Một công nhân tử vong tại khu vực nhà máy hạt nhân Fukushima 1Hàng chục tỉ USD bồi thường cho nạn nhân Fukushima

Phóng to

Tình hình ở lò số 1 đang hết sức nguy hiểm khi mực nước rút xuống thấp làm lộ các thanh nhiên liệu hạt nhân và phóng xạ lên rất cao: 2.000 milisievert/giờ - Ảnh: Kyodo

Nguồn tin tại Công ty Điện lực Tokyo (TEPCO) thừa nhận rất có thể những lò phản ứng chủ chốt đã bị hư hại trước khi sóng thần ập vào đây. "Chấn động từ trận siêu động đất đã làm hỏng van hoặc ống áp suất", nguồn tin nói.

Vào ngày 11-3 vừa qua, nhà máy điện Fukushima 1 đã tự động ngừng hoạt động lúc 14g46 sau khi động đất 8,9 độ Richter xảy ra. Trong vòng một giờ sau đó, ít nhất hai cơn sóng thần đã ập vào nhà máy, làm mất nguồn điện ngoài, nhấn chìm máy phát dự phòng, khiến hệ thống làm mát khẩn cấp cho lò phản ứng ngừng hoạt động lúc 16g36.

Công nhân nhà máy đã vào lò phản ứng số 1 trong đêm đó để đánh giá thiệt hại nhưng chỉ vài giây sau, chuông báo động của máy đo phóng xạ đã reo lên báo hiệu mức phóng xạ cao hơn ngưỡng an toàn. Cả tòa nhà chứa lò phản ứng ngập đầy hơi nước nhiễm xạ, khiến các công nhân phải sơ tán.

Dựa trên các dữ liệu đo đêm 11-3, phóng xạ ước tính vào khoảng 300 millisievert/giờ, nghĩa là đã có lượng lớn phóng xạ phát thải từ số nhiên liệu hạt nhân trong lõi lò phản ứng số 1.

Đến nay nhiều người vẫn nghĩ rằng sóng thần làm mất điện khiến hệ thống làm mát hỏng và làm hơi nước chứa phóng xạ phát thải. Nhưng bối cảnh mới cho thấy áp suất bên trong lò phản ứng đã lên cao và làm hỏng các đường ống cùng nhiều thiết bị khác - một quá trình tốn nhiều thời gian hơn trước khi tòa nhà ngập chìm trong hơi nước.

Hiện Cơ quan an toàn công nghiệp và hạt nhân Nhật Bản (NISA) vẫn cho rằng lò phản ứng đã chịu đựng được sức mạnh của trận siêu động đất, còn sóng thần bất ngờ mới là nguyên nhân gây mất điện, tạo ra các vụ nổ và làm phát thải phóng xạ.

Nhưng một điểm cần chú ý là vào đêm 11-3, TEPCO chưa hề mở van của vỏ lò phản ứng để xả áp suất nên không thể có hơi nước chứa phóng xạ vào thời gian này. Đến sáng 12-3, công ty này mới quyết định xả van để hơi nước bay ra nhằm giúp lò không bị nổ vì áp suất lớn.

Ngoài ra, trong lò phản ứng số 1, mực nước đã giảm từ đêm 11-3. Dù TEPCO đã nỗ lực phun lượng nước lớn vào đây, họ vẫn không thể phục hồi mực nước như cũ khiến các thanh nhiên liệu bị phơi ra, tan chảy đến hơn 70%.

Sau đó, vỏ bọc zirconium bao quanh nhiên liệu hạt nhân đã phản ứng hóa học với hơi nước tạo ra khí hydro và gây ra một vụ nổ ở tòa nhà chứa lò phản ứng số 1 lúc 15g36 ngày 12-3.

Điều này làm dấy lên mối lo ngại các lò phản ứng điện hạt nhân Fukushima 1 đã không chịu được sức tàn phá của động đất và có thể đã có những vết nứt ở vỏ lò, đáy lò phản ứng và hệ thống ống dẫn ngầm dưới đất, khiến lượng nước nhiễm xạ rất lớn rò rỉ ra biển ngay cạnh đó.

Đến nay, các nỗ lực bơm nước vào lò số 1 để phủ toàn bộ các thanh nhiên liệu hạt nhân vẫn chưa thành công.

Theo số liệu của Reuters, phóng xạ do robot đo được ở tầng một của tòa nhà chứa lò phản ứng số 1 hôm 13-5 lên tới mức cực cao 2.000 millisievert/giờ - mức mà công nhân chỉ được phép ở lại không quá 8 phút.

Thêm vào đó, hơn 3.000 tấn nước đã được bơm vào lò số 1 mà vẫn không giúp mực nước dâng cao để nhấn chìm các thanh nhiên liệu, khiến nhiều người lo ngại số lượng nước nhiễm xạ rò rỉ sẽ làm Thái Bình Dương và nước ngầm quanh Fukushima 1 trở nên hết sức nguy hiểm.

Chính phủ Nhật Bản cho biết có thể họ sẽ hủy việc bơm nước vào lò số 1 vì ở đáy lò đã có nhiều lỗ thủng do nhiên liệu tan chảy rơi xuống nhưng chưa rõ họ sẽ dùng phương án xử lý nào khác.

Bể nổi chứa nước nhiễm xạ đã đến Fukushima

Sáng nay 15-5, đảo nổi bằng thép dài 136m, rộng 46m, có thể chứa 10.000 tấn nước đã được lai dắt đến tỉnh Fukushima để chứa nước nhiễm xạ.

Đây là sản phẩm do thành phố Shizuoka cung cấp cho TEPCO, có khả năng chống gỉ, không ngấm nước và có một cần cẩu cùng nhiều đường ống trên đó để làm nhiệm vụ bơm nước.

Sau khi được kiểm tra kỹ càng ở một cảng gần đó, bể nổi này sẽ được đưa đến cạnh nhà máy Fukushima 1 trong 1-2 tuần tới.

Hôm nay cũng là ngày người dân sống ngoài vùng bán kính 20km từ nhà máy Fukushima 1 bắt đầu sơ tán. Khoảng 7.700 cư dân của hai thành phố, trong đó phần lớn là trẻ em chưa đến tuổi học phổ thông và phụ nữ có thai, sẽ đến các khu nhà tạm cư trước.

Một số nông dân hiện chưa thể sơ tán vì họ không tìm được chỗ di dời gia súc. Một số khác chưa quyết định được nơi đến vì sẽ phải đi xa chỗ học và làm việc.