Góc triển lãm về không gian trà đá Hà Nội của Joseph Gobin - Ảnh: T.ĐIỂU

Tại triển lãm Một thành phố khác - công cộng, riêng tư, thầm kín, công chúng đang nhìn thấy một Hà Nội vừa hiện đại, bộn bề phát triển, vừa lẫn lộn những trầm lắng xưa cũ qua những thử nghiệm rất riêng, đặc biệt ở chùm ảnh do nghệ sĩ trẻ người Pháp Joseph Gobin mang tới.

Triển lãm đang trưng bày tại Trung tâm Văn hóa Pháp (24 Tràng Tiền, Hà Nội), kéo dài tới ngày 30-12. Ngoài chùm ảnh của Joseph Gobin, triển lãm còn có chùm ảnh kể về một Hà Nội nhiều tâm tư về những rạn vỡ, đổi thay của nghệ sĩ Nguyễn Phương.

Hấp dẫn trà đá Hà Nội

Một góc trà đá về đêm "đóng cửa" bằng phủ bạt sơ sài, mấy cái ấm nước chè trên bờ tường, những chiếc ghế nhựa, cận cảnh chiếc bật lửa đặc biệt đặt trên ghế nhựa, thùng đá và làn nhựa hay những chân dung tươi cười và có cả trầm tư của những người ngồi quán... Tất cả hiện lên mờ ảo, gợi tò mò trong các tác phẩm của Joseph Gobin.

Từng là phóng viên ảnh, nghệ sĩ nhiếp ảnh trẻ đoạt một số giải thưởng quan trọng tại Pháp, Joseph Gobin tìm đến Việt Nam làm việc và sáng tác từ ba năm trước. Anh chọn Hà Nội làm nơi dừng chân. Ngay trong những ngày đầu đến thành phố này, anh đã thấy có gì rất đặc biệt ở mấy góc tụ tập bên đường.

Thì ra người Hà Nội gọi đó là quán trà đá, dù chẳng phải ai cũng uống trà đá, có khi là nước ngọt hoặc trà nóng. Hỏi bạn bè, Joseph Gobin được biết những quán trà đá như thế đã có từ lâu ở Việt Nam và dù Hà Nội trở nên giàu có, những quán nước bình dân ấy vẫn rất được lòng người Hà thành.

Chàng trai người Pháp quyết định đến gần hơn những không gian này, anh trở thành khách ruột của các quán trà đá vỉa hè. Một ngày Joseph Gobin ồ lên khi phát hiện vì sao quán trà đá quá "đạm bạc" lại hấp dẫn người Hà Nội, từ già tới trẻ, từ người lao động nghèo tới dân văn phòng quần là áo lượt và thậm chí cả nghệ sĩ.

Đó là vì ở chính cái không gian chẳng có bờ tường nào che chắn, ngay bên đường phố ồn ào, người ta vẫn tìm thấy sự riêng tư; đồng thời nó lại là không gian gắn kết rất đặc biệt khi những người xa lạ vẫn chuyện trò thân mật, góp vui cùng nhau ở quán trà đá.

Joseph Gobin nghĩ cần phải chụp về không gian đặc biệt này. Anh dành một năm cho dự án, lang thang qua rất nhiều quán trà đá ở khắp thành phố.

Nhưng nó sẽ không phải là những bức ảnh theo cách thông thường. Anh muốn các bức ảnh sẽ xóa sạch dấu vết thời gian trong nó. Và Joseph Gobin đã thử nghiệm: dùng hai cuộn phim hết hạn sử dụng cho dự án này. Chỉ là thử nghiệm nhưng nó lại giúp anh đạt được ý đồ một cách hoàn hảo.

Joseph Gobin cho biết anh không định mở rộng đề tài này ở các tỉnh thành khác của Việt Nam, bởi theo anh trà đá Hà Nội - một thứ quán nước vá víu đặt trong một đô thị đang phát triển nhanh chóng, lại có bề dày văn hóa như Hà Nội khiến nó thật sự ấn tượng.

Ảnh một đám cưới được làm cho nhòe nhoẹt của Nguyễn Phương - Ảnh: THIÊN ĐIỂU chụp lại

Nước sông Tô Lịch "làm nên" nước ảnh

Phần thứ hai của triển lãm là chùm tác phẩm của nghệ sĩ Nguyễn Phương chụp những khung cảnh, con người, câu chuyện ở Hà Nội để phản ánh chính những suy nghĩ hỗn độn của bản thân nghệ sĩ về cuộc sống nơi thành phố anh sống, thành phố phía sau vẻ hào hoa là ô nhiễm môi trường và những rạn vỡ trong các mối quan hệ.

Trong khi chùm ảnh của Joseph Gobin hấp dẫn bởi nội dung câu chuyện trong ảnh thì chùm ảnh của Nguyễn Phương lại hấp dẫn ở ấn tượng thị giác khi mà mỗi bức ảnh của anh gần như là một bức tranh.

Điều này không lạ nếu biết rằng anh tốt nghiệp Trường đại học Mỹ thuật Việt Nam chuyên ngành hội họa, từ năm 2015 anh bắt đầu song hành giữa hội họa và nhiếp ảnh. Nguyễn Phương đã tạo nên ấn tượng thị giác đặc biệt này bằng cách phá hủy phim trước khi chụp. Anh đã nhúng cuộn phim xuống dòng sông Tô Lịch trước khi tạo tác ra những bức ảnh.

Tiệc hội họa thịnh soạn của các nghệ sĩ châu Á tiêu biểu tại Hà Nội

TTO - Triển lãm Tác phẩm mỹ thuật các nghệ sĩ tiêu biểu châu Á đang diễn ra tại Trung tâm Nghệ thuật đương đại Vincom (Hà Nội), do Cục Mỹ thuật, nhiếp ảnh và triển lãm tổ chức.