Bà Nguyễn Thị Phượng (ấp 5, xã Phạm Văn Cội, huyện Củ Chi, TP.HCM) chỉ những chỗ tôn thủng vì hợp chất ô nhiễm do Công ty Hóa Sinh thải ra - Ảnh: G.M.

Đến tôn, kẽm còn thủng thì làm sao phổi con người chịu nổi!” - bà Phạm Thị Thanh Hiền, đại biểu HĐND TP, nói như thế khi làm việc với chính quyền địa phương để tìm hướng giải quyết “hiểm họa môi trường” này vào đầu tháng 3 vừa qua.

Sơ tán trẻ em

Ấp 5, xã Phạm Văn Cội, huyện Củ Chi có bốn tổ dân cư với khoảng 220 hộ dân. Trong đó hai tổ 33 và 34 gần như nằm trọn phía sau của Công ty cổ phần vật tư tổng hợp và phân bón Hóa Sinh (gọi tắt là Công ty Hóa Sinh) và là nạn nhân chính của công ty này.

Chúng tôi có mặt tại khu vực ấp 5 vào cuối tháng 4-2014, đi khắp khu vực, không thấy bóng dáng một em bé nào vui đùa, chạy chơi.

Bà Nguyễn Thị Phượng (55 tuổi) cho biết: “Ở đây gần như 100% người dân mắc các bệnh về đường hô hấp, bệnh phổi, không ít người đã chết vì các căn bệnh liên quan tới đường hô hấp. Quá sợ hãi trước tình trạng Công ty Hóa Sinh xả khói bụi, chất thải gây ô nhiễm nên chúng tôi phải sơ tán các cháu đi nơi khác gửi hết!”.

Bà Phượng kể: cứ 2g trở đi, Công ty Hóa Sinh bắt đầu hoạt động mạnh, tiếng búa đập chan chát đinh tai nhức óc, khói phun mù mịt, kèm theo là bụi, mùi hôi thối, tanh nồng phủ khắp khu vực như phun sương khiến người già tức ngực không thở nổi, người trẻ thì khó chịu, bệnh tật liên miên.

Nếu để khói, bụi này rớt vào người thì ngay lập tức bị ngứa, lở loét, còn để dính vào quần áo khi phơi cũng khiến mặc vào là bị bệnh da liễu, ngứa.

Vào cao điểm sản xuất, công ty này làm cả ngày cả đêm, tiếng ồn, khói bụi phun ra từ các ống khói của công ty khiến người dân sống trong khu vực ảnh hưởng phải sơ tán gần hết, chỉ khi công ty ngưng xả khói bụi mới dám trở lại.

Lúc trở lại thì trên mái nhà, trên cây cối phủ một lớp bụi khi thì màu đỏ, màu vàng, khi thì màu tro, gặp nước là quện lại thành một hỗn hợp nhớp nhúa rất khủng khiếp. Các hỗn hợp này có mùi vô cùng đáng sợ, chỉ ngửi thấy là nước mũi nước mắt chảy giàn giụa.

Ông Lê Văn Sang, trưởng ấp 5, nói: vì những loại chất hỗn hợp phát tán từ Công ty Hóa Sinh nên hầu hết cây cối của người dân trồng trong vườn đều bị táp lá, không đậu trái hoặc trái thối non, rụng hết.

Đặc biệt, do những hợp chất này rơi xuống, phủ lên mái nhà dân nên các loại tôn, kẽm trong khu vực bị ảnh hưởng đều rất nhanh hư.

“Khu dân cư hình thành trước khi công ty thành lập tại đây, các hộ dân đã nhiều lần kiến nghị lên chính quyền các cấp sớm có giải pháp cứu dân. Một là di dời nhà máy đi nơi khác, hai là phải di dời dân đi, không thể sống trong điều kiện thế này được. Thế hệ chúng tôi ảnh hưởng thì đã đành, nhưng các cháu nhỏ sẽ chịu ảnh hưởng lâu dài về sau” - ông Sang lo lắng nói.

Cù cưa

Bà Lương Thị Nau, phó chủ tịch UBND xã Phạm Văn Cội, cho biết: Công ty Hóa Sinh hoạt động tại địa bàn nhưng nhiều năm qua họ hết sức coi thường tính mạng, môi trường sống của người dân.

Tiếng ồn đinh tai nhức óc, khói bụi bao phủ cả khu dân cư gây ô nhiễm nghiêm trọng, ảnh hưởng tới đời sống, sức khỏe của người dân quanh công ty được báo cáo tới các cấp liên tục.

Trước sự bức xúc của người dân, UBND xã đã mời lãnh đạo công ty tới làm việc nhiều lần nhưng họ coi thường, chỉ cử một chuyên viên qua làm việc, sau đó vụ việc vẫn không có tiến triển.

UBND xã kiến nghị UBND huyện, UBND huyện mời, họ tiếp tục cử chuyên viên tới dự, khi Hội đồng nhân dân TP thành lập đoàn kiểm tra tới làm việc, mời họ thì họ không thèm cử người tới dự. Sự việc cứ như vậy tiếp diễn từ năm này qua năm khác.

Ông Trần Thanh Nam - phó bí thư Đảng ủy, chủ tịch HĐND xã Phạm Văn Cội - cho biết: “Sau nhiều lần mời họp mà lãnh đạo công ty không tới, chúng tôi đã phải làm công văn nhắc nhở lãnh đạo công ty cần hợp tác với chính quyền địa phương để giải quyết vấn đề thì chỉ một lần lãnh đạo Công ty Hóa Sinh cử phó giám đốc tới làm việc vào trước Tết Nguyên đán 2014.

Trong buổi làm việc này, chính quyền địa phương và ông phó giám đốc đã đi thực tế ở các hộ dân, xác định thiệt hại trực tiếp do công ty gây ra là hơn 5.200m² tôn của người dân, phía công ty hứa sẽ đền bù, thay tôn cho bà con để bà con yên tâm đón tết. Vậy nhưng từ đó tới nay đã gần nửa năm, phía công ty không đếm xỉa gì tới lời hứa trước đó. Khi chính quyền xã liên hệ thì họ trả lời: Nếu nói đền bù thì phải có hội đồng giám định thiệt hại, xác định rõ nguyên nhân, mức độ thiệt hại mới có thể đền bù”.

“Quy hoạch khu dân cư đã có trước khi Công ty Hóa Sinh hoạt động, vì vậy theo quy định thì công ty này phải di dời khỏi khu dân cư nhưng cho tới nay chưa thấy bất kỳ động thái nào của các cấp về việc xử lý triệt để vấn đề. Để Công ty Hóa Sinh tiếp tục hoạt động thế này, đời sống người dân bị ảnh hưởng, tương lai con em họ bị đe dọa và đặc biệt là niềm tin của người dân vào chính quyền sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng, chúng tôi rất mong các cấp có thẩm quyền quan tâm xử lý dứt điểm để ổn định lòng dân” - ông Nam nói.