Sự kiện này nhằm giới thiệu và chính thức phát động chiến dịch gây quỹ cộng đồng để khôi phục ngôi nhà lang duy nhất tại Bảo tàng Không gian văn hóa Mường (Hòa Bình) đã bị cháy cuối năm 2013 ("Nhà lang cuối cùng bị du khách thiêu rụi", Tuổi Trẻ ngày 26-10-2013).

Một góc nhà lang - linh hồn của không gian văn hóa Mường - trước vụ hỏa hoạn năm 2013 - Ảnh: Bảo tàng Không gian văn hóa Mường

Ông Vũ Đức Hiếu - giám đốc Bảo tàng Không gian văn hóa Mường - cho biết ông rất mong muốn được phục dựng lại ngôi nhà lang để kể lại câu chuyện văn hóa của dân tộc Mường.

“Chúng tôi muốn kể tiếp câu chuyện về ngôi nhà lang của người Mường với những gì còn sót lại sau vụ hỏa hoạn năm 2013. Và qua việc kêu gọi cộng đồng chung tay gây quỹ hồi sinh nhà lang, chúng tôi muốn đánh lên hồi chuông cảnh báo về ý thức bảo vệ di sản của mọi người, nhất là khách du lịch” - ông Hiếu chia sẻ.

Theo họa sĩ Phan Cẩm Thượng, trong hệ thống bảo tàng văn hóa Mường rất cần có một ngôi nhà lang - mô hình điển hình của quan lang là tầng lớp thống trị người Mường ngày xưa. Vì thế việc gây quỹ để hồi sinh ngôi nhà lang - dẫu biết rằng sẽ không được toàn vẹn như trước - rất cần thiết.

Đồng tình với họa sĩ Phan Cẩm Thượng, PGS.TS Nguyễn Văn Huy - nguyên giám đốc Bảo tàng Dân tộc học VN - cho rằng việc ngôi nhà lang của người Mường ở Hòa Bình bị cháy là điều rất đáng tiếc, và việc vận động cộng đồng gây quỹ để hồi sinh nhà lang sẽ giúp chính cộng đồng hiểu được đời sống tâm linh, văn hóa của dân tộc Mường.

Trong khi đó, vẫn không khỏi băn khoăn về cách ứng xử của cơ quan chức năng đối với sự việc cháy nhà lang năm 2013, nhà sử học Dương Trung Quốc cho rằng các cơ quan chức năng đã giải quyết sự việc này một cách nửa vời.

“Qua lần vận động quyên góp này, tôi hi vọng chúng ta sẽ không chỉ đóng góp cái kèo, cái cột... để hồi sinh nhà lang, mà quan trọng hơn là chúng ta chia sẻ được ý nguyện chung trong việc xây dựng bảo tàng tư nhân, đặc biệt là bảo tàng văn hóa của các dân tộc, vì nước ta là nước đa dân tộc”.

Ông Vũ Đức Hiếu cho biết tổng số tiền cần thiết để phục dựng lại ngôi nhà lang khoảng 500 triệu đồng. Nếu gây quỹ cộng đồng vượt quá số tiền này thì sẽ dùng để bổ sung vào một số hạng mục khác.