Tính đến ngày 26-11, tình trạng ngập lụt diện rộng tiếp tục hoành hành ở miền Nam Thái Lan. Nhiều ngày mưa lớn liên tiếp đã khiến hàng loạt quận bị nhấn chìm, buộc hàng trăm nghìn người phải sơ tán và khiến nhiều địa phương rơi vào trạng thái khủng hoảng.

Theo Cục Phòng chống và Giảm nhẹ Thiên tai Thái Lan (DDPM), đợt lũ lần này đã ảnh hưởng đến 10 tỉnh miền nam, trong số đó, Songkhla là địa phương chịu thiệt hại nặng nề nhất. Thiệt hại kinh tế đã vượt quá 500 triệu baht, tương đương khoảng 15,4 triệu USD.

Hãng tin Reuters cho biết, tính đến ngày 26-11, số người thiệt mạng vì lũ ở Thái Lan đã tăng lên 33, cho thấy mức độ nghiêm trọng và lan rộng của thảm họa.

Đặc điểm địa hình và thời tiết cực đoan

Trung tâm Điều hành Thông minh Quản lý Nước (SWOC) nhận định nguyên nhân chính của đợt lũ bất thường này là do rãnh thấp và áp thấp nhiệt đới bao phủ khu vực từ ngày 19-11, gây mưa lớn kéo dài trên diện rộng.

Đây là điều kiện thời tiết thuận lợi để lũ hình thành và tràn xuống các khu vực trũng thấp, nơi hệ thống thoát nước đã nhanh chóng bị quá tải.

Các chuyên gia môi trường Thái Lan cũng đưa ra nhiều phân tích bổ sung. Theo chuyên gia Sonthi Kotchawat, khu vực miền nam Thái Lan đang đối mặt với một trong những thảm họa thiên nhiên nghiêm trọng nhất trong nhiều năm.

Cụ thể, địa hình Hat Yai vốn là vùng trũng đổ dốc về hồ Songkhla, dễ dàng ngập sâu khi mực nước hồ dâng cao. Hệ thống kênh kênh U-Taphao và kênh R.1 dù có tác dụng giảm tải nhưng lại phải tiếp nhận lượng nước đổ về từ nhiều hướng, khiến áp lực càng nặng nề.

Ngoài yếu tố địa hình, thời tiết cực đoan cũng đóng vai trò quan trọng. Sự kết hợp của áp cao từ Trung Quốc, rãnh thấp gió mùa và hiện tượng La Niña khiến lượng mưa trong nhiều ngày liên tục vượt xa các năm 2000 và 2010.

Công tác quản lý chưa hiệu quả

Một nguyên nhân đáng lo ngại khác là công tác quản lý nước và ứng phó khẩn cấp chưa phát huy hiệu quả. Dù đã có cảnh báo sớm về tác động của La Niña, ông Sonthi cho rằng năng lực quản lý nước năm nay vẫn "dưới tiêu chuẩn".

Nhiều khu vực dù được cảnh báo trước 1-2 ngày vẫn bị cô lập, người dân thiếu nhu yếu phẩm trong khi lực lượng cứu hộ không thể tiếp cận kịp thời.

PGS.TS Somporn Chuayaree từ Đại học Prince of Songkla nhận định mô hình lũ năm nay hoàn toàn khác với trận lũ năm 2000. Khi đó, kênh R.1 giúp giảm bớt đáng kể lượng nước từ thượng nguồn đổ về Hat Yai.

Tuy nhiên, trong đợt lũ lần này, lượng mưa lớn nhất lại rơi xuống dãy Khao Kho Hong, vốn không nằm trong hệ thống dẫn nước của kênh R.1. Nước từ khu vực này theo địa hình dốc thẳng xuống trung tâm Hat Yai, kết hợp mưa lớn tại chỗ, tạo ra trận ngập lụt nghiêm trọng nhất trong nhiều thập niên qua.

Ngoài ra, Viện Môi trường và Phát triển Quốc tế (IIED) nhận định sự thiếu thống nhất trong vận hành quản lý nước của Chính phủ Thái đã khiến việc hợp tác giữa các cơ quan chuyên ngành gặp nhiều khó khăn.

Lũ lịch sử ở Thái Lan: Thủ tướng ban bố tình trạng khẩn cấp, bệnh viện kêu cứu

Trước trận lũ nghiêm trọng nhất nhiều năm qua, Thủ tướng Anutin Charnvirakul đã ban bố tình trạng khẩn cấp tại tỉnh Songkhla và giao Tổng tư lệnh Các lực lượng vũ trang chỉ huy trực tiếp công tác cứu hộ cứu nạn.