Đây là chia sẻ của bà Nguyễn Thị Liên Hương, Thứ trưởng Bộ Y tế, tại Hội nghị tập huấn công tác khoa giáo, do Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương tổ chức ngày 12-11.

Chi cho sức khỏe ban đầu tại trường học còn thấp 

Theo bà Hương, công tác chăm sóc sức khỏe học sinh hiện nay đã được triển khai rộng khắp. Tuy nhiên một thực tế đang gây nhiều khó khăn cho các cơ sở giáo dục là nguồn kinh phí quá hạn hẹp.

Hiện nay theo quy định, chỉ 5% số thu bảo hiểm y tế của học sinh, sinh viên được trích lại để phục vụ công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu tại trường học. "Mức 5% này là quá thấp so với chi phí thực tế phải bỏ ra", bà Hương nhấn mạnh.

Theo bà, ngay cả Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng các trường học đều cho rằng quy định này chưa phù hợp, bởi nhiều địa phương đang gặp khó khăn khi tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho học sinh.

Theo đó với mức đóng bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên hiện nay là 631.800 đồng/năm thì với mức 5% trích ra từ quỹ, mỗi học sinh, sinh viên hiện nay chỉ có 31.590 đồng/năm được trích lại từ quỹ bảo hiểm y tế để phục vụ công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu tại trường học.

Bà Hương chia sẻ có những địa phương kinh phí kiểm tra sức khỏe ban đầu cho mỗi học sinh chỉ ở mức 10.000 - 15.000 đồng, chủ yếu chỉ kiểm tra sơ bộ.

Trước thực tế này, Bộ Y tế sẽ phối hợp với Bảo hiểm xã hội Việt Nam để xem xét, tính toán lại mức chi 5% hiện nay, đồng thời đề xuất đưa nội dung này vào Chương trình mục tiêu quốc gia, nhằm có thêm nguồn lực hỗ trợ y tế học đường.

Ngoài phần trích từ bảo hiểm y tế, ngân sách nhà nước cũng sẽ bổ sung thêm kinh phí để nâng cao chất lượng khám sức khỏe ban đầu, khám định kỳ và sàng lọc phát hiện sớm bệnh tật, dị tật học đường, các vấn đề phát triển ở trẻ em.

Việc đầu tư đúng mức cho chăm sóc sức khỏe học sinh không chỉ giúp phát hiện sớm bệnh lý, mà còn bảo đảm cho các em phát triển toàn diện cả thể chất lẫn tinh thần.

Hướng tới thực hiện khám sức khỏe định kỳ miễn phí toàn dân

Cũng tại hội nghị, bà Hương báo cáo kết quả triển khai các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trong lĩnh vực y tế thời gian qua. Theo Bộ Y tế, 9/19 chỉ tiêu của Nghị quyết 20-NQ/TW đã hoàn thành trước hạn từ 2 -3 năm.

Hệ thống y tế cơ sở tiếp tục được củng cố toàn diện, mạng lưới trạm y tế phủ kín đến tận thôn, bản. Mô hình quản lý bệnh không lây nhiễm tại tuyến xã đạt trên 85%, trong khi Chương trình tiêm chủng mở rộng vẫn được duy trì hiệu quả, bảo đảm tỉ lệ tiêm chủng đầy đủ trên 90%.

Bên cạnh những thành tựu, Bộ Y tế cũng chỉ ra nhiều thách thức đáng lưu ý. Hệ thống y tế vẫn thiên về chữa bệnh hơn là phòng bệnh; nhận thức của người dân về chăm sóc sức khỏe chủ động còn hạn chế. Đặc biệt, chênh lệch vùng miền vẫn lớn, khi tỉ lệ tử vong mẹ và trẻ em ở vùng núi cao gấp 2-3 lần vùng đồng bằng.

Mặc dù tuổi thọ trung bình của người Việt đạt 73,7 tuổi (2023), nhưng tuổi thọ khỏe mạnh chỉ là 65,4 tuổi, tức người dân trung bình sống hơn 8 năm cuối đời với bệnh tật mạn tính. Gánh nặng bệnh không lây nhiễm và chi phí y tế vẫn là vấn đề đáng lo ngại.

Về nhân lực, dù số bác sĩ đã tăng lên 14 bác sĩ/10.000 dân (năm 2024), song vẫn phân bố chưa đồng đều, thiếu hụt trầm trọng ở y tế dự phòng, lao, phong, tâm thần. Cơ chế tài chính y tế cũng cần được cải cách mạnh mẽ, bởi mức đóng bảo hiểm y tế hiện còn thấp, trong khi phương thức thanh toán chậm đổi mới.

Theo bà Hương, tới 2026 Bộ Y tế sẽ bắt đầu triển khai khám sức khỏe định kỳ miễn phí cho toàn dân nhằm xây dựng hồ sơ sức khỏe điện tử thống nhất.

Mỗi người dân - từ khi sinh ra đến khi đi học, trưởng thành và về già - sẽ được khám sức khỏe định kỳ, có một hồ sơ sức khỏe suốt đời, giúp quản lý và dự phòng bệnh tật hiệu quả hơn.

Nguồn lực cho chương trình này sẽ được huy động từ ngân sách nhà nước, Quỹ bảo hiểm y tế và các địa phương, với mục tiêu cao nhất là đảm bảo mỗi người dân đều được chăm sóc, bảo vệ và sống khỏe mạnh.

Khám sức khỏe miễn phí phát hiện sớm bệnh tật

Miễn viện phí cơ bản, khám sức khỏe định kỳ miễn phí toàn dân đang là chính sách được nhiều người dân quan tâm. Dự kiến sẽ có khoảng 20 triệu người dân được khám sức khỏe định kỳ miễn phí ngay từ năm 2026.