Xác minh, khách tự giác nhận ngay. Hai phòng bị phạt nhưng chỉ có một người, hút trong phòng mình rồi sang phòng bạn hút tiếp. Khách thanh minh là không biết, dù khách sạn có bảng “No (bằng hình minh họa) smoking - fine 50 USD” (Cấm hút thuốc - mức phạt 50 USD) ngay cầu thang máy và trong mỗi phòng.

Có người trong đoàn đề nghị hướng dẫn viên năn nỉ họ du di và thông cảm, nhưng tôi giải thích là ở Campuchia, nếu không đóng phạt thì khách sạn sẽ mời cảnh sát du lịch (giống thanh tra du lịch của Việt Nam) đến xử lý. Thế là người hút thuốc đành cắn răng trả 100 USD tiền phạt hai lần hút thuốc trong phòng.

Tôi lại nhớ chuyện tương tự xảy ra ở Thái Lan cách đây hơn 10 năm. Đoàn lãnh đạo các doanh nghiệp Việt Nam đi khảo sát thị trường Thái Lan, do đích thân tùy viên thương mại Thái Lan tại TP.HCM hướng dẫn. Vào tham quan khu hội chợ của hoàng gia, có mấy khách lẻ tẻ ra trước. Bỗng dưng hai cảnh sát Thái Lan tới gần một khách trong đoàn và áp giải vào bên trong. Cả đoàn ngơ ngác chẳng hiểu chuyện gì. 15 phút sau, người bị áp giải trở ra và cho biết là: “Bị phạt vì xả tàn thuốc nơi công cộng”.

Cứ tưởng như ở Việt Nam, người này hút thuốc xong không thấy ai, ném tàn thuốc xuống rồi lấy mũi giày dập. Từ phòng giám sát, qua camera an ninh, cảnh sát tới xử phạt 60 USD. Không ai nói ra nhưng trong đoàn ai cũng bức xúc và xấu hổ với tùy viên thương mại Thái Lan đi cùng.

Nghe đâu, sau bài học nhớ đời này, anh chàng đó bỏ hẳn thuốc lá dù trước đó rất nghiện. Hiện nay, vào các khách sạn Thái đều có bảng cấm hút thuốc với mức phạt 2.000 baht (tương đương 65 USD).

Tôi cứ băn khoăn, nhiều nước và cả Campuchia đều xử phạt rất nghiêm việc hút thuốc bừa bãi, hà cớ gì Việt Nam không làm được? Luật Việt Nam đã quy định mức phạt hút thuốc lá nơi công cộng nhưng hình như không ai nhớ, cũng không ai thực hiện và chưa ai bị xử phạt?

Thiết nghĩ hành xử đúng mực, văn minh nơi công cộng phải bắt đầu từ trong nước như một thói quen, chứ không phải đợi ra nước ngoài mới nhắc nhở nhau. Việc nhiều du khách người Việt bị xử phạt ở nước ngoài ít nhiều sẽ làm méo mó hình ảnh người Việt Nam trong mắt thiên hạ.