Đây là ca ghép gan bất đồng nhóm máu thứ hai được thực hiện tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.

Vượt qua rào cản nhóm máu

Tháng 3-2023, H. (17 tuổi) phát hiện có u gan và biến chứng vỡ u, phải phẫu thuật cấp cứu tại tuyến tỉnh. Sau đó, em chuyển đến Bệnh viện Nhi Trung ương để can thiệp nút mạch hai lần.

Tuy nhiên, tình trạng bệnh không cải thiện. Đến tháng 4-2025, H. tiếp tục được can thiệp nút mạch lần thứ ba tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, nhưng các khối u gan vẫn phát triển nhanh, đe dọa tính mạng.

Cơ hội duy nhất để H. tiếp tục sống là ghép gan. Mẹ của H., chị Th. đã quyết định hiến gan cho con gái.

Thế nhưng khó khăn của ca ghép này là mẹ và con không cùng nhóm máu (con nhóm O, mẹ nhóm B). Theo các bác sĩ, ghép gan bất đồng nhóm máu là một thách thức y khoa lớn vì nguy cơ thải ghép cao. Để vượt qua rào cản này, bệnh nhân phải được chuẩn bị kỹ lưỡng trước ghép.

Bác sĩ Nguyễn Hoàng Ngọc Anh, khoa phẫu thuật gan - mật - tụy, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, cho biết: "Trước ghép, bệnh nhân được điều chỉnh hiệu giá kháng thể và điều trị giải mẫn cảm bằng thuốc ức chế miễn dịch Rituximab, kết hợp lọc thay huyết tương 3 lần. Khi hiệu giá kháng thể đạt mức 1/8, ngưỡng an toàn chúng tôi mới tiến hành ghép gan".

Sáng 7-10, trong phòng chờ phẫu thuật, chị Th. nắm tay con gái: "Sau lần này khỏi hẳn, con sẽ được trở lại cuộc sống bình thường. Hai mẹ con cùng cố gắng nhé". Lời nói nhẹ nhàng ấy trở thành nguồn sức mạnh để H. bước vào ca mổ 8 tiếng đồng hồ.

Ca ghép thành công. Sau một tuần, sức khỏe cả người hiến và người nhận đều ổn định. Chị Th. được ra viện, còn H. hồi phục tốt, chức năng gan ghép hoạt động bình thường.

Mở ra cơ hội điều trị cho nhiều bệnh nhân

Theo các bác sĩ, sự gia tăng của nhu cầu về tạng ghép đã đặt ra vấn đề phải gia tăng nguồn tạng hiến. Một số biện pháp đã được thực hiện như mở rộng các tiêu chuẩn hiến tạng, hiến tạng từ người cho ngừng tim, sử dụng thiết bị tưới máu tạng ngoài cơ thể để bảo tồn và phục hồi chức năng tạng trước khi ghép, và hiến tạng từ người cho bất tương hợp nhóm máu ABO.

Trước đây, ghép tạng từ người cho sống bất tương hợp nhóm máu ABO, trong đó có ghép gan, là một chống chỉ định do nguy cơ thải ghép cao.

Tuy nhiên, những tiến bộ hiện nay của các biện pháp điều chỉnh miễn dịch đã phá vỡ rào cản về hòa hợp nhóm máu ABO, qua đó giúp gia tăng nguồn hiến tạng cho bệnh nhân.

Hiện tại, tại một số quốc gia như Nhật Bản, Hàn Quốc... ghép gan từ nguồn cho sống bất tương hợp ABO không còn là chống chỉ định mà đã trở thành phương pháp điều trị thường quy, với kết quả sau ghép được cho là tương đương với ghép có hòa hợp nhóm máu.

Tại Việt Nam, ghép tạng từ nguồn cho bất đồng nhóm máu ABO đã được thực hiện trên bệnh nhân ghép thận và trên nhóm ghép gan ở trẻ em, tuy nhiên hiện chưa được thực hiện trong ghép gan ở người trưởng thành.

Mặc dù miễn dịch của người lớn phức tạp hơn ở trẻ em và lượng bệnh nhân ghép gan ngày càng tăng, nguồn gan hiến hạn chế, từ đó, việc triển khai ghép gan bất đồng nhóm máu giúp tăng cơ hội sống cho người cần được ghép gan.

Bệnh viện Quân y 175 'chạy đua với tử thần' ghép gan cứu y sĩ quân y

Bệnh viện Quân y 175 vừa thực hiện thành công ca ghép gan cấp cứu đặc biệt lần thứ 9, cứu sống một thiếu tá quân nhân chuyên nghiệp, y sĩ quân y.