Minh họa: Kim Duẩn

Cây cối le lói xanh. Nhựa đường chảy nhão ra. Hơi nóng bốc lên thành dòng khói mỏng, đôi ba chỗ còn hằn bánh xe tải phanh gấp bốc mùi khét lẹt.

Tý đã lựa đường đi từ sáng nhưng chủ hàng cứ càm ràm. Đi đường làng quanh co thế thì ngày được mấy chuyến. Tý chỉ biết than trời. Ham chi đường nhựa chứ, ngắn nhưng bỏng rộp chân, vừa đi vừa dò dẫm. Chưa kể có khi bánh xe còn bị nhựa đường giữ lại, phải giằng giật mãi mới qua được. 

Người còn chịu khó cắn răng mà bước chứ trâu bò đôi lúc khuỵu chân. Chủ hàng kỳ kèo thêm bớt một lúc rồi cũng bằng lòng khoán chuyến. 

Mùa đang vụ thu, mấy đứa kéo xe thồ đắt hàng lắm. Tý ham công tiếc việc, lăn xả ngoài đồng. Da Tý đen bóng lại. Những dẻ xương sườn lòi ra thi gan với nắng.

Kéo xe một mình cũng buồn. Nhưng nhanh việc. Chẳng giống bọn thằng Hào tụ năm tụ ba vừa kéo xe vừa kiếm chuyện. Nắng khô cổ họng, nói được dăm câu ba điều đã khát rã. Mỗi việc rủ rê kiếm nước uống đã mất nguyên chuyến hàng. Là Tý nghĩ thế. 

Tý thúc trâu chạy một mạch từ đồng về nhà kho. Bọn thằng Hào cười hô hố rủ rê nhập cuộc. Tý lắc đầu. Bọn chúng cũng chỉ được một chốc đầu buổi rôm rả vậy thôi rồi đứa nào đứa nấy lại cặm cụi kéo nắng.

Đã năm sáu giờ chiều mà nắng còn hầm hập. Người làm mùa như những hình nộm biết cử động lom khom trên đồng. Lạ là chim chả nể nả chi người, cứ bay về kín đồng. Chúng đậu vắt vẻo lưng trâu. Chúng sà xuống từng bầy nhặt hạt rơi hạt vãi rồi lại rủ nhau bay tít lên ngọn cây ríu rít. 

Tý đã mấy lần muốn ríu ran với chúng. Mắt lí lắc dõi theo. Chúng sướng thật. Vút phát là tít tắp. Thích đậu đâu thì đậu. Thích bay đâu thì bay. Chả như Tý, chân cột lấy dây thừng. 

Con trâu đực kéo Tý đi từ cánh đồng này qua cánh đồng khác. Đã bao năm rồi, Tý chả lớn được thêm tẹo nào, chỉ có con trâu là già đi trông thấy. Hai đứa dắt díu nhau qua bao nắng mưa.

Ý nghĩ đến vội vậy thôi chứ Tý chả buồn nhiều. Cả ngày cặm cụi kéo xe chỉ mong gặp được cái giường mà ngủ. Nhiều bữa về đến nhà là Tý nháo nhào tấp xe vô bụi ngủ tít mít. Bỏ cả cơm tối. Nửa đêm muỗi cắn mới sực tỉnh, cơn đói tìm về. Lục cục bát mì úp cho ấm bụng lại ngủ. Giấc ngủ đến cũng dễ dàng. 

Khi con trâu dụi mõm vào cửa chuồng ọ ọ mấy tiếng thì biết là trời sáng. Lại nắm xôi bát cơm vội vã ra đồng. Nắng tràn ra chật ngõ. Chim líu ríu bay trên đầu. Mùa này chủ yếu là rặt rặt với sẻ đồng. Chúng bay từng bầy. Lẽo đẽo theo đàn là những chú chim vừa ra ràng. Đôi lúc chúng bị đàn bỏ lại, đậu tạm ở bất kỳ cành cây nào đó trước lúc tiếp tục hành trình.

Tý chăm chú dõi theo. Những con chim non lạc mẹ dáo dác kiếm tìm. Tiếng kêu ráo riết, thống thiết. Tý chạnh lòng thương. Ở đâu đó, chắc chim mẹ cũng đang căng mắt kiếm con. Tý thấy nóng ran ở ngực. 

Giá mà Tý biết nói tiếng chim, Tý sẽ gọi mẹ giùm lũ chim non ngơ ngác kia. Cánh đồng mênh mông quá. Tý bần thần dõi theo. Lũ chim non tung cánh bay yếu ớt. Tự sâu thẳm, Tý chỉ mong chúng gặp lại đàn.

Mặt trời đậu ngay trên đỉnh đầu. Nắng lóa mắt. Cánh đồng đã vãn người. Tý thủng thẳng cột trâu rồi đánh xe vô bóng râm. Cặp lồng cơm mang theo từ sớm đã sạch sẽ. Buổi trưa yên ắng quá. Tý cố lắng nghe xem có tiếng con chim nào gọi bầy nữa hay không nhưng chỉ nghe được tiếng lích rích của chim chích chuyền cành. 

Chắc là đâu vào đấy cả rồi. Tý tự trấn an. Cũng phải tập bay để lớn. Kiểu gì chúng cũng sẽ gặp lại bầy của mình. Tý nhắm mắt mơ màng. Từng đàn chim tung tăng trong giấc trưa của Tý.

Có tiếng hò hét rồi tiếng chân người rầm rập làm Tý bừng tỉnh. Bọn thằng Hào vẫn còn tụ tập đông đủ ở đây. Chẳng biết có chuyện gì mà khuấy động cả buổi trưa yên tĩnh.

- Cơm nước chi chưa Tý ơi!

- Tao vừa ăn xong, tụi mày kiếm gì thế?

- Vừa bắt được ổ chim. Thằng Hào hí hửng hốt nguyên ổ, lại để sổng mất hai con cứng cựa, tiếc đứt ruột.

Tý hiểu ra câu chuyện, ngây phỗng nhìn đám bạn đang lao nhao tiếc nuối. Đứa nào đứa nấy láo liên con mắt. Mồ hôi nhễ nhại. Những tấm lưng trần đen nhẫy. Tý thấy rùng mình. Cầu trời đừng là những chú chim Tý gặp sáng nay. Bắt được, tụi thằng Hào sẽ đem về nhốt lồng rồi thi thoảng chọc để hót chơi. Tý chả thích thế. Tý chả thấy con chim nào nhốt lồng mà hót hay cả. Chỉ có tiếng gừ gừ ủ rũ, ánh mắt lấm lét sợ hãi hay bất lực, vô vọng.

Tiếng thằng Hào reo lên cắt ngang dòng suy nghĩ lộn xộn của Tý.

- Bắt được rồi tụi mày ơi. Một con què chân, một con còn ngon lành.

- Mày cho tao con ngon lành đó đi, ông tao vừa đan cho cái lồng.

- Thôi dẹp đi, hôm nay không nuôi nhốt chi hết. Gom mấy con bắt được ban sáng với hai chú này nữa là đủ bữa trưa, nhé.

Lời thằng Hào là lệnh. Không đứa nào xin xỏ thêm gì, líu ríu theo chân thằng Hào. Chắc chắn chúng đi về chỗ nhốt mấy con chim bắt được ban sáng. Chắc chắn chúng sẽ nhóm lửa. Thằng Hào vừa đi vừa vặt lông chim. Những cánh lông mềm rơi lả tả. Tý chẳng phân biệt nổi đâu là nắng đâu là lửa đang cháy trong mắt mình.

Má ơi, chúng con sẽ về

TTCT - Tin đại úy Vinh đồn trưởng là cán bộ cộng sản đồn ran xóm ngoại ô cả tuần nay. Tin đồn nói đại úy Vinh có em làm Việt cộng, thường liên lạc trao đổi thông tin. Lại còn cho thằng em khẩu AR15.