Lực lượng biên phòng cửa khẩu quốc tế Tịnh Biên đi tuần tra đêm biên giới - Ảnh: BỬU ĐẤU

Tiếng máy nổ xé nát không khí đêm biên giới. Theo kênh Cây Dương vắt qua hai nước Việt Nam - Campuchia, chiếc tắc ráng tăng tốc về hướng nước bạn, chở theo những người lén lút né chốt kiểm soát của lực lượng chấp pháp biên giới.

Sổ mũi, nhức đầu là... sang Việt Nam

Khi ranh giới hai nước chỉ còn đếm bằng bước chân thì lính biên phòng bất ngờ xuất hiện chặn nhóm người trên chiếc tắc ráng định vượt biên. Kẻ tổ chức vượt biên cũng là người lái tắc ráng đảo chân vịt đang quay nguy hiểm về phía lính biên phòng. Nhưng đã muộn, những người trên tắc ráng đã bị khống chế gọn.

Đó là một trong những lần chiến sĩ Đồn biên phòng Tịnh Biên, An Giang ngăn chặn đưa người vượt biên trái phép. Kẻ tổ chức là một gã nghiện vốn nhẵn mặt ở biên giới.

"Đủ lý do để họ lén vượt biên. Khi bị phát hiện, người thì nói đi làm ăn, người lại sang Việt Nam trị bệnh... Mình phát hiện giao cho nước bạn xử lý công dân họ, còn lại thì mình đưa đi cách ly..." - đại úy Phạm Minh Hồng, phó trưởng Đồn biên phòng Tịnh Biên, chia sẻ.

Cửa khẩu quốc tế Tịnh Biên là một trong những cửa ngõ tấp nập nhất tuyến biên giới hai nước Việt Nam - Campuchia của tỉnh An Giang. Chạy dài một vùng đồng trũng là kênh rạch chằng chịt nối liền hai nước.

Nếu bên thị trấn Tịnh Biên với chợ búa sầm uất, các điểm giao dịch hàng hóa nhộn nhịp thì bên kia ở dưới chân núi Thăm Đưng (xã Pnum Den, huyện Krivong, tỉnh Tà Keo, Campuchia) là những casino, trường gà, các kho hàng chực chờ tuồn qua biên giới. Trước khi dịch bệnh COVID-19 xảy ra, những chuyến xe hàng, xe khách, khách du lịch, tay chơi... qua lại nhộn nhịp.

Chiến sĩ biên phòng phải luôn tỉnh táo để kiểm soát chặt biên giới đêm - Ảnh: BỬU ĐẤU

Đặc biệt, hai bên "cánh gà" là những đường mòn, lối mở người dân qua lại hằng ngày. "Phên giậu" biên cương đôi khi chỉ là bờ ruộng mà bình thường người dân hai nước có thể chia nhau ly nước, chén cơm.

Dân biên giới cũng không lạ gì cảnh cửu vạn cõng hàng lậu vượt biên tháng hạn. Mùa mưa, những chiếc tắc ráng lại chạy như bay trên những đường nước vắt qua biên giới.

Đến khi mệnh lệnh kiểm soát dịch bệnh COVID-19 ngay từ cửa khẩu được chính phủ hai nước ban hành thì tình trạng ấy có chút thay đổi, một phần hàng lậu lại được thay bằng... người.

"Vận chuyển người sang biên giới nếu bị bắt cũng không mất vốn. Nhưng lỡ có người mang bệnh lọt qua là báo hại lắm, đỡ không nổi đâu..." - M.H., một đầu nậu ở biên giới, cho biết và khẳng định mình không bao giờ làm chuyện này.

Đại úy Phạm Minh Hồng kể khi biên giới bình yên, dân hai bên qua lại làm ăn là chuyện hằng ngày. Thậm chí người bên đây sang bên kia thuê đất làm ruộng, bẫy chuột, bắt cá... Còn nhiều người Campuchia lại có thói quen sổ mũi, nhức đầu là sang tìm bác sĩ Việt. Nên lệnh cấm qua lại ít nhiều tác động lên thói quen của người dân hai bên.

Biên cương trong tầm mắt

"Dịch bệnh thì ở đâu cũng lo. Người ta lén sang Việt Nam phần nhiều vì tin bên đó bác sĩ giỏi. Dân Campuchia khi có điều kiện lại sang Việt Nam trị bệnh. Còn người bên Việt Nam qua Campuchia là do công ăn chuyện làm..." - anh Kim Minh (Kampongluong, huyện Krako, tỉnh Pursat, Campuchia) lý giải vì sao biên giới hai bên đóng cửa vẫn có người tìm cách lén lút qua lại.

Bên chiếc chòi trên mô đất giữa biên giới đầy nắng gió, thượng úy Nguyễn Phước Tới (đội trưởng đội phòng chống ma túy và tội phạm Đồn biên phòng Tịnh Biên) chỉ những đường nước chảy vắt qua biên giới Việt Nam - Campuchia và cho biết nhấp nhô bên tán cây, bờ lau sậy kia là các chiếc lều che tạm làm nơi trú mưa của lính biên phòng trong những ngày căng sức kiểm soát biên cương, chống dịch.

"Bên đó là chốt số 6, có trung úy Dương Ngọc Anh và đồng đội đang canh giữ. Kia là chốt số 4, kênh Tư Mèo..." - thượng úy Tới nói. Đồng thời cho biết chỗ anh và đồng đội đang đứng có thể tạm gọi là tươm tất hơn một tí, nhưng cũng chỉ là những mái tôn che hờ và vách bạt rách tươm.

Nơi này trước đây hộ dân dựng lên để sống bằng nghề câu, lưới. Sau dân được đưa vào tuyến dân cư vượt lũ nên để lại cái chòi để bộ đội biên phòng tận dụng làm chốt kiểm soát.

Tổ công tác số 13 của Đồn biên phòng Tịnh Biên trao đổi khi giao ca - Ảnh: BỬU ĐẤU

"Cứ vài trăm mét lại có một chốt biên phòng kiểm soát. Chúng tôi túc trực 24/24 giờ, cố gắng để người qua lại biên giới đều trong tầm mắt... Bên cạnh đó, chúng tôi có nhiều tai mắt từ người dân biên giới. Hễ thấy người lạ là người dân lại gọi báo xã, biên phòng" - đại úy Hồng nói và cho biết ban đầu việc hạn chế đi lại khu vực biên giới để chống dịch khiến nhiều người không hiểu, thắc mắc.

"Phát hiện người đi bẫy chuột, giăng cá ban đêm, mình yêu cầu quay lại cũng bị cự nự. Nhưng sau khi mình phổ biến cho người dân bằng hai thứ tiếng, họ hiểu và chấp hành rất tốt. Giờ chỉ khó là dân từ nơi khác đến. Những vụ phát hiện khi chuẩn bị qua lại biên giới cũng là dân từ nơi khác đến..." - đại úy Hồng cho biết.

Ở cửa khẩu, những chuyến xe chở hàng vẫn chậm rãi qua lại biên giới. Chỉ có điều khi tới biên giới, tài xế tạm thời bị cách ly. "Mình phải làm sao để phòng chống dịch hiệu quả mà đời sống người dân ít bị ảnh hưởng" - đại úy Hồng nói.

Khi chúng tôi có mặt, Đồn biên phòng cửa khẩu quốc tế Tịnh Biên đang giữ hàng chục người Trung Quốc nhập cảnh vào Việt Nam. Đây là số người bị phát hiện nhập biên trái phép vào cửa khẩu Long Bình, xa hơn là đồn Vĩnh Xương, Vĩnh Gia... Họ tìm cách vào Việt Nam và đã bị hàng rào biên phòng ngăn lại. Người khai tìm việc làm, người khai đi trị bệnh, thậm chí có người khai vượt biên trái phép chỉ để... đi chơi.

Thiếu tá Trương Quốc Hưng - phó đồn trưởng Đồn biên phòng cửa khẩu quốc tế Tịnh Biên - cho biết đồn quản lý đường biên dài 9,2km và đã thành lập 22 tổ công tác ven biên giới. Từ đầu mùa dịch đến nay, đơn vị đã phối hợp bắt giữ 19 người xuất nhập cảnh trái phép.

Trong đó xử phạt vi phạm hành chính 9 người, cảnh cáo 3 người, đưa đi cai nghiện 1 người. Đặc biệt, đồn đã trả lại phía Campuchia 4 người nhập cảnh trái phép và đưa đi cách ly y tế tập trung 2 người.

Ngày qua ngày, dịch giã vẫn đang diễn biến phức tạp. Những người lính áo xanh vẫn đang bền bỉ canh giữ biên cương phía Nam.

Campuchia mở cửa biên giới, TP.HCM 'lập đê' ngăn chặn cư trú bất hợp pháp

TTO - Phó chủ tịch thường trực UBND TP.HCM Lê Thanh Liêm vừa ký văn bản khẩn về tăng cường giám sát việc nhập cảnh đối với công dân hai nước Việt Nam và Campuchia.