Phóng to

Bể chứa nước thải chưa qua xử lý của Miwon - Ảnh: M.Q.

TT - Gần một năm, từ tháng 11-2007 đến nay, nhà máy sản xuất bột ngọt của Công ty TNHH Miwon (TP Việt Trì, Phú Thọ) đã xả trực tiếp nước thải bẩn độc hại ra sông Hồng. Tuy nhiên, đến nay công ty này mới bị xử phạt duy nhất một lần với mức tiền phạt 200.000 đồng...

Nhiều hộ dân trong khu vực bị mắc các bệnh về đường hô hấp, da liễu do ảnh hưởng từ hệ thống nước và khí thải của công ty này.

Nước bẩn xả thẳng ra sông

Công ty TNHH Miwon đầu tư và đi vào sản xuất tại phường Thọ Sơn, TP Việt Trì từ năm 1996 và từ đó đến nay toàn bộ nước thải của công ty đều thải thẳng ra sông Hồng qua hai đường cống ngầm đi qua khu vực của hơn 20 hộ dân. Đến tháng 11-2007, khi nhà máy mở rộng và đưa dây chuyền sản xuất axit glutamic (một trong các nguyên liệu đầu vào sản xuất bột ngọt) thì một lượng nước thải độc hại lớn được xả suốt ngày đêm ra sông.

Tại bến đò Cát, ông Lê Văn Niên - lái đò trên sông Hồng - miêu tả “cửa cống xả này có từ lâu rồi, nước xả ra sông đen ngòm, hầu như ngày nào cũng có mùi hôi thối rất khó chịu. Có hôm tôi đưa đò ra đến giữa sông vẫn ngửi thấy mùi hôi đến mức buồn nôn do nước từ miệng cống này”.

Trong khi đó, người dân khu vực bến đò Cát và khu vực quanh nhà máy đã phải chịu mùi hôi nhiều năm nay. Vừa giơ một chai nước cống đen đúa, bốc mùi được cất giữ từ nhiều ngày nay, anh Trần Hiếu (tổ 1, phố Gát, phường Tiên Cát) vừa nói: “Nước thải hầu như ngày nào cũng thế này, trẻ con trong xóm đều mắc bệnh hô hấp hết”. Anh Hiếu cho biết chỉ tính riêng mấy chục hộ dân nằm đối diện Công ty Miwon đã có hơn chục em nhỏ phải đi viện thường xuyên vì các bệnh liên quan đến hô hấp.

Ngoài ra, anh Hiếu còn dẫn chứng trong năm 2007, do đường ống cống xả ra sông của nhà máy bị tắc, nước tràn lên khu dân cư khiến cây cối trong khu vực đều chết hết. Chính nhà máy khi đó đã gặp dân để thỏa thuận bồi thường. Riêng nhà anh Hiếu được bồi thường 8 triệu đồng do nước thải của công ty ảnh hưởng đến hoa màu.

Hệ thống xử lý nước thải bị... lỗi

Nguy cơ ô nhiễm nước ngầm Theo tài liệu Tuổi Trẻ có được về Công ty Miwon, tháng 7-2007 Cục Bảo vệ môi trường đã có kết luận nêu rõ hệ thống “hồ sinh học được xây bằng đá nhưng đáy bằng đất, không được chống thấm, có nguy cơ gây ô nhiễm nước ngầm trong khu vực”. Cục đã yêu cầu công ty khắc phục và báo cáo trước 31-12-2007. Tuy nhiên, đến ngày 30-9-2008 Phòng Cảnh sát môi trường Phú Thọ tiến hành kiểm tra, những sai phạm này vẫn chưa được khắc phục. Công ty đã xây dựng hệ thống xử lý nước thải với công suất 1.600m3/ngày đêm, có quy trình cụ thể nhưng khi nước chảy sang hồ sinh học, đáy hồ không có khả năng chống thấm. Ngoài ra, công ty cũng cho biết khi xảy ra sự cố hệ thống xử lý, công ty phải xả trực tiếp nước thải chưa xử lý ra hồ. Chính vì thế, chỉ qua ba hồ điều hòa, nước thải đều không được xử lý trọn vẹn trước khi xả ra sông Hồng.

Việc xả nước thải trực tiếp ra sông cũng được Công ty Miwon thừa nhận tại cuộc làm việc với đoàn thanh tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường tại công ty. Theo ông Trương Quang Bình, phó giám đốc công ty, công ty thừa hưởng di sản là Nhà máy sản xuất miến, mì chính Việt Trì cũ nên phải sử dụng hệ thống nước thải của công ty này. Hệ thống đều xả trực tiếp ra sông Hồng từ nhiều năm nay và nhà máy có hệ thống xử lý nên đến tận năm 2007 vẫn không có vấn đề gì về môi trường.

Cuối năm 2007, công ty đưa dây chuyền mở rộng vào hoạt động nhưng do hệ thống xử lý nước thải giai đoạn II chưa đồng bộ nên có chuyện nước bẩn bị xả ra sông như phản ảnh của người dân. Tuy nhiên, ông Bình cho rằng khi hệ thống xử lý bị trục trặc mới không đảm bảo xử lý và để nước thải bẩn chảy ra sông.

Về hệ thống xử lý nước thải này, ông Bình cũng cho biết đã ký kết hợp đồng với Trung tâm Tư vấn chuyển giao công nghệ nước sạch và môi trường. Khi lắp đặt xong, công ty đưa vào thử nghiệm và đến nay đã được gần một năm nhưng hệ thống vẫn bị lỗi và không đảm bảo yêu cầu nên sẽ chấm dứt hợp đồng để cải tạo, xây dựng hệ thống mới. Mặc dù không có hệ thống xử lý đảm bảo nhưng công ty vẫn thực hiện sản xuất và ngày đêm xả thải ra thẳng sông Hồng.

Chưa cấp phép, vẫn cứ xả

Ngày 6-10, đoàn kiểm tra của Sở Tài nguyên - môi trường Phú Thọ đã thị sát hiện trường xả thải của Công ty Miwon. Tại thời điểm kiểm tra, nước thải ra cửa cống sông Hồng hầu như không có mùi, nước đen nhưng không đục như những ngày trước.

Theo phía công ty, do hệ thống xử lý đang hoạt động có hiệu quả và công ty đã cắt giảm 30% công suất nên chất lượng nước thải đã đạt đến tiêu chuẩn như vậy. Tuy nhiên, thực tế tại hiện trường, nhiều người dân phản ảnh do có đoàn kiểm tra nên từ hai hôm nay nước xả đã sạch hơn và đỡ bốc mùi nhưng không biết vài ngày nữa sẽ ra sao.

Phóng to

Miệng cống xả nước thải ra sông Hồng - Ảnh: Minh Quang

Phó chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ Đặng Đình Vượng thừa nhận tồn tại tình trạng khi đoàn kiểm tra đến thì công ty không xả nước thải bẩn, nhưng khi không có đoàn kiểm tra thì tình trạng xả nước bẩn như cũ. Ông Vượng cho biết do công ty chưa đảm bảo chất lượng nước xử lý nên tỉnh không cấp giấy phép xả nước thải cho công ty.

Việc Miwon cố tình xả nước thải ra sông khi chưa có giấy phép là hành vi vi phạm pháp luật về môi trường cần nghiêm túc xử lý. Ông Vượng nhận định: đáng ra khi hệ thống xử lý nước thải không đảm bảo điều kiện, công ty cần đình chỉ dây chuyền sản xuất mở rộng để không gây ô nhiễm môi trường nhưng không thực hiện, như vậy là có lỗi, có sai phạm. Do đó, tỉnh đã chỉ đạo các đoàn thanh tra, cảnh sát vào điều tra để có kết luận cuối cùng trước khi đưa ra hình thức xử lý đối với Miwon.

Rà soát hồ sơ môi trường của Miwon Ngày 6-10 Bộ Tài nguyên - môi trường đã có yêu cầu rà soát, kiểm tra toàn bộ báo cáo, kết luận mà đoàn thanh tra thuộc Bộ Tài nguyên - môi trường đã thực hiện trong năm 2007 về việc thực thi chính sách pháp luật về môi trường và bảo vệ môi trường tại Công ty TNHH Miwon. Bộ sẽ xem xét, đánh giá lại các hình thức xử lý đã nêu trong báo cáo cũng như kiểm tra xem các đơn vị, doanh nghiệp gây ô nhiễm khắc phục tới đâu hành vi gây ô nhiễm đã được kết luận. Nếu doanh nghiệp không tuân thủ và thực hiện đúng với kết luận thanh tra hoặc tái phạm, bộ sẽ xử phạt theo mức nặng nhất.