Đó là thông điệp được nhấn mạnh tại Hội thảo khoa học quốc gia về công nghệ và thiết kế năm 2025 (NCTD 2025) với chủ đề "kiến tạo tương lai số", do Đại học Kinh tế TP.HCM (UEH) phối hợp cùng các đối tác tổ chức ngày 30-10 tại TP.HCM.

AI và trung tâm dữ liệu: Hạ tầng của kỷ nguyên số

Phát biểu khai mạc Hội thảo NCTD 2025, TS Đinh Công Khải, Phó hiệu trưởng Đại học Kinh tế TP.HCM (UEH), cho biết sự kiện là diễn đàn kết nối giữa giới nghiên cứu, doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhằm thúc đẩy ứng dụng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong phát triển kinh tế - xã hội.

Theo ông, chủ đề năm nay bám sát tinh thần Nghị quyết 52 và 57 của Bộ Chính trị, coi khoa học, công nghệ và chuyển đổi số là động lực then chốt cho phát triển bền vững.

Mục tiêu đến năm 2045, Việt Nam phấn đấu trở thành quốc gia phát triển, với kinh tế số chiếm ít nhất 50% GDP. 

"Trong tiến trình đó, con người là trung tâm, còn doanh nghiệp và người dân là chủ thể của chuyển đổi số. Đây cũng là định hướng xuyên suốt trong chiến lược phát triển của UEH đến năm 2030", ông Khải nhấn mạnh.

Ở góc độ chính sách, TS Khương Anh Dũng cho rằng AI và trung tâm dữ liệu đang trở thành hạ tầng trọng yếu của thời đại số. "Nếu coi dữ liệu là nguồn dầu mỏ mới, thì trí tuệ nhân tạo chính là động cơ khai thác và tạo giá trị từ tài nguyên này", ông nói.

Theo ông Dũng, chiến lược quốc gia về AI đến năm 2030 và Luật Viễn thông sửa đổi 2023 (hiệu lực từ tháng 1-2025) đã mở đường cho đầu tư nước ngoài vào trung tâm dữ liệu và điện toán đám mây.

"Cùng với chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn và Luật Dữ liệu sắp ban hành, Việt Nam đang hình thành hạ tầng pháp lý và công nghệ vững chắc cho sự bứt phá của kinh tế số trong giai đoạn tới", ông cho hay.

Đô thị thông minh: Bài toán không chỉ của kỹ thuật

Ở góc độ ứng dụng, PGS.TS Trịnh Tú Anh - Viện trưởng Viện Đô thị thông minh và quản lý, Đại học Kinh tế TP.HCM (UEH) - cho rằng phát triển đô thị thông minh là xu thế tất yếu, song chỉ ra nghịch lý: dù nhiều địa phương đã đầu tư mạnh cho công nghệ và ứng dụng điều hành, các vấn đề như kẹt xe, ô nhiễm và quá tải hạ tầng vẫn chưa được giải quyết hiệu quả.

"Chúng ta có nhiều hệ thống giám sát và xử phạt trực tuyến song khả năng xử lý dữ liệu thời gian thực và đưa ra giải pháp kịp thời vẫn là thách thức lớn", bà Tú Anh nhận định.

Theo bà, gốc rễ của vấn đề không phải ở thiếu công nghệ, mà ở chỗ Việt Nam chưa có chiến lược phát triển đô thị thông minh lấy con người làm trung tâm một cách nhất quán. Mỗi địa phương làm theo cách riêng, thiếu tầm nhìn chung và sự liên kết vùng, khiến nguồn lực bị phân tán, khó tạo ra sức mạnh tổng thể.

Từ kinh nghiệm thực tiễn, bà Tú Anh đề xuất xây dựng nền tảng đồng sáng tạo, kết nối hạ tầng, dữ liệu và quy hoạch, đồng thời tôn trọng đặc thù của từng khu vực. Trong bối cảnh TP.HCM mở rộng địa giới, trở thành "siêu đô thị" với quy mô dân số và diện tích lớn, yêu cầu phối hợp vùng và kết nối liên đô thị càng trở nên cấp bách.

"Phát triển đô thị thông minh không chỉ là đầu tư hạ tầng số, mà là kiến tạo một hệ sinh thái sáng tạo mở, nơi chính quyền, doanh nghiệp và người dân cùng tham gia hoạch định và phản hồi chính sách. Khi đó, đô thị thông minh mới thật sự là một cơ thể sống, chứ không chỉ là tập hợp của những công nghệ đắt tiền", bà Tú Anh chia sẻ.

Giải bài toán ô nhiễm không khí ở đô thị: Giao thông xanh và chuyển đổi số sẽ là trụ cột

Ngày 15-8, báo Tuổi Trẻ tổ chức hội thảo về giải pháp kiểm soát ô nhiễm không khí đô thị, với sự tham dự của lãnh đạo sở ngành và chuyên gia.