Một nhóm bạn trẻ hát karaoke với những thùng loa lớn gây ồn ảnh hưởng tới người dân trên một tuyến đường ở TP Mỹ Tho, Tiền Giang - Ảnh: Mậu Trường

Tiến sĩ Khuất Thu Hồng (viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển xã hội):

Nên đưa vào hương ước

Tiến sĩ Khuất Thu Hồng - Ảnh: V.V.T.

Có thể trong những năm trước đây, vấn đề ô nhiễm tiếng ồn chưa được nhận thức rõ ràng. Nhưng trong điều kiện hiện nay, khi cuộc sống của con người hằng ngày đã có quá nhiều thứ ô nhiễm thì việc ô nhiễm tiếng ồn với cường độ lớn sẽ ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến cuộc sống của nhiều người.

Không thể chỉ vì một, hai cá nhân hay một vài gia đình mà làm ảnh hưởng đến rất nhiều người được.

Trong khi những biện pháp hành chính chưa đủ mạnh và còn đang loay hoay thực hiện thì cần phải đưa vấn đề gây ô nhiễm tiếng ồn vào những quy tắc ứng xử, có sự thống nhất chung của người dân ở địa phương về những hành vi ứng xử trong đời sống sao cho không làm ảnh hưởng đến người khác.

Quy tắc ứng xử này giống như một sự biết điều, tôn trọng lẫn nhau ở trong cùng nơi sinh sống. Sao cho mình có thể thực hiện được ý thích của mình, nhưng không được làm phiền đến người khác.

Những người thích hát karaoke thì phải chuẩn bị phòng cách âm để không gây tiếng ồn ảnh hưởng đến những người khác. Những quy định đó cần phải được đưa ra thảo luận ở khu dân cư.

Những người dân phải chịu sự ô nhiễm tiếng ồn từ hát karaoke, một mặt có thể viết đơn gửi lên chính quyền địa phương trình bày vấn đề và đề nghị có sự can thiệp.

Hoặc người dân có thể nêu vấn đề này ra trong các cuộc họp làng, họp xóm, họp tổ dân phố và yêu cầu, kêu gọi mọi người cùng nhau thống nhất quy tắc ứng xử để không làm phiền đến nhau.

Tất nhiên, mỗi người cần phải nêu thái độ đó trên tinh thần xây dựng, vì nếu làm không khéo thì có thể dẫn đến những mâu thuẫn, xung đột nghiêm trọng.

Khi đã có sự đề nghị chính quyền vào cuộc thì chính quyền phải có trách nhiệm giải quyết. Nếu chính quyền cảm thấy không đủ người, nhân lực, trang thiết bị để làm việc này thì cần phải huy động các cơ quan khác cùng tham gia để giải quyết có tình có lý và không gây nên các mâu thuẫn ở trong làng xóm.

Theo tôi biết, từ xưa rất nhiều làng xã có hương ước. Có những hành vi xã hội pháp luật khó điều chỉnh nhưng hương ước thì điều chỉnh được.

Trong trường hợp này, khi pháp luật chưa tỏ ra hiệu quả thì hương ước có thể bổ sung thêm quy định này về việc không gây ô nhiễm tiếng ồn. Hoặc trong các tiêu chuẩn về gia đình văn hóa hay khu dân cư văn hóa nếu chưa có tiêu chuẩn này thì cần phải đưa thêm vào.

Luật sư Lê Cao (Đoàn luật sư TP Đà Nẵng):

Luật pháp đã quy định rõ mức phạt

LS Lê Cao

Hành vi gây tiếng ồn là một trong những hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động bảo vệ môi trường.

Tại thông tư 39/2010 của Bộ Tài nguyên - môi trường có ban hành kèm theo QCVN 26:2010/BTNMT quy định về quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về tiếng ồn, theo đó giới hạn tối đa cho phép về tiếng ồn tại khu chung cư, các nhà ở riêng lẻ nằm cách biệt hoặc liền kề, khách sạn, nhà nghỉ, cơ quan hành chính là 70dBA (từ 6h-21h) và 55dBA (21h-6h).

Nếu các tổ chức, cá nhân, cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ trong khu dân cư gây ra tiếng ồn thì phải có những biện pháp hạn chế, giảm thiểu không làm ảnh hưởng đến sinh hoạt, sức khỏe của cộng đồng dân cư.

Hành vi gây tiếng ồn vượt quá giới hạn tối đa cho phép thì sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính về lĩnh vực bảo vệ môi trường.

Cụ thể tại nghị định 179/2013 của Chính phủ (quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường) quy định hành vi gây tiếng ồn tùy mức độ có thể bị xử lý phạt tiền từ 1-160 triệu đồng.

Ngoài ra còn có hình thức xử phạt bổ sung như đình chỉ hoạt động gây ô nhiễm tiếng ồn của cơ sở từ 3-6 tháng hoặc từ 6-12 tháng, tùy mức ồn vượt bao nhiêu so với quy định.

Khi bị “tra tấn” bởi hành vi hát karaoke ồn ào của hàng xóm, người dân có thể làm đơn khiếu nại đến UBND cấp xã, phường để yêu cầu họ chấm dứt hành vi gây tiếng ồn.

Cùng với đơn khiếu nại có thể gửi kèm các chứng cứ chứng minh hành vi gây ô nhiễm tiếng ồn kể trên, có thể là ý kiến của tổ trưởng dân phố, trưởng thôn hoặc các hộ gia đình sống gần khu vực và người gây tiếng ồn để cơ quan chức năng có cơ sở giải quyết.

Ngoài ra, người dân có thể làm đơn khởi kiện ra tòa án nhân dân cấp huyện nếu mức độ gây ô nhiễm tiếng ồn nghiêm trọng và người gửi đơn có cơ sở yêu cầu người gây tiếng ồn bồi thường.

Tuy nhiên, trên thực tế việc triển khai xử phạt còn chưa nghiêm khắc, chưa có tính răn đe đối với người vi phạm. Vì vậy, các cơ quan có thẩm quyền cần phải mạnh tay hơn trong việc xử lý, chế tài hành vi vi phạm thực tế để điều chỉnh hành vi của người dân.

Tiến sĩ Lê Anh Tuấn (Đại học Cần Thơ):

Quyết tâm thì dẹp được

TS Lê Anh Tuấn

Ô nhiễm tiếng ồn là một dạng ô nhiễm gây tổn hại đến sức khỏe thính lực, tâm thần và tim mạch, đôi khi tác động đến chức năng tính dục - sinh sản của con người và các loài động vật.

Theo định nghĩa của ngành môi trường học, ô nhiễm tiếng ồn (noise pollution) khi âm thanh trong môi trường sống vượt cao hơn ngưỡng chịu đựng về tâm lý và thể lực, gây khó chịu hoặc điếc tạm thời hoặc vĩnh viễn cho con người và động vật sống gần đó.

Ảnh hưởng lớn nhất của ô nhiễm tiếng ồn là việc tạo ra những âm thanh nhiễu loạn không mong muốn tác động khó chịu đến tâm lý, tâm thần của người nghe, làm hạn chế những sinh hoạt bình thường như trò chuyện, tập trung làm việc, nghỉ ngơi, giảm chất lượng cuộc sống, tính trang nghiêm.

Nghiêm trọng hơn làm ù tai, giảm thính lực, ăn uống khó tiêu, gây căng thẳng, mất ngủ, tăng huyết áp, tăng nhịp tim, kích động xung đột, bạo lực, tăng nguy cơ trầm cảm, mất trí nhớ và giảm chất lượng sinh lý. Đôi khi người ta xem tiếng ồn như một kẻ sát nhân giấu mặt.

Việc kiểm soát ô nhiễm tiếng ồn không khó, hoàn toàn nằm trong tầm kiểm soát của chính quyền địa phương, ngành môi trường hoặc cảnh sát môi trường. Về pháp lý, đã có nhiều quy định kiểm soát và xử phạt như theo quy định TCVN 5949-1998 âm học, TCVN 5965:1995 và TCVN 6399:1998/ISO 1996/2:1987.

Trong Luật bảo vệ môi trường thì gây tiếng ồn vượt quá tiêu chuẩn cho phép là một trong những hành vi bị nghiêm cấm. Nghị định số 167/2013/NĐ-CP ngày 12-11-2013 có thể vận dụng để xử phạt hành vi gây ô nhiễm tiếng ồn.

Nhà nước có thể đặt ra thêm các quy định như cấm các hoạt động gây tiếng ồn ở các khu dân cư, công cộng, bệnh viện, trường học... Các cửa hàng, đám cưới, sinh hoạt khi sử dụng thiết bị âm thanh lớn phải có xin phép thời gian phát, cường độ âm thanh.

Thiết bị đo lường âm thanh hiện có trên thị trường rất phổ biến và rất rẻ, thậm chí ai cũng có thể đo được cường độ âm thanh bằng decibel như dùng điện thoại di động để có thể đo tiếng ồn với những phần mềm tải xuống miễn phí như Sound Measure hoặc tương tự.

Vấn đề là chính quyền và người dân có nhận thức và quyết tâm trong văn hóa ứng xử cộng đồng, tôn trọng quyền được yên tĩnh và kiểm soát ô nhiễm âm thanh nơi công cộng hay không. Nếu quyết tâm sẽ dẹp được tiếng ồn khó chịu, ô nhiễm môi trường sống.