Phóng to

Ông Phan Trung Lý, chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật, trình bày báo cáo giải trình tiếp thu, chỉnh lý dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 - Ảnh: Phương Hoa

Bản dự thảo và báo cáo giải trình lần này không khác nhiều so với các bản trình Quốc hội ở kỳ họp trước, ngoại trừ một điểm đáng chú ý là Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp đề nghị không thành lập Hội đồng Hiến pháp.

“Có nhiều ý kiến khác nhau”

Theo ông Phan Trung Lý - chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật, trưởng ban biên tập dự thảo: “Qua thảo luận, các ý kiến cho rằng việc bảo vệ Hiến pháp là một yêu cầu của Nhà nước pháp quyền, phù hợp với nguyên tắc kiểm soát quyền lực được xác định trong cương lĩnh và các nghị quyết của Đại hội Đảng lần thứ X, XI. Trong quá trình xây dựng và lấy ý kiến về dự thảo sửa đổi Hiến pháp, nhiều ý kiến của nhân dân, của một số cơ quan, tổ chức hữu quan và ý kiến của nhiều chuyên gia tán thành về quy định Hội đồng Hiến pháp”.

Tuy nhiên, tại kỳ họp thứ 5, kết quả xin ý kiến đại biểu Quốc hội bằng phiếu thì đa số ý kiến đại biểu Quốc hội tán thành với phương án tiếp tục hoàn thiện, nâng cao hiệu quả của cơ chế bảo vệ Hiến pháp hiện hành mà không thành lập Hội đồng Hiến pháp.

“Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp nhận thấy việc thành lập Hội đồng Hiến pháp là vấn đề mới, lại đang còn có nhiều ý kiến khác nhau, nên trong điều kiện hiện nay ở nước ta cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế bảo vệ Hiến pháp hiện hành, trong đó tăng cường trách nhiệm của Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, nhất là Ủy ban Pháp luật của Quốc hội và các cơ quan khác của Nhà nước trong việc bảo vệ Hiến pháp là phù hợp. Vì vậy, Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp đề nghị Quốc hội không bổ sung quy định Hội đồng Hiến pháp vào dự thảo” - ông Lý nêu rõ.

“Chấp hành Quốc hội” không cản trở hoạt động của Chính phủ

Ông Lý cho biết: “Có ý kiến đề nghị không quy định Chính phủ là cơ quan chấp hành của Quốc hội nhằm tạo điều kiện để Chính phủ chủ động trong quản lý, điều hành nền hành chính quốc gia. Mặt khác, trong chức năng hành pháp và hành chính đã thể hiện rõ trách nhiệm của Chính phủ chấp hành Hiến pháp, luật do Quốc hội thông qua”.

Đề cập đến vấn đề này, ông Phan Trung Lý cho biết: “Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp nhận thấy việc quy định Chính phủ là cơ quan chấp hành của Quốc hội là phù hợp với nguyên tắc quyền lực nhà nước là thống nhất, nhưng có sự phân công, phối hợp và kiểm soát quyền lực giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp.

Theo đó, Quốc hội được xác định là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, cơ quan duy nhất do cử tri cả nước bầu ra, là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân.

Trong các bản Hiến pháp trước đây của Nhà nước ta đều quy định Chính phủ là cơ quan chấp hành của Quốc hội và trên thực tế quy định này không cản trở hoạt động của Chính phủ, ngược lại làm Chính phủ thực hiện tốt hơn nhiệm vụ, quyền hạn của mình.

Mặt khác, trong dự thảo sửa đổi Hiến pháp đã khẳng định Chính phủ là cơ quan thực hiện quyền hành pháp nên việc quy định Chính phủ là cơ quan chấp hành của Quốc hội không ảnh hưởng đến tính chủ động, sáng tạo của Chính phủ trong quản lý, điều hành”.

Vẫn thu hồi đất cho dự án kinh tế - xã hội

Đối với vấn đề thu hồi đất, có ý kiến đề nghị không nên quy định thu hồi đất cho mục đích kinh tế - xã hội. “Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp thấy rằng quyền sử dụng đất là quyền quan trọng của người dân nên Hiến pháp cần phải quy định chặt chẽ những trường hợp thu hồi.

Đây sẽ là cơ sở quan trọng cho Luật đất đai quy định nhằm tránh việc lạm dụng để thu hồi đất tràn lan, gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân.

Trong điều kiện phát triển của nước ta hiện nay vẫn cần thiết phải thu hồi đất vì lý do quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng và để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, việc thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội gắn trực tiếp với lợi ích của người sử dụng đất và doanh nghiệp nên cần phải quy định chặt chẽ, bảo đảm nguyên tắc công khai, minh bạch và có bồi thường”.

“Do đó, Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp đề nghị Quốc hội cho phép chỉnh lý khoản 3 điều 54 như sau: “Nhà nước thu hồi đất do tổ chức, cá nhân đang sử dụng trong trường hợp thật cần thiết do luật định vì mục đích quốc phòng, an ninh; vì lợi ích quốc gia, công cộng, phát triển kinh tế - xã hội. Việc thu hồi đất phải công khai, minh bạch và được bồi thường theo quy định của pháp luật” - ông Lý trình bày.

------------------------------------

* Tin bài liên quan:

Hôm nay 21-10, Quốc hội khai mạc kỳ họp thứ 6Thông qua Hiến pháp tại kỳ họp quốc hội lần này"Dành bội chi ngân sách cho đầu tư phát triển và trả nợ"Dự thảo sửa đổi Hiến Pháp: Chính phủ phải chấp hành Quốc hội9 nhóm giải pháp ổn định kinh tế - xã hộiTăng đầu tư công phải gắn với tái cơ cấu