Một trong những phương pháp chữa bệnh của y học cổ truyền là “Ẩm thực liệu pháp”, hay còn gọi là "thuốc thức ăn", tức là dùng thực phẩm để điều chỉnh cân bằng âm dương, cân bằng tạng phủ. Đó là những loại thực phẩm phù hợp với cơ thể theo từng mùa, thích ứng với khí hậu, thời tiết.

Trong khuôn khổ bài viết, chúng tôi xin giới thiệu đến độc giả một số thức ăn, thức uống có tính chất giải nhiệt, dễ tiêu hoá trong mùa nóng.

Khí nóng bức của mùa hè làm ảnh hưởng đến sức khỏe con người, gây ra các chứng thường gặp như: mồ hôi nhiều, mất nước và muối khoáng, mất cân bằng điện giải, họng khô khát, hay giận dữ... Từ phần khí ảnh hưởng đến phần huyết bị bức bách sinh chứng ho, chảy máu cam, lên ban đỏ, động kinh, hôn mê và có thể gây bệnh tiêu chảy bởi thức ăn, nước uống kém vệ sinh, nằm ngồi nơi đất ẩm ướt, ăn đồ sống, lạnh khi đang làm việc dưới khí trời nóng bức.

Do vậy, cần ăn mặc sạch sẽ, vệ sinh. Nên chọn những loại thức ăn thanh đạm, dễ tiêu hóa, ăn nhiều cá, rau tươi, uống nước trái cây. Những thức ăn, thức uống có mùi vị đắng, tính mát hoặc vị chua cay hay vị ngọt, tính hàn là tốt như: rau đắng, khổ qua, bầu, bí xanh, củ năng (còn gọi là củ mã thầy), củ sắn (còn gọi là củ đậu), dưa chuột, rau cần, rau dền, rau ngót, ngó sen, nấm rơm, cà chua, me, dứa... dùng dưới dạng nấu canh, xào ít dầu, luộc, làm thức uống... tùy loại và tùy thích.

Ngoài rau củ, các loại hải sản và đậu cũng được xem là thực phẩm tốt trong mùa viêm nhiệt.

Các loại hải sản, đặc biệt là trai, hàu cũng có tính hàn, giúp bổ âm, giải độc, thanh nhiệt, tốt cho mọi độ tuổi không chỉ giúp giải nhiệt mà còn chữa trị nhiều bệnh khác.

Đậu xanh có vị ngọt, tính mát, thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu. Chế biến đậu xanh thành các món ăn như cháo, chè hoặc giá. Người xưa thường dùng đậu xanh xay nguyên vỏ để nấu cháo ăn giải nhiệt trong những ngày hè..

Đậu đen cũng được xem là thực phẩm tốt cho mùa hè. Theo Nam dược thần hiệu, đậu đen có vị ngọt, tính hàn, giúp bổ thận, bổ gan, trị thiếu máu. Đậu đen trị được nhiều bệnh trong mùa hè như trừ phong nhiệt, giải độc, giải nhiệt và dùng làm thuốc bổ dưỡng. Món ăn lợi tiểu, giải nhiệt rất tốt trong mùa hè là cháo đậu đen hầm gà ác, thích hợp với mọi lứa tuổi...

Bên cạnh việc áp dụng một chế độ ẩm thực thanh đạm, dễ tiêu hóa trong mùa hè, mọi người cũng nên chú ý nghỉ ngơi, không phơi nắng quá nhiều, sau khi ra mồ hôi nên thay quần áo ngay, tránh nhiễm lạnh.