Phóng to

CĐV tưởng niệm những nạn nhân thiệt mạng trong thảm họa Hillsborough trước cổng sân Anfield của đội Liverpool hôm 12-9 - Ảnh: Reuters

Ngày 15-4-1989, một vụ giẫm đạp lên nhau đã xảy ra ở sân Hillsborough tại thành phố Sheffield thuộc vùng South Yorkshire trong trận bán kết Cúp FA giữa Liverpool và Nottingham Forest. Vụ giẫm đạp khiến 96 người thiệt mạng và 766 người khác bị thương. Trong số đó, hầu hết là CĐV Liverpool. Đây là một trong những thảm họa liên quan đến bóng đá tồi tệ nhất của lịch sử nước Anh nói riêng và thế giới nói chung.

Cảnh sát là thủ phạm

Theo báo Guardian (Anh), sau đó cảnh sát South Yorkshire mở cuộc điều tra và kết luận các CĐV Liverpool đã tự gây ra thảm họa. Phía cảnh sát cũng nhấn mạnh tất cả nạn nhân đều thiệt mạng hoặc chết não 15 phút sau khi trận đấu bắt đầu lúc 15g. Ba ngày sau thảm họa, báo The Sun (Anh) đăng bài viết với tựa đề “The truth” (Sự thật) do biên tập viên Kelvin MacKenzie viết, dẫn lời cảnh sát đổ tội cho CĐV. Thậm chí còn cáo buộc CĐV Liverpool đã móc túi các nạn nhân, tiểu tiện vào cảnh sát và đánh những người cứu hộ.

Tuy nhiên, gia đình các nạn nhân phản đối kết luận này. Trong 23 năm qua, gia đình các nạn nhân, Hội CĐV Liverpool đã mở Chiến dịch công lý Hillsborough để gây sức ép buộc chính quyền Anh phải điều tra lại để tìm ra sự thật. Khoảng 140.000 người đã ký vào một bản kiến nghị trên mạng và Ủy ban điều tra độc lập Hillsborough (HIP) được thành lập. Trong vòng 18 tháng, HIP đã nghiên cứu hơn 450.000 tài liệu về thảm họa Hillsborough.

Cuối cùng, HIP đưa ra kết luận khẳng định chính cảnh sát là thủ phạm gây ra thảm họa. Điều tra cho thấy cảnh sát South Yorkshire đã không thực hiện đầy đủ các biện pháp đảm bảo an toàn ở sân Hillsborough. Khi vụ giẫm đạp xảy ra, nhà chức trách không phản ứng kịp thời, hậu quả là các biện pháp cứu hộ bị chậm trễ. Do cảnh sát và các cấp chính quyền địa phương không phối hợp hiệu quả, các nỗ lực cứu hộ bị cản trở.

HIP khẳng định hàng chục nạn nhân không chết ngay tại chỗ như cảnh sát kết luận. Hãng tin BBC (Anh) dẫn lời chuyên gia y tế của HIP là Bill Kirkup cho biết có 41 nạn nhân vẫn sống đến lúc 15g15 và có thể thoát chết nếu được cấp cứu kịp thời. Điều tồi tệ hơn nữa là sau đó cảnh sát South Yorkshire đã mở một chiến dịch bôi nhọ các nạn nhân. Họ đổ tội cho các CĐV vào sân mà không có vé, bị say rượu, nổi loạn... và công bố những thông tin dối trá này trên phương tiện truyền thông.

Cảnh sát South Yorkshire thậm chí còn tìm kiếm thông tin về các nạn nhân trên hệ thống vi tính cảnh sát quốc gia để bới móc các tội lỗi trong quá khứ của họ chỉ để chứng minh CĐV Liverpool là thủ phạm gây ra thảm họa. Điều tra của HIP cho thấy 164 lời khai của cảnh sát đã được chỉnh sửa để xóa đi những nhận định không có lợi cho lực lượng cảnh sát South Yorkshire.

Thủ tướng Anh David Cameron xin lỗi

BBC cho biết Thủ tướng Anh David Cameron đã lên tiếng xin lỗi gia đình các nạn nhân vì “nhà nước đã không bảo vệ người thân của họ” và “họ đã phải chờ đợi sự thật quá lâu”. Đương kim lãnh đạo cảnh sát South Yorkshire là David Crompton cũng nói lời xin lỗi và khẳng định ông bị sốc khi biết sự thật. Biên tập viên tờ The Sun là Kelvin MacKenzie cũng xin lỗi vì đã đăng bài “The truth” đầy dối trá.

Tuy nhiên ông Trevor Hicks - một trong những nhà lãnh đạo của chiến dịch đòi công lý cho các nạn nhân Hillsborough - khẳng định lời xin lỗi của ông McKenzie là quá muộn màng và ít ỏi. Tổng biên tập The Sun hiện nay là Dominic Mohan nhấn mạnh: “23 năm trước, tờ The Sun đã phạm một sai lầm khủng khiếp. Chúng tôi đã đăng một bài viết sai trái và đầy tính xúc phạm. Chúng tôi nói đó là sự thật nhưng thực tế hoàn toàn ngược lại”.

Chủ tịch CLB Liverpool Tom Werner, cựu HLV trưởng Liverpool Kenny Dalglish đều lên tiếng hoan nghênh báo cáo của HIP. Trên mạng xã hội Twitter, ông Dalglish viết: “Sự thật. Đó là một kết quả tích cực sau 23 năm chờ đợi. Bước kế tiếp chính là công lý”. Ông Trevor Hicks cũng cho biết Chiến dịch công lý Hillsborough sẽ gây sức ép đòi chính phủ phải truy tố những kẻ liên quan đến vụ thảm họa và cố tình lừa dối dư luận để chạy tội.

“Công lý sẽ bắt đầu vào ngày mai” - ông Hicks khẳng định.