Án oan - nỗi đau dai dẳng: Hai lần bị tuyên án tử hìnhÁn oan trên trời rơi xuốngỞ tù oan 16 năm 3 tháng

Phóng to

Đỗ Minh Toàn làm việc nhà sau khi ra tù - Ảnh: Tâm Lụa

Khi phát hiện vụ việc này, Viện KSND tối cao đã quyết định trả tự do cho anh Toàn và xác định bản án phúc thẩm của TAND TP Hà Nội tuyên phạt án tù với anh Toàn là trái pháp luật.

Tiếp tục đi tù sau khi được đặc xá

Năm 2009, Đỗ Minh Toàn cùng bạn bè rủ nhau lên thị xã Sơn Tây chơi và có sự va chạm, đánh nhau. Sau đó, anh Toàn bị TAND thị xã Sơn Tây xử phạt 54 tháng tù giam về hai tội “cố ý gây thương tích” và “gây rối trật tự công cộng”. Ngay sau khi tòa tuyên phạt, anh Đỗ Minh Toàn có đơn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt. Vụ án tiếp tục được đưa ra xét xử phúc thẩm tại TAND TP Hà Nội vào ngày 22-3-2011, HĐXX tuyên giảm án cho anh Đỗ Minh Toàn còn 42 tháng tù giam. Ngày 27-4-2011, Đỗ Minh Toàn bị bắt đi thi hành án tù tại trại giam Ninh Khánh (Ninh Bình).

Ông Đỗ Văn Khang (51 tuổi, bố ruột của anh Toàn) cho biết sau khi Toàn bị bắt đi chấp hành án tù được vài tháng thì ông nhận được quyết định giám đốc thẩm của TAND tối cao gửi về gia đình tuyên hủy án phúc thẩm của TAND TP Hà Nội. Như vậy, theo trình tự tố tụng, vụ án sẽ phải được xét xử lại. Tuy nhiên, TAND TP Hà Nội chưa đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm lại nên anh Toàn vẫn phải chấp hành hình phạt tù. Trong khi đó, trong quá trình cải tạo, anh Đỗ Minh Toàn đã chấp hành nghiêm nội quy của trại giam, có tinh thần phấn đấu để tái hòa nhập cộng đồng nên được giảm án, tha tù theo quyết định ngày 29-8-2013 của Chủ tịch nước.

Sau khi được đặc xá và trở về nhà được 10 ngày thì anh Toàn nhận được quyết định của TAND TP Hà Nội đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm. Lúc này, cả hai bố con anh Toàn đều ngạc nhiên, không hiểu tại sao vì anh Toàn chấp hành xong hình phạt tù, được trả tự do rồi nhưng TAND TP Hà Nội vẫn tiếp tục đưa vụ án ra xét xử.

Tại phiên xét xử phúc thẩm lần 2 ngày 25-9-2013, TAND TP Hà Nội tuyên y án sơ thẩm 54 tháng tù đối với anh Toàn. Ngày 28-1-2014, Công an huyện Phúc Thọ đến bắt anh Toàn đi thi hành án theo án phúc thẩm. Do thời điểm này gần Tết Nguyên đán nên gia đình anh Toàn xin hoãn thi hành án đến ra tết và được chấp thuận. Đến ngày 14-2-2014, anh Toàn đến Công an huyện Phúc Thọ để chấp hành hình phạt tù, sau đó được chuyển đến trại tạm giam số 1 (Công an TP Hà Nội) để chờ chuyển trại.

Cùng thời gian này, ông Đỗ Văn Khang liên tục gửi đơn khiếu nại đến Viện KSND tối cao và TAND tối cao khiếu nại về việc con ông bị bắt thi hành hình phạt tù sau khi được đặc xá. Nhận được đơn của gia đình, cán bộ Viện KSND tối cao vào trại tạm giam số 1 làm việc với anh Đỗ Minh Toàn và xác định việc khiếu nại của ông Khang là đúng. Do đó, ngày 4-4-2014, Viện KSND tối cao có quyết định trả tự do cho anh Đỗ Minh Toàn. Quyết định do ông Vũ Huy Thuận, vụ trưởng Vụ Kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự Viện KSND tối cao, ký nêu rõ: trả tự do cho Đỗ Minh Toàn vì bản án hình sự phúc thẩm số 751 ngày 25-9-2013 của TAND TP Hà Nội xét xử sau khi có quyết định đặc xá của Chủ tịch nước là trái luật, vi phạm quy định tại khoản 6, điều 107 và điều 108 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003. Viện KSND tối cao yêu cầu giám thị trại tạm giam số 1 trả tự do cho Đỗ Minh Toàn nếu Đỗ Minh Toàn không bị tạm giữ về một tội khác.

Không hiểu vì sao

Chiều 4-4-2014, trại tạm giam số 1, Công an Hà Nội công bố quyết định trả tự do cho anh Đỗ Minh Toàn và làm các thủ tục để anh Toàn về với gia đình.

Chiều 8-4, chúng tôi gặp anh Toàn tại nhà riêng. Sau khi anh bị bắt đi lần thứ hai, ngôi nhà anh ở Sen Chiểu vốn đã buồn nay lại càng buồn hơn vì cả bố lẫn anh trai anh Toàn đều phát bệnh nặng. “Em biết em có tội chứ không oan, nhưng em đã đi thi hành hình phạt tù, được đặc xá trở về rồi lại bị bắt đi thi hành án tiếp. Cả em, cả gia đình, bà con lối xóm đều không hiểu lý do tại sao em lại bị bắt đi một lần nữa. Đúng là một lần tội hai lần tù. Mấy lần em cũng hỏi TAND TP Hà Nội nhưng họ chỉ nói xử theo quyết định giám đốc thẩm. Giờ em được ra tù là mừng rồi, không mong muốn gì hơn nữa...” - Toàn nói với vẻ mệt mỏi.

“Tôi thấy con tôi đã chấp hành án tù về rồi mà còn bắt đi nữa thì ngạc nhiên lắm. Tôi nghĩ họ bắt con tôi đi như thế là sai, tôi làm đơn rồi đạp xe đi gửi khắp nơi. Mà tôi không còn sống được bao lâu nữa rồi, tôi vừa phát hiện mình bị ung thư gan. Anh trai thằng Toàn sau khi em bị bắt lần 2 thì tự dưng cũng bị tâm thần, nằm li bì cả ngày, không ăn uống...” - ông Khang vừa nói tới đó thì Toàn ngắt lời: “Bố, bố đừng nói nữa...”, rồi òa khóc. “Gia đình đưa đi khám, bác sĩ nói anh bị mất trí nhớ do suy nghĩ nhiều quá. Ăn tết xong anh ấy vẫn còn bình thường, thế mà em đi về đã thấy anh bị thế này!” - Toàn nói trong nước mắt.

Cho đến thời điểm này, gia đình và cá nhân anh Toàn đều không nắm được những thủ tục này, họ chỉ biết rằng người được về, được tự do là mừng rồi.