Phóng to

Một nhà máy điện hạt nhân ở Bushehr, nam Iran - Ảnh: AP

IAEA cũng ra báo cáo chi tiết về hoạt động của phái bộ của họ tới Tehran tuần này, trong đó Iran đã từ chối không cho các quan chức IAEA tới một cơ sở hạt nhân của họ. “IAEA tiếp tục bày tỏ quan ngại nghiêm trọng về khả năng sở hữu vũ khí hạt nhân của Iran”, IAEA nói trong một báo cáo về Iran được phát cho các nước thành viên ở Liên Hiệp Quốc.

Theo bản báo cáo, Iran đã tăng thêm một phần ba số lượng máy ly tâm dùng để làm giàu uranium, nguyên liệu chính chế tạo bom nguyên tử, kể từ cuối năm 2011. Các công việc chuẩn bị để lắp đặt thêm hàng nghìn máy ly tâm nữa đang được tiến hành, có thể giúp rút ngắn thời gian cần thiết để chế tạo ra uranium được làm giàu ở mức độ cao dùng chế tạo vũ khí.

Đại sứ Iran tại IAEA nói bản báo cáo đã làm rõ lập trường của Iran và khẳng định Tehran không có ý định từ bỏ chương trình hạt nhân của mình. “Báo cáo của IAEA cho thấy các hoạt động hạt nhân của Iran vẫn được IAEA giám sát chặt chẽ - hãng tin Iran Fars dẫn lời Đại sứ Ali Asghar Soltanieh nói - Nó cho thấy một lần nữa rằng chương trình hạt nhân của Iran là vì mục đích hòa bình”.

Israel không đưa ra bình luận gì về báo cáo này. Cao ủy Liên minh châu Âu (EU) về đối ngoại Catherine Ashton cho rằng báo cáo của IAEA làm gia tăng quan ngại về chương trình hạt nhân của nước này.

“Những phát hiện trong báo cáo mới này của IAEA làm gia tăng các quan ngại về tính chất chỉ sử dụng cho mục đích hòa bình của chương trình hạt nhân Iran - người phát ngôn của bà Ashton nói - Iran cần quan tâm đến các quan ngại hiện giờ và xây dựng lòng tin đối với chương trình hạt nhân của họ”.

Chuyến thăm hai ngày của phái đoàn IAEA thất bại tới Tehran tuần này có thể gây nhiều trở ngại cho việc nối lại các cuộc thương lượng ở quy mô lớn hơn giữa Iran và nhóm P5+1, bao gồm Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức, về chương trình hạt nhân của họ.

IAEA công bố trong báo cáo rằng Iran đã tiến hành mở rộng các hoạt động ở cả nhà máy làm giàu chính gần thành phố miền trung Natanz và khu nhà máy ngầm Fordow.

Theo IAEA, tại Natanz, Iran tuyên bố có 52 khu, mỗi khu có 170 máy ly tâm đang hoạt động, so với 37 khu vào tháng 11-2011. Ở Fordow, có khoảng 700 máy ly tâm đang làm giàu uranium thành những thanh nhiên liệu ở mức 20% và dự định sẽ còn được lắp thêm các máy ly tâm mới.

Fordow là nhà máy hạt nhân gây quan ngại nhiều hơn từ Mỹ và Israel, bởi nó được xây dưới sâu khoảng 80 mét đất đá, giúp tránh được các cuộc tấn công của Mỹ hay Israel.

Để chế tạo bom nguyên tử, uranium phải được làm giàu ở mức 90%, nhưng các chuyên gia phương Tây nói nếu đã làm giàu được 20% thì phần còn lại là không quá khó. IAEA cũng nói Iran đã có gần 110kg uranium được làm giàu ở mức 20% từ đầu năm 2010. Các chuyên gia nói cần khoảng 250kg để có một vũ khí hạt nhân, nhưng với mức độ làm giàu là 90%.