Phóng to

Sống chung với khoan cắt bêtông, ảnh chụp tại một con hẻm đường Dương Quảng Hàm, P.5, Q.Gò Vấp (những người trong ảnh không liên quan gì đến khoan cắt bêtông) - Ảnh: L.A.Đ.

TT - Khoảng từ năm 1998 trở lại đây, dòng chữ “khoan cắt bêtông” (KCBT) kèm theo số điện thoại liên lạc xuất hiện tràn ngập trên các vách tường ở TP.HCM. Chính quyền TP.HCM đã từng triệu tập hàng chục cuộc họp, chỉ đạo công an lập chuyên án để “tuyên chiến” với nạn quảng cáo KCBT, nhưng tình hình ngày càng tệ hơn.

Khó dẹp...

Nhà anh N.N.Sinh ở quận Gò Vấp (TP.HCM) vừa hoàn chỉnh nước sơn cuối cùng, đợi ngày về nhà mới. Nhưng chỉ sau một đêm, gia chủ đã tím mặt khi thấy ba số điện thoại KCBT in đậm ngay trước mặt tiền nhà với ba màu khác nhau.

“Tức ói máu”, nhưng cũng đành ngậm miệng và bấm bụng chi thêm tiền để sơn lại tường nhà. Đêm đó, anh nhờ đứa cháu ngồi rình gần suốt đêm với hi vọng ngăn chặn hoặc sẽ bắt được tận tay “thằng làm bậy”, nhưng không bắt được ai. Tưởng chuyện như thế đã êm, không ngờ sau năm ngày dọn vào ở, anh Sinh lại “nhận” hai mẩu KCBT ngay chỗ cũ.

“Nó như “ma” vậy, hễ thấy nhà nào mới làm là y như rằng năm mười ngày sau là nó xuất hiện. Có người dùng sơn, vôi xóa đi, vài ngày sau lại thấy số mới in ngay lên chỗ xóa”. Một người dân sống đầu đường 13 (P.5, Q.Gò Vấp) đã nói với chúng tôi như vậy khi chỉ vào những mảng tường lem luốc chữ KCBT.

Theo ghi nhận của chúng tôi, quảng cáo KCBT không chừa, không kiêng nể một địa chỉ nào. Chùa, nhà thờ, bệnh viện, công viên, bến xe, tòa án, viện kiểm sát, trụ sở UBND, cơ quan, nhà dân, nhà công an, cột điện... đâu đâu cũng có KCBT.

Năm 2003-2004 là hai năm cao điểm TP chống quảng cáo KCBT. Theo đó, chính quyền tổ chức hàng chục cuộc họp cấp thành phố rồi quận huyện nhưng xem ra không tới đâu. Công an một số phường cũng bắt quả tang được vài đối tượng đang in quảng cáo KCBT lên tường. Thế nhưng công an cũng chẳng làm được gì khi gặp đối tượng thường là nhỏ tuổi, khai báo kiểu bí hiểm rằng “có một người lạ mặt cho tiền thuê cháu đi in”.

Phóng to

H.Sơn - một “chuyên gia” khoan cắt bêtông - đang quan sát công trình (ảnh chụp chiều 2-5) - Ảnh: L.A.Đ.

Gặp những người KCBT

Thử khám phá thế giới KCBT, ngày 2-5 chúng tôi vào cuộc.

Đóng vai dân xây dựng, chúng tôi “mượn” đài chứa nước của ngành cấp nước đang bỏ hoang trên đường Đào Duy Anh (P.9, Q.Phú Nhuận) làm công trình sắp bị khoan cắt tháo dỡ. Dùng máy di động chúng tôi gọi vào số 0918709133 (số này được quảng cáo nhiều ở khu P.5, Gò Vấp).

Hơi hồi hộp nhưng rồi chúng tôi cũng thở phào khi đầu dây bên kia lên tiếng, đó là một người đàn ông nói giọng Bắc. Rất phấn khởi, anh ta hẹn tôi sau 15 phút sẽ có mặt tại công trình. Y hẹn, anh ta (khoảng 35 tuổi) xuất hiện trước đài chứa nước bằng chiếc Dream cùng một người bạn.

Tự giới thiệu mình tên Tài, anh ta quan sát khá nhanh công trình. Tài cho biết mình đã có nhiều năm trong nghề, từng tháo dỡ một đài nước tương tự gần Bệnh viện Gia Định nên rất có kinh nghiệm. Khi biết sẽ được lấy miễn phí số sắt thép có trong đài nước, Tài báo giá tháo dỡ là 17 triệu đồng, thời gian tháo dỡ khoảng hai tháng.

Số điện thoại KCBT thứ hai chúng tôi chọn để liên lạc là 0903122012. Số này chúng tôi ghi được ở tường nhà một người dân trên đường Đào Duy Anh (P.9, Q.Phú Nhuận). Chuông đổ, đầu dây bên kia lên tiếng, rồi hẹn sau 10 phút sẽ tới nơi.

Chở theo một người bạn trên chiếc xe gắn máy, anh này cũng tầm 35 tuổi, tên Trường. Sau khi báo giá 12 triệu đồng, tháo dỡ trong vòng một tháng. Trường cho biết quê mình ở Thanh Hóa, vào đây đã sáu năm. “Lực lượng chúng em đông lắm, nên khi cần chúng em huy động bao nhiêu người cũng có. Nhờ vậy, chúng em mới có thể nhận làm những công trình lớn được. Ai đứng ra nhận công trình sẽ được chia phần nhiều hơn” - Trường nói.

Chúng tôi hỏi ai là người đi in mấy dòng quảng cáo KCBT lên tường, Trường trả lời: “Tụi em làm tất”. Anh ta cũng phân trần: “Không có việc gì làm nên chấp nhận làm nghề này chứ chẳng thích thú gì. Cực lắm, phải rình mò để in quảng cáo. Có hôm bị chủ nhà lừa, gọi điện tới rồi bắt xóa, trong lúc xóa còn bị chửi. Cũng có khi bị bắt đưa vào trung tâm bảo trợ xã hội nhưng sau đó cũng cho ra”. Rồi Trường khẳng định: “Mình không ăn cắp, không ăn trộm gì của ai nên cũng chẳng sợ, chỉ có điều hơi gây ô nhiễm chút xíu”.

Sau khi đưa chúng tôi tấm danh thiếp, Trường bảo: “Nếu quyết định để tụi em tháo dỡ thì hai bên sẽ thảo hợp đồng (tay) đàng hoàng để phân trách nhiệm, khỏi làm phiền nhau”.

Số điện thoại KCBT thứ ba mà chúng tôi chọn là số 0908689083 được quảng cáo ngay đài nước bỏ hoang. Anh ta tên là Sơn, tự tin hơn những người trước khi in luôn địa chỉ nơi ở lên danh thiếp thay vì chỉ có số điện thoại. Sau khi quan sát, tính toán trong khoảng 15 phút, Sơn tỏ ra bất lực trước một công trình quá lớn.

Sợ chúng tôi thất vọng, Sơn bảo rằng có “đại ca” tên Dũng, chuyên làm những công trình phức tạp hoặc quá bự, để Sơn giới thiệu. Theo chỗ Sơn thì Dũng là tay có cỡ, chuyên KCBT, tháo dỡ công trình bằng máy móc công nghiệp mua cả tỉ đồng. Trong nghề, hễ gặp công trình nào khó, hầu hết đều phải nhờ đến Dũng.

Sơn nhận định hiện nay có hơn 100 nhóm KCBT, mỗi nhóm có 5-20 lao động, hầu hết là người Thanh Hóa, chỉ riêng Dũng là người miền Nam. Sơn cho biết quân của mình có năm người, được bao ăn bao ở, mỗi tháng trả lương 800.000 đồng/người. Tính cả tiền ăn, tiền nhà, bình quân mỗi tháng phải chi 2 triệu đồng cho một quân, bất kể có việc hay không có việc.

Không tự đi vẽ quảng cáo KCBT như nhóm của Trường, Sơn thuê người khác làm thay, cũng là đồng hương và hoàn toàn tin tưởng được. Sơn phải trả cho “thợ” đi vẽ 50.000 đồng/đêm (Sơn mua sơn và tự làm khung chữ kiểu in lụa). Để kiểm soát thợ có vẽ hay không, Sơn chỉ định khu vực cần vẽ trong đêm, khoán bằng số lượng sơn, sau đó sẽ kiểm tra thực tế, thấy đạt mới đưa tiền. Hai bên giao ước lỡ bị bắt thì không được khai.

Có lẽ không quá phức tạp!

Ngoài việc KCBT, tháo dỡ công trình, Sơn cho biết còn nhận cắt mặt đường (phục vụ việc đào đường để đặt ống, đặt dây...), với giá 5.000-50.000 đồng/m với hai đường cắt, tùy độ dày của đường. Dân KCBT thường là biết nhau, gọi nhau mỗi khi có công trình.

Đợi gần 30 phút, “đại ca” Dũng của Sơn xuất hiện trên chiếc Dylan cùng một người đàn ông có nước da đen rám. Trông có vẻ “ông chủ” hơn, Dũng đã nhanh nhảu tiếp cận công trình. Hai phương án giá được đưa ra: 14 triệu đồng nếu chỉ đập phá, thêm 5 triệu đồng nếu yêu cầu dọn sạch bêtông...

Thực tế cho thấy có một lực lượng KCBT khá rầm rộ đang hoạt động trong xã hội. Công việc của họ khá nặng nhọc, rất cần cho xã hội và rất đáng trân trọng như bao ngành nghề khác nếu như họ không “bạ đâu ịn đó” và nếu xã hội cũng nhìn nhận họ đúng mực như khi cần họ khoan, cắt, xẻ đường... thì việc quản lý KCBT có lẽ sẽ không quá phức tạp như ta đã nghĩ và đã làm.