Ngày 29-5, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp làm việc với Cục Khí tượng thủy văn về công tác tập trung ứng phó nguy cơ mưa lớn, sạt lở đất, lũ quét và chủ động phòng chống thiên tai trong thời gian tới. Cuộc họp nhằm triển khai công điện chỉ đạo của Thủ tướng ngày hôm qua.

Bắc và Nam Bộ mưa lớn tập trung từ tháng 6 đến tháng 8

Ông Hiệp đánh giá, từ đầu năm đến nay, diễn biến thời tiết, thiên tai phức tạp.

Các dự báo dài hạn về cơ bản đúng, nhưng trong ngắn hạn và cục bộ địa phương vẫn thể hiện tính bất thường, khó dự báo. Điển hình là trận mưa lớn ở Hà Tĩnh vừa qua, trước đó là mưa lớn tại TP.HCM.

"Năm nay lượng mưa không quá nhiều, nhưng đáng quan ngại là mưa cực đoan cục bộ. Đây là điểm quan trọng cần lưu ý và thời gian tới, các cơ quan khí tượng thủy văn, thủy lợi, quản lý đê điều và phòng chống thiên tai cần phối hợp chặt chẽ để kịp thời tham mưu cho công tác chỉ đạo, điều hành để giảm thiểu tối đa thiệt hại.

Trước mắt là ứng phó với các đợt mưa lớn sắp diễn ra và lâu dài là đảm bảo vận hành hồ chứa an toàn cho vùng hạ du" - ông Hiệp nhấn mạnh.

Nhận định về mùa mưa bão năm nay, ông Mai Văn Khiêm, giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, cho biết dự báo năm nay trên Biển Đông có khoảng 11-13 cơn bão, áp thấp nhiệt đới và khoảng 5-6 cơn ảnh hưởng tới đất liền.

Dự báo năm nay, ENSO (dao động El Nino) duy trì ở trạng thái trung tính, nên ít có khả năng mưa bão dồn dập.

Mưa vừa, to tập trung từ tháng 6 đến tháng 8 ở Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ. Khu vực Trung Bộ tăng mưa từ tháng 9 và kéo dài tới cuối năm.

Cố gắng dự báo chính xác trước 3-6 tiếng

Chia sẻ về công tác đầu mối nắm thông tin phòng chống thiên tai ở cấp địa phương, Cục trưởng Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai Phạm Đức Luận cho biết khó khăn là chính các xã cũng chưa rõ trách nhiệm của ban chỉ huy phòng thủ dân sự tại địa phương ra sao, nên việc cập nhật thông tin khi có tình huống thiên tai xảy ra còn vướng mắc.

Đợt mưa lớn ở Hà Tĩnh vừa qua, từ tỉnh muốn nắm thông tin từ cơ sở cũng bị chậm trễ. Vậy nếu trong thời kỳ cao điểm mưa lũ với những tình huống khẩn cấp, khu vực vùng sâu, vùng xa lại càng khó khăn. Khi có bản tin dự báo, phải kịp thời gửi cho các xã - cấp sát với người dân nhất. Thông tin nhanh nhất tới người dân là truyền thanh cơ sở.

Ông Luận cũng đề xuất Cục Khí tượng thủy văn phối hợp cập nhật thông tin trên hệ thống thông tin phòng chống thiên tai để tăng hiệu quả truyền tin tới cấp cơ sở. Đặc biệt, dự báo ngắn hạn rất quan trọng trong công tác vận hành hồ chứa.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp đề nghị Cục Khí tượng thủy văn cập nhật các bản tin theo đúng quy định, cố gắng có những bản tin dự báo ở độ chính xác cao trước 3-6 tiếng. Đây là yếu tố quan trọng nhằm giảm thiệt hại trước những đợt mưa bất thường.

Trước mắt, ông Hiệp giao Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai lập ngay nhóm Zalo để khi có thông tin khẩn cấp sẽ gửi lãnh đạo tỉnh, để họ có cơ sở triển khai ngay các kịch bản phòng chống thiên tai.

Mặt khác, mưa cực đoan dẫn đến nguy cơ sạt lở rất cao. Trong bối cảnh chính quyền hai cấp, trước mắt khi chưa rõ chính quyền các xã, cục cần có phương án truyền tin ngay cho cấp huyện ở những vùng khẩn cấp sau khi có thông tin mưa cực đoan.

Năm nay những cơn mưa 'cực đoan' sẽ phổ biến

Các trận mưa 100mm trong vòng một giờ đồng hồ (còn gọi là mưa 'cực đoan') sẽ diễn ra khá phổ biến trong năm 2025.