Chủ xe chỉ được dùng cà vẹt xe photo có xác nhận của ngân hàng - Ảnh: Hữu Khoa

Bài "Chủ ôtô thế chấp lo bị phạt vì ngân hàng giữ giấy tờ xe" cho thấy đang có sự chồng chéo trong áp dụng pháp luật khiến ngân hàng và khách hàng đều gặp khó.

Theo thỏa thuận với khách hàng, khi nhận thế chấp, ngân hàng giữ bản chính giấy đăng ký xe (còn gọi là cà vẹt xe). Nhưng theo yêu cầu của cơ quan công an thì chủ xe phải có bản chính cà vẹt khi lưu thông trên đường.

Viện dẫn nghị định 11/2012 về giao dịch bảo đảm, đại diện Cục CSGT (Bộ Công an) cho rằng các ngân hàng phải để người vay giữ bản chính cà vẹt. Trường hợp ngân hàng làm ngược lại thì công an có quyền xử phạt chủ xe. Ai đúng, ai sai và đâu là giải pháp cho việc này?

Có hai điều sau đây cần được xem xét thêm để CSGT không phạt sai.

Thứ nhất, khi cho phép khách hàng được giữ bản chính cà vẹt, nghị định 11/2012 cũng đồng thời yêu cầu cơ quan đăng ký giao dịch bảo đảm phải thông báo việc đăng ký này cho cơ quan đăng ký xe.

Theo đó, khi việc thế chấp ôtô, xe máy không thuộc trường hợp phải đăng ký giao dịch bảo đảm thì các cơ quan hữu quan không thể căn cứ vào một phần nội dung không trọn vẹn của nghị định 11/2012 để bắt buộc các ngân hàng không được giữ bản chính cà vẹt.

Nếu vẫn tiếp tục bắt buộc như thế mà không tổ chức được phương án phối hợp với cơ quan đăng ký xe để đảm bảo khả năng thu hồi nợ cho ngân hàng (như không cho đăng ký chuyển nhượng khi xe chưa được giải chấp), Bộ Công an cần tính trước lời giải cho câu hỏi “ai phải chịu trách nhiệm nếu ngân hàng bị thiệt hại?”.

Thứ hai, khoản 6 điều 323 Bộ luật dân sự 2015 cho phép bên nhận thế chấp được quyền “giữ giấy tờ liên quan đến tài sản thế chấp trong trường hợp hai bên có thỏa thuận, trừ trường hợp luật có quy định khác”.

Hiện tại, Luật giao thông đường bộ 2008 chỉ yêu cầu chung người lái xe phải mang theo giấy đăng ký xe và không có luật nào khác để có sự điều chỉnh khác quyền giữ giấy tờ của bên nhận thế chấp xe.

Như vậy khi áp dụng nghị định có liên quan để xử phạt các lỗi vi phạm giao thông trên đường, các cơ quan chức năng cần có sự loại trừ các xe đang thế chấp hợp pháp để cả ngân hàng và chủ xe không phải “mếu máo”.

Trong tình huống tương tự, nhiều nước đã chấp thuận cho chủ xe được sử dụng bản sao cà vẹt. Có lẽ Ngân hàng Nhà nước và Bộ Công an nên sớm thống nhất phương án này để không làm khó loại giao dịch thế chấp xe khá phổ biến trong xã hội.