Cần cân bằng đạm, tinh bột, rau xanh trong một bữa ăn - Ảnh: N.C.T.

Nhưng bày chuyện ăn nhậu dây dưa kéo dài hàng buổi, thậm chí cả ngày lại không phải điều hay. Nhà tôi anh chị em đông, mỗi độ tết về, theo thông lệ: mùng 1, tất cả cháu con tập trung về “nhà lớn” chúc tết ông bà cha mẹ, hàn huyên tâm sự và dự bữa cơm thân mật đầu năm.

Truyền thống này hay, không vấn đề gì. Vậy nhưng mọi chuyện không dừng lại ở đó. Xong ngày mùng 1 ở “nhà lớn”, cái lịch trình “cơm thân mật đầu năm” còn tiếp diễn tại các “nhà nhỏ”, tức tư gia của từng anh chị em.

Khởi đầu là chị cả tôi chọn ngày mùng 3. Anh rể tôi là “đại gia”, giám đốc một cơ quan lớn em út đứa nào cũng có phận nhờ, đương nhiên sao dám cãi? Tới phiên cậu em út, không bằng chị cả nhưng cũng thuộc hàng “máu mặt” trong gia đình chọn mùng 2, cậu em giữa thở dài đánh sượt rồi “em cũng định mùng 2 nhưng chú út nó tính rồi thì nhà em mùng 4”.

Cô em gái út nhà buôn bán cũng lật đật “vợ chồng em mùng 6 khai hàng đầu năm, chúng em mời, đừng ai tranh nha!”. Vậy là gần kín lịch “cơm thân mật”, còn trống mỗi ngày mùng 5.

Và còn mỗi vợ chồng tôi. Tôi cũng rụt rè: “Vậy thôi nhà em mời các anh chị cùng cô chú mùng 5”... Trong nhà vợ chồng tôi thuộc thành phần “buôn gánh bán bưng”, trí thức quèn, thu nhập kém nhất!

Tết nào cũng vậy, lịch trình “cơm thân mật... vần công” trong gia đình tôi cứ lặp lại lặp đi như cái đĩa hát mòn cũ. Chỉ mỗi một bữa cơm mà kéo dài hết ngày hết buổi: từ khâu bày vẽ nấu nướng, rề rà ăn nhậu, xong còn phải lo dọn dẹp rửa ráy, xong lịch trình cũng vừa hết tết.

Bó chân trong cái “lệ nhà” dở khóc dở cười này, nhiều năm liền hầu như nguyên cái tết vợ chồng tôi chẳng được đi đó đi đây thăm thú ở đâu, lại còn phải tốn kém cho một trận cỗ bàn.

Tiếng rằng “cơm thân mật” nhưng đâu phải cơm ngày thường mà là cơm... tết, trong cảnh cả nhà ai cũng no xôi chán chè nhiều khi chỉ gắp qua loa lấy lệ, trong khi điều kiện tài chính của vợ chồng tôi lại thuộc diện chẳng dư dả gì!

Tết rồi, sau khi đắn đo suy nghĩ nhiều, tôi quyết định bạo miệng đề nghị với cả gia đình thay đổi cái lệ “cơm thân mật... vần công” trong những ngày đầu năm.

Tôi nêu lý lẽ: ngày mùng 1 tất cả đã tề tựu về nhà lớn, cùng gặp gỡ, chúc tụng, hàn huyên, ăn uống vui vẻ thì chuyện các ngày còn lại phải rồng rắn tới từng nhà riêng để lặp lại cùng những thao tác, lại còn vẽ ra ăn uống tốn kém kéo dài, không còn thời gian dành cho những lễ nghĩa, thú vui nơi khác là chuyện khách sáo và không hợp lý.

Cứ tưởng ý kiến của tôi sẽ khiến anh chị em bất bình, phản đối, nào ngờ chỉ trừ chị cả, còn đa số anh em đều nhất trí... hai tay!

Thì ra không riêng tôi, ai cũng bắt đầu mệt mỏi với cái vụ “cơm thân mật vần công”. Vậy nhưng đơn phương nói ra thì ngại (không khéo mình bị quy tội “gây mất đoàn kết”) nên đành bấm bụng mà chiều...