Phóng to

Bà Nguyễn Thị Doan - Ảnh: Cù Zap

* Thưa Phó chủ tịch, nếu cần nhắc đến một người phụ nữ ấn tượng trong đời bà thì đó là ai?

- Hình ảnh người phụ nữ để lại ấn tượng sâu sắc nhất với tôi là người mẹ. Nếu người mẹ làm gương cho con cái, người mẹ sẽ gặt hái được những thành công cùng con cái.

Một bà cụ là nông dân, cả đời gắn bó với ruộng vườn mà đã khuyên con như thế, đối với tôi vừa là mệnh lệnh, vừa là nhiệm vụ, vừa là niềm tin và mong muốn mà mẹ dành cho tôi.

Sở dĩ tôi nghĩ như vậy vì tôi có một bà mẹ tuyệt vời, bố tôi hi sinh khi tôi còn ở trong bụng mẹ, còn mẹ mới 28 tuổi, bà đã ở vậy nuôi con, suốt đời chỉ phấn đấu vì việc học tập và trưởng thành của con.

Từ sau khi tốt nghiệp ĐH Thương nghiệp (nay là ĐH Thương mại) năm 1973, tôi được giữ lại trường làm giáo viên đến 1992, gần 20 năm tôi vừa học, vừa làm, đi học, đi thi nhiều quá nên tôi rất thương mẹ, thương chồng, vì khi đó con tôi đều còn nhỏ.

Có lúc tôi đã nói với mẹ: “Mẹ có một mình con, con đi học mãi cũng mệt mỏi mà mẹ cũng mệt vì trông cháu giúp con suốt, hay là con không học để tham gia thi cử nữa”. Nhưng bà nói: “Cô cứ việc đi học, bao giờ không học được nữa thì thôi. Mẹ sẽ làm mọi việc, kể cả chăm con cho cô đi học”.

"Chồng tôi cũng học cùng trường ĐH nhưng trước tôi 2 khóa. Suốt cuộc đời anh tận tụy, yêu thương vợ con và luôn tạo điều kiện cho vợ con học tập, công tác. Khi con gái lớn của tôi 18 tháng tuổi, tôi đi thi nghiên cứu sinh, chồng tôi đã cùng mẹ giúp chu toàn việc chăm con, việc nhà, việc học hành của con…". (Phó chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan)

* Theo bà thì một phụ nữ muốn thành công cần có những yếu tố gì?

- Theo tôi, tổ ấm gia đình là khởi nguồn mọi thành công của người phụ nữ. Do vậy, mái ấm không đảm bảo thì có thành công trong sự nghiệp người phụ nữ vẫn sẽ buồn.

Điều thứ 2 là được tổ chức tạo điều kiện và được đánh giá đúng, được đồng nghiệp công nhận. Trong gia đình, người phụ nữ đã chịu vất vả, thiệt thòi. Họ cũng phải phấn đấu cho sự nghiệp chứ.

Điều thứ 3, người phụ nữ muốn thành công thì phải chịu học, chịu đọc. Học ở đây không phải là chạy theo bằng cấp mà tri thức phải luôn được bồi đắp bằng cách tự học, tự nghiên cứu, học ở thực tế, ở đồng chí, đồng bào.

Điều thứ 4 là cần xây dựng được mối quan hệ đoàn kết trong cộng đồng, với mọi người, để mọi người hiểu mình, chia sẻ với mình và cùng nhau tiến bộ.

Điều thứ 5 là mình phải biết lắng nghe, có thể có điều đến tai mình không vui lắm nhưng mình đừng nổi nóng, những ý kiến trái tai ấy đến từ người già, người trẻ, mình đừng bỏ qua những lời góp ý kể cả những lời khó nghe nhất.

Điều thứ 6 là tư duy phải luôn đổi mới, luôn năng động trong công việc…

* Bà rất coi trọng yếu tố tổ ấm, vậy “tổ ấm” của Phó chủ tịch nước như thế nào?

Phóng to

Trong công việc, việc học hành, việc nhà, tôi mạnh dạn giao việc và kiểm tra, góp ý cho con cái. Vợ chồng tôi luôn xác định trách nhiệm cho con cái để chúng tự vươn lên, hòa nhập, chia sẻ với tập thể, với bạn bè. (Phó chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan)

- Mẹ tôi từng nói với tôi: “Thời buổi này không học không làm gì được”. Tôi trưởng thành được như ngày nay trước tiên là nhờ mẹ.

Đồng thời chồng tôi cũng để lại cho tôi tài sản quý về phương pháp, trí tuệ và cách giáo dục con cái. Chồng tôi cũng học cùng trường ĐH nhưng trước tôi 2 khóa. Suốt cuộc đời anh tận tụy, yêu thương vợ con và luôn tạo điều kiện cho vợ con học tập, công tác.

Khi con gái lớn của tôi 18 tháng tuổi, tôi đi thi nghiên cứu sinh, chồng tôi đã cùng mẹ giúp chu toàn việc chăm con, việc nhà, việc học hành của con…

Vào năm 1978, khi tôi dự định tạm dừng việc đi thi để đợi con gái lớn thêm đã, nhưng chồng tôi đã động viên “quan trọng là phải biết chớp cơ hội, mình còn trẻ học dễ vào hơn”. Và tôi đã thi đỗ và đi nghiên cứu sinh.

Đến khi tôi về nước, sinh con gái thứ 2 được gần 3 tuổi thì trường lại cử đi thi để đi học sau tiến sĩ ở Pháp.

Lúc ấy tôi chưa biết tiếng Pháp mà thời gian học tiếng để thi rất ngắn, chỉ có 3 tháng. Tôi ngại nhưng chồng tôi lại nói: “Đi thi ai bắt em phải đỗ, học để lấy kiến thức sau này đọc sách và dạy con, thi phải có người đỗ, người trượt chứ”. Anh ấy đã hun đúc quyết tâm cho tôi.

Thế là tôi đã lao vào học tiếng Pháp, học ngày ba buổi, sau ba tháng tôi học ba thầy và mỗi buổi một thầy dạy các kỹ năng khác nhau, rất may là hội đồng thi của Pháp lại dành thêm cho ba tháng nữa để học tiếng, cuối cùng tôi đã thi đỗ và đi học ở Pháp.

Nhờ giai đoạn này, tôi tạo dựng được mối quan hệ với các thầy và khi làm hiệu trưởng, nhờ các thầy giúp đỡ, trường chúng tôi sau này đã gửi nhiều sinh viên đi Pháp học tập.

* Bà có thể chia sẻ cách dạy con của bà thế nào?

- Trong việc dạy con cái, tôi chịu nhiều ảnh hưởng của mẹ và cậu tôi - một đại tá quân đội, rất nghiêm khắc và giàu tình thương với con, cháu. Quan trọng là phải biết tin vào con cái. Trong gia đình tôi đã có những quy định và bà, cha mẹ phải là người thực hiện tốt để làm gương.

Trong công việc, việc học hành, việc nhà, tôi mạnh dạn giao việc và kiểm tra, góp ý cho con cái. Vợ chồng tôi luôn xác định trách nhiệm cho con cái để chúng tự vươn lên, hòa nhập, chia sẻ với tập thể, với bạn bè.

* Xin cảm ơn bà và chúc bà một ngày 8-3 hạnh phúc.