Minh họa: Nguyễn Ngọc Thuần

Theo đó, việc xây dựng chuồng gà là “có thể ảnh hưởng hành lang giao thông đường thủy vì gần một con suối”

Trao đổi với Tuổi Trẻ, đại diện Phòng quản lý đô thị (QLĐT) TP Cao Bằng cho hay cơ quan này vẫn đang tiếp tục xem xét hồ sơ, thủ tục về việc cấp giấy phép xây dựng chuồng gà của ông Hoàng Quảng Uyên chứ không phải đã từ chối hẳn, hoặc đã chính thức cấp giấy phép xây dựng cho “công trình” này.

Về lý do không cho phép ông Uyên xây dựng chuồng gà trong khu đất ông có đủ giấy tờ sở hữu, ông Bùi Văn Hiệp, trưởng Phòng QLĐT TP Cao Bằng, cho rằng: “Vị trí xây chuồng gà có thể ảnh hưởng hành lang giao thông đường thủy vì gần một con suối, còn hàng gạch cao 25cm, dài 45m vi phạm hành lang an toàn giao thông đường bộ”.

Theo ông Hiệp, hiện đơn vị này đang xem xét giấy tờ sở hữu khu đất đã cấp cho ông Uyên từ trước đó có đúng thủ tục hay không, chứ không chỉ riêng việc xin phép xây chuồng gà và hàng gạch.

Trước đó ngày 7-6, Phòng QLĐT đã có văn bản trả lời ông Uyên, cho rằng không cấp phép xây dựng chuồng gà và hàng gạch cho ông do hàng gạch nằm trong chỉ giới an toàn giao thông đường bộ, còn chuồng gà do hồ sơ xin phép không thể hiện rõ vị trí xây dựng trên mặt bằng lô đất, nền đất yếu, không đảm bảo an toàn cho công trình...

Theo luật sư Trần Đình Triển (Đoàn luật sư TP Hà Nội), lý do Phòng QLĐT TP Cao Bằng chưa cấp phép xây chuồng gà vì còn xem xét giấy tờ, sổ đỏ đã cấp là bất hợp lý bởi đây là hai việc hoàn toàn khác nhau.

“Ngay cả khi hồ sơ, sổ đỏ có vướng mắc hoặc đang trong quá trình xem xét cấp phép thì chỉ bị hạn chế chuyển nhượng, không cấm xây dựng công trình phụ” - luật sư Triển nói.

Không cần giấy phép xây dựng

Các chuyên gia luật và cơ quan chức năng xác nhận xây chuồng gà rộng 2m² không cần xin giấy phép xây dựng.

Ông Hoàng Quảng Uyên muốn xây chuồng gà rộng 2m², bị UBND phường yêu cầu phải có giấy phép xây dựng, trong khi Phòng QLĐT TP Cao Bằng nói không đủ điều kiện để cấp giấy phép khiến ông gặp khó. 

Đây là một minh chứng về sự cứng nhắc trong việc vận dụng các quy định về xây dựng, dẫn đến những hệ lụy không đáng có.

Theo luật sư Trần Công Ly Tao - Đoàn luật sư TP.HCM, về nguyên tắc, người dân được làm những điều luật không cấm. Vì vậy, các cơ quan chức năng không thể trả lời rằng vì luật không quy định hoặc chưa có hướng dẫn rõ mà hạn chế quyền của người dân. 

“Luật chưa quy định rõ là lỗi của Nhà nước, cơ quan quản lý có trách nhiệm phải xem xét, giải quyết các yêu cầu của người dân theo nguyên tắc trên, chứ không phải tìm cách ngăn cản. 

Nếu có phát sinh xây dựng thì UBND phường kiểm tra để hướng dẫn người dân làm đúng, chứ không phải kiểm tra để ngăn cản, làm khó dân” - luật sư Ly Tao nêu quan điểm.

Cũng theo luật sư Ly Tao, chuồng gà mà ông Uyên xin xây dựng có diện tích rất nhỏ (chỉ 2m²), cao 0,5m. 

Với quy mô đó thì có thể hiểu chủ nhà xây chuồng để nuôi vài con gà phục vụ sinh hoạt gia đình, chứ không phải xây chuồng trại chăn nuôi để kinh doanh. Đây là thói quen của người Việt khi gia đình còn miếng đất trống.

Luật sư cũng cho rằng theo Luật xây dựng, chuồng gà của ông Uyên không thuộc diện được miễn giấy phép xây dựng. Yêu cầu và cách xử lý của UBND phường và các cơ quan chức năng TP Cao Bằng có cơ sở nhưng quá cứng nhắc, máy móc. 

Công trình này quá nhỏ, lại xây dựng trên phần đất đã có giấy chủ quyền hợp pháp, không có tranh chấp, không bị hàng xóm khiếu nại thì không có nguy cơ làm ảnh hưởng đến trật tự xây dựng. 

Trong trường hợp này, UBND phường yêu cầu ông Uyên thông báo về quy mô, mục đích, thời gian xây dựng để cơ quan này dễ kiểm soát. 

Còn nếu việc nuôi gà trong khu vực có nhà ở đông đúc, làm ô nhiễm môi trường thì cơ quan nhà nước sẽ áp dụng các quy định về môi trường để xử lý việc nuôi gà, chứ không có lý do để ngăn cản ông Uyên xây dựng.

Một lãnh đạo UBND một huyện tại TP.HCM cũng cho rằng công trình xây dựng ở nông thôn chưa có quy hoạch phát triển đô thị và quy hoạch chi tiết xây dựng thì không cần xin giấy phép xây dựng. 

Như vậy không chỉ là chuồng gà, chuồng heo, mà những công trình như nhà ở, nhà kính, nhà lưới, nhà để dụng cụ, vật tư nhằm phục vụ sản xuất nông nghiệp, kể cả hàng rào cho đất ở khu vực này đều được miễn giấy phép xây dựng.

Công trình nào phải xin phép xây dựng?

Theo Luật xây dựng năm 2014 thì ngoài những công trình được miễn giấy phép xây dựng, tất cả công trình còn lại đều phải có giấy phép. 

Một cán bộ xây dựng cho rằng xây hàng rào trên đất nông thôn thì không sao, nhưng khu vực đã có quy hoạch phát triển đô thị thì các công trình phải phù hợp quy hoạch và phải có giấy phép xây dựng. 

Tương tự, hàng rào giữ đất xây dựng trong khu vực đô thị (phường, thị trấn...) cũng phải xin phép xây dựng. Quy mô, độ cao, độ thoáng... của hàng rào đều phải tuân theo quy chuẩn xây dựng chung.

Trong khi đó, ông Lê Quỳnh Đài, phó chủ tịch UBND Q.8 (TP.HCM), cho rằng việc người dân xây vài đường gạch để làm ranh, rào giữ đất chỉ cần thông báo với UBND phường về quy mô, mục đích, thời gian, địa điểm xây dựng chứ không cần xin giấy phép.

Việc thông báo này nhằm giúp chính quyền biết chủ nhà đang làm gì và là cơ sở để các lực lượng chức năng kiểm tra, giám sát xem chủ nhà, chủ đất xây đúng như nội dung thông báo hay không. 

“Thực tế cũng có trường hợp chủ đất xin xây rào gạch giữ đất nhưng lại biến tướng thành chia lô đất để bán nền bất hợp pháp, hoặc xin xây tường cao để rồi lén xây nhà trái phép. 

Chính quyền ngăn ngừa việc này bằng cách kiểm tra, kiểm soát chứ không nên cấm người dân xây dựng, càng không nên dựa vào việc luật chưa quy định mà cấm người dân xây dựng” - ông Đài nói.