AI không xa lạ trong lĩnh vực y tế

Thực tế cho thấy AI trong y tế đang phát triển theo một hướng thận trọng, tập trung vào hỗ trợ, phòng ngừa và quản lý dữ liệu, thay vì thay thế con người.

Tập 7 thuộc chuỗi phim truyền cảm hứng Voices of Galaxy của Samsung với câu chuyện của bác sĩ tim mạch Đỗ Doãn Bách đã gợi mở một cách tiếp cận dễ hiểu hơn: AI phát huy giá trị lớn nhất khi giúp cả cá nhân lẫn bác sĩ hiểu rõ hơn về sức khỏe, từ đó đưa ra những lựa chọn phù hợp.

Một trong những ứng dụng phổ biến và dễ tiếp cận nhất của AI trong y tế hiện nay nằm ở các thiết bị đeo theo dõi sức khỏe.

Những thiết bị này giúp người dùng ghi nhận nhịp tim, giấc ngủ, vận động, nồng độ oxy trong máu và nhiều chỉ số sinh học khác theo thời gian.

Điểm quan trọng không nằm ở một con số riêng lẻ, mà ở xu hướng thay đổi của cơ thể trong quá trình sinh hoạt hằng ngày.

Trong bối cảnh đó, AI đóng vai trò hỗ trợ đọc hiểu dữ liệu. Thay vì để người dùng loay hoay với những bảng số liệu rời rạc, AI có thể giúp diễn giải thông tin theo ngôn ngữ dễ hiểu, liên hệ với lịch sinh hoạt và đưa ra những gợi ý mang tính tham khảo về lối sống.

Ví dụ, khi nhận thấy giấc ngủ kém chất lượng kéo dài hoặc nhịp tim tăng cao trong nhiều ngày, hệ thống có thể nhắc người dùng chú ý đến thời gian nghỉ ngơi hoặc mức độ căng thẳng.

Các thiết bị thông minh giúp lưu trữ dữ liệu sức khỏe - Ảnh: DNCC

Theo bác sĩ Đỗ Doãn Bách, 'một số thiết bị có thể theo dõi được điện tim, nhịp tim, nồng độ SpO2 hay là bước chân, giấc ngủ, có thể đóng góp vào hồ sơ sức khỏe cá nhân'.

Tuy vậy, bác sĩ cũng nhấn mạnh rằng các thiết bị này chỉ nên được xem như công cụ theo dõi và nhắc nhở, không thay thế cho chẩn đoán hay điều trị y khoa.

Các tổ chức y tế như Tổ chức Y tế Thế giới cũng nhấn mạnh rằng AI trong y tế cần được sử dụng trong khuôn khổ rõ ràng, minh bạch và có trách nhiệm.

AI có thể hỗ trợ giáo dục sức khỏe, nâng cao nhận thức và khuyến khích hành vi lành mạnh, nhưng không nên tự đưa ra kết luận bệnh lý hay phác đồ điều trị.

Giá trị lớn nhất của AI ở đây là giúp người dùng hình thành thói quen quan sát cơ thể và chủ động điều chỉnh lối sống trước khi bệnh lý xuất hiện.

Với bác sĩ, AI mạnh nhất ở vai trò quản lý dữ liệu

Một yếu tố then chốt quyết định hiệu quả của AI trong y tế là chất lượng và tính đại diện của dữ liệu.

Theo BS Bách, 'Xu hướng của y tế tại Việt Nam là xây dựng các cơ sở dữ liệu lớn về người Việt, các trung tâm về bệnh lý quan trọng trên tổng thể quần thể của Việt Nam.

Bác sĩ cần tổng hợp hồ sơ bệnh lý, tạo thành những mô típ, thói quen hay tình trạng bệnh lý chung rồi mới đưa vào phương pháp điều trị. Trong quá trình đó, AI có thể giúp mình tổng hợp và quản lý dữ liệu và đưa ra gợi ý phù hợp'.

Việc xây dựng kho dữ liệu sức khỏe mang tính bản địa là điều được nhiều chuyên gia y tế quan tâm.

BS Bách chia sẻ, 'Các thiết bị đeo thông minh có thể đóng góp dữ liệu vào hồ sơ bệnh án của mỗi cá nhân. Đó chính là nguồn tham khảo để các bác sĩ theo dõi được khám sức khỏe của bệnh nhân, và trở thành một phần thuộc hồ sơ y tế quốc gia để dùng trong nghiên cứu và điều trị'.

Theo dõi các chỉ số sức khỏe trên thiết bị thông minh - Ảnh: DNCC

Nhìn tổng thể, AI trong y tế không phải là câu chuyện về cuộc cách mạng thay thế, mà là quá trình bổ sung và hỗ trợ lẫn nhau giữa công nghệ và con người.

Với cá nhân, AI giúp theo dõi và hình thành thói quen chăm sóc sức khỏe chủ động. Với bác sĩ, AI hỗ trợ quản lý dữ liệu và tham khảo thông tin chuyên môn.

Khi được đặt đúng vai trò và sử dụng có trách nhiệm, AI có thể trở thành một phần quan trọng trong hành trình chữa bệnh và phòng ngừa, góp phần xây dựng hệ thống y tế bền vững trong tương lai.