Theo trang IFLScience ngày 24-9, loài cây "độc nhất vô nhị" này là Vincetoxicum nakaianum, được các nhà khoa học Nhật Bản phát hiện và đặt tên vào năm 2024. Nó là một trong số ít cây thuộc loài dogbane (thuộc họ trúc đào - Apocynaceae).

Khi nghiên cứu sâu về cây này, nhóm nghiên cứu phát hiện chúng dùng các tín hiệu hóa học để bắt chước "tiếng kêu cứu" của loài kiến khi bị thương nhằm thu hút những loài thụ phấn, chẳng hạn ruồi cỏ. 

Đây là lần đầu tiên khoa học phát hiện một loài thực vật có khả năng này.

Theo nhóm nghiên cứu, ruồi cỏ vốn lười biếng, chúng không đi săn mồi mà thường tìm những con mồi đã bị thương để "xơi tái".

Chẳng hạn, khi nhện tấn công làm kiến bị thương, kiến phải gửi tín hiệu cầu cứu đồng loại. Song tín hiệu này cũng thông báo cho ruồi cỏ về một "bữa ăn dễ tìm".

Vincetoxicum nakaianum đã tiến hóa để bắt chước tín hiệu cầu cứu của loài kiến. Những con ruồi bay đến tìm con mồi theo tín hiệu cầu cứu sẽ vô tình thụ phấn giúp loài cây "láu cá" này.

Ông Ko Mochizuki, làm việc tại Đại học Tokyo và là thành viên nhóm nghiên cứu, cho biết ban đầu ông vốn chỉ thu thập Vincetoxicum nakaianum để làm tài liệu tham khảo và so sánh.

Tình cờ, ông phát hiện ruồi cỏ tụ tập quanh hoa Vincetoxicum nakaianum trong Vườn bách thảo Koishikawa, Nhật Bản và nảy ra giả thuyết rằng những bông hoa đang dùng "chiêu trò" nào đó để dụ ruồi.

Sau đó, ông tìm hiểu khả năng bắt chước kiến bằng cách so sánh quá trình thụ phấn, lịch sử tiến hóa và cấu trúc di truyền của Vincetoxicum nakaianum cùng các họ hàng gần của nó và phát hiện ra bí mật trên.

Sắp tới đây, ông và cộng sự dự định sẽ tìm hiểu khả năng này ở những loài khác, cả trong nhóm Vincetoxicum và các nhóm thực vật không liên quan.

Có nhiều trường hợp thực vật sử dụng chiến lược bắt chước. Khoa học ghi nhận một số loài hoa đánh lừa côn trùng khiến chúng tưởng rằng đang thực hiện hành vi giao phối, nhưng thực chất chúng chỉ tiếp xúc và mang phấn hoa đi thụ phấn cho cây.

Nghiên cứu được đăng trên tạp chí Current Biology.

Choáng với cây hướng dương cao nhất hành tinh: 10,9m

Đó mới chỉ là 1 trong hơn 10 cây hướng dương khổng lồ được ông Alex Babich trồng, để tri ân giống quốc hoa quê nhà Ukraine của mình.