Chưa làm khai sinh vì có vướng mắc

Bà Đặng Mỹ Hoa, cán bộ hộ tịch phường Đồng Tâm, cho biết: Căn cứ theo quy định tại khoản 1 điều 15 nghị định 158/2005 của Chính phủ về đăng ký và quản lý hộ tịch thì người đi đăng ký khai sinh phải nộp giấy chứng sinh (theo mẫu quy định) và xuất trình giấy chứng nhận kết hôn (nếu cha, mẹ của trẻ em có đăng ký kết hôn). Trong trường hợp này bà L. đã đăng ký kết hôn nhưng không xuất trình được quyết định ly hôn (với người chồng Đức - PV). Người đứng ra nhận cha cho cháu bé không xuất trình được giấy tờ gì chứng minh là cha cháu bé mà chỉ có tờ khai nhận con. Như vậy, hồ sơ của bà L. còn thiếu các giấy tờ, tài liệu chứng cứ để chứng minh việc nhận con, cũng như không cung cấp được giấy tờ chứng minh tại sao đã đăng ký kết hôn mà cha của cháu bé lại là một người khác.

Theo bà Hoa, tại điều 63 Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 thì căn cứ trên cơ sở tình trạng hôn nhân của người mẹ để xác định cha cho con: con sinh ra trong thời kỳ hôn nhân hoặc do người vợ có thai trong thời kỳ hôn nhân là con của hai vợ chồng. Từ thực tế của bà L. và những căn cứ pháp lý viện dẫn ở trên nên UBND phường chưa làm khai sinh cho cháu bé vì có những vướng mắc. UBND phường mong muốn bà L. sớm cung cấp các giấy tờ như thông báo để phường có căn cứ làm khai sinh cho cháu bé.

Luật sư Phan Thị Hương Thủy (Đoàn luật sư TP Hà Nội):

Hồ sơ đã phù hợp quy định

Theo tôi, trường hợp bà Trịnh Thu L. có căn cứ để đăng ký khai sinh cho cháu bé vì thuộc quy định tại khoản 1, khoản 3 điều 15 nghị định 158. Hồ sơ đăng ký khai sinh mà chị L. nộp tại UBND phường Đồng Tâm đã phù hợp với quy định trên.

Khoản 1 điều 15 nghị định 158 quy định các giấy tờ phải nộp khi đăng ký khai sinh cho con như sau: “Người đi đăng ký khai sinh phải nộp tờ khai, giấy chứng sinh (theo mẫu quy định) và xuất trình giấy chứng nhận kết hôn của cha, mẹ trẻ em (nếu cha, mẹ trẻ em có đăng ký kết hôn)”. Lưu ý quy định của từ “nếu” trong điều khoản: được hiểu là nếu có thì xuất trình còn không có thì không bắt buộc phải xuất trình.

Việc bà L. không xuất trình được giấy chứng nhận đăng ký kết hôn có thể hiểu là cháu bé sinh ra ngoài giá thú. Khoản 3 điều 15 nghị định 158 quy định về khai sinh cho con ngoài giá thú như sau: “Trong trường hợp khai sinh cho con ngoài giá thú, nếu không xác định được người cha, thì phần ghi về người cha trong sổ đăng ký khai sinh và giấy khai sinh để trống. Nếu vào thời điểm đăng ký khai sinh có người nhận con, thì UBND cấp xã kết hợp giải quyết việc nhận con và đăng ký khai sinh”.

Do vào thời điểm người mẹ nộp hồ sơ đăng ký khai sinh có người nhận con nên UBND phường Đồng Tâm có trách nhiệm kết hợp giải quyết việc nhận con và đăng ký khai sinh. Cũng lưu ý theo đúng ngôn từ của điều luật thì chỉ cần “có người nhận con” chứ không bắt buộc phải là cha cháu bé. Việc UBND phường Đồng Tâm yêu cầu các giấy tờ như chứng thực bản sao đăng ký kết hôn, chứng thực bản sao quyết định ly hôn và kết quả phân tích ADN (nếu ly hôn) bị coi là “hành vi tự đặt ra những giấy tờ trái với quy định của nghị định” thuộc “những việc cán bộ tư pháp hộ tịch không được làm” quy định tại điểm d khoản 1 điều 83 nghị định 158.

TÂM LỤA ghi