Đi tiên phong trong phong trào này là những địa phương sớm phát triển du lịch như Đồ Sơn (Hải Phòng), nơi lưu truyền câu ví von là “9 tháng mài dao 3 tháng chém”, rồi Sầm Sơn (Thanh Hóa), Vũng Tàu, Cửa Lò (Nghệ An)…

Do đặc trưng du lịch có tính mùa vụ rất cao khiến cho những người làm du lịch, kinh doanh dịch vụ tìm đủ mọi cách moi tiền của du khách để bù lại cho những tháng vắng khách.

Thậm chí, tình trạng “chặt chém” còn có mặt ở những nơi mà cách đây vài năm người dân vẫn còn được khen là chân chất, mến khách và hào phóng. Người bán hàng “chặt chém” từ cái nhỏ nhất, lừa lọc để kiếm lời, bán hàng giả, hàng kém chất lượng, cân thiếu cân điêu; chủ khách sạn sẵn sàng hủy hợp đồng với lữ hành vì “bắt” được “con mồi” lớn hơn…

Người làm dịch vụ “chặt chém” du khách không chỉ thể hiện lối kinh doanh “ăn xổi”, không đàng hoàng mà còn thể hiện văn hóa ứng xử kém cỏi giữa con người với con người.

Lý giải tình trạng ứng xử văn hóa của người làm du lịch ngày càng xuống dốc, đại diện một doanh nghiệp lữ hành cho rằng số lượng lao động được đào tạo trong ngành du lịch quá ít chính là nguyên nhân cơ bản. Số lao động sơ cấp rất lớn, thậm chí số lao động phổ thông bị lôi ngay vào làm du lịch là chủ yếu. Điều này xảy ra ở những địa phương mới làm du lịch một cách tự phát.

Rõ ràng việc phát triển du lịch khiến cho nhiều người dân ở địa phương tham gia trực tiếp được hưởng lợi, nhưng chúng ta chưa thực sự quan tâm tới việc đào tạo nghiệp vụ, nâng cao thái độ nhận thức của đối tượng này.

Tuy nhiên, có những địa phương làm du lịch rất tốt, như tại Hội An, Đà Nẵng, chính quyền địa phương đã rất chú trọng việc đào tạo nâng cao ý thức, nghiệp vụ phục vụ du khách cho người dân địa phương. Họ tuyên truyền để người dân hiểu rằng sự có mặt của du khách là quyền lợi chung, là sự sống còn của chính bản thân họ cũng như cộng đồng. Từ trong ý thức, người dân biết rằng không vì cái lợi nhỏ mà phá vỡ cái lớn.

Vì vậy, cũng không còn cách nào khác ngoài việc tăng cường giáo dục nâng cao nhận thức. Khi ý thức được việc phải ứng xử, kiếm tiền một cách văn minh với du khách, chắc chắn người dân sẽ tự nguyện làm đúng.

Trung thực trong kinh doanh, kiếm tiền một cách đàng hoàng và chân chính là thứ văn hóa chúng ta cần xây dựng.