Tiến sĩ Nguyễn Mê Linh - Ảnh: Tự Trung

“Tôi đã đọc rất kỹ dự thảo các văn kiện chuẩn bị cho Đại hội Đảng XII và thấy còn rất nhiều vấn đề cần được nhìn nhận lại...” - TS Nguyễn Mê Linh, một cán bộ hưu trí có 53 năm tuổi Đảng ở TP.HCM, góp ý.

TS Nguyễn Mê Linh cũng tâm sự bà công tác trong lĩnh vực khoa học nhưng việc quan sát, theo dõi tình hình chính trị, xã hội của đất nước đã đi vào máu theo truyền thống gia đình.

* Bà hãy nói rõ hơn những vấn đề ấy?

- Các văn kiện đều đánh giá cao về những thành quả kinh tế đã đạt được, bộ mặt thành phố, đất nước có nhiều thay đổi. Đúng là như thế nếu chúng ta so sánh với chính chúng ta trước đây, đúng là đã lột xác so với thời chiến tranh, thời bao cấp.

Nhưng không thể vì thế mà thỏa mãn. Nếu nhìn ra xung quanh, so sánh với các nước khác chỉ trong khu vực thôi sẽ thấy mình còn rất chậm, và nếu chỉ tính về kinh tế thì cũng không phải là mục đích cuộc sống.

Cha tôi là một trong những nhà cách mạng đầu tiên (ông Nguyễn Kim Cương, tham gia tổ chức Thanh niên cách mạng đồng chí hội từ năm 1926, sau này ông là thứ trưởng Phủ thủ tướng; tên ông Nguyễn Kim Cương đã được TP.HCM chọn đặt cho một con đường tại Củ Chi - PV).

Mục tiêu suốt đời của ông và các đồng chí là giành lại độc lập cho đất nước, mang lại tự do, hạnh phúc cho nhân dân.

Cha tôi mất đã hơn 20 năm. Tôi suy nghĩ tiếp những băn khoăn của cha: kinh tế chưa phát triển bền vững, pháp quyền, dân chủ chưa có nền móng sâu dày... Từ an ninh, kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục, quan hệ giữa người dân với chính quyền, giữa người dân với nhau nhiều lúc còn có vấn đề, có lúc lên đến mức vấn nạn.

Trên gương mặt người dân, sự thân ái, thoải mái, hạnh phúc, bình yên đôi khi vẫn còn đang mắc kẹt ở đâu đó. Năng lượng sáng tạo rất lớn trong mỗi con người vì thế mà chưa được giải phóng, chưa thăng hoa, chưa đưa được đất nước phát triển xứng tầm của thiên nhiên, con người, lịch sử, văn hóa vốn có.

* Bà dùng chữ “mắc kẹt”, chắc hẳn bà cũng đã tìm hiểu về điểm “mắc kẹt”? Bà có suy nghĩ về cách giải tỏa?

- Đất nước mình đã hòa bình, thống nhất 40 năm rồi. Đảng luôn tự hào đã là người kiến tạo và tổ chức những thắng lợi của dân tộc trong thế kỷ vừa rồi, vậy thì cũng phải nhận rõ rằng mình là người có trách nhiệm với những thất bại.

Các vấn đề trước đây bị khuất lấp đi bởi cuộc chiến tranh đang ngày càng hiện ra rõ ràng, giải pháp cũng rất rõ ràng: cần dứt khoát với những giáo điều, lạc hậu, trói buộc để cùng đi với cả thế giới, để nước mạnh, dân giàu thật sự, hạnh phúc, bình an thật sự.

Tôi đọc xuyên suốt các bản dự thảo văn kiện đều không thấy nhắc đến hai chữ “nhân quyền”, điểm mà tôi cho là mấu chốt. Dự thảo chỉ đề cập “quyền con người”, tôi cho là chưa đủ.

Nhân quyền là giá trị mang tính nhân loại. Đảng của chúng ta tự hào là một đảng khoa học, nhất định phải tiếp thu những tinh hoa nhân loại để hoàn thiện thể chế của mình: tự do, dân chủ, nhân quyền... Đảng đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết thì phải chân thành, nghiêm túc tiếp thu những ý kiến mà các nhân sĩ trí thức, nhân dân đã đóng góp với tất cả nhiệt huyết của mình vì đất nước. Với tất cả tinh thần tôn trọng nhân quyền, Đảng sẽ tập hợp được trí tuệ của mọi người thành sức mạnh.

Khi nhân quyền được tôn trọng và bảo vệ, tự do, dân chủ được thực thi trong tất cả các lĩnh vực, con người sẽ được giải phóng, được học hỏi và phát huy tất cả khả năng của mình một cách phấn khởi, tự nguyện, sáng tạo và tôi tin rằng ai cũng sẽ mang khả năng của mình để đóng góp cho quê hương, đất nước mình.

* Bà cho nhân quyền và dân chủ là chìa khóa và vấn đề này cũng đã được nhiều người nói tới, nhưng có thật sự là như vậy không? Có thật sự chỉ cần có dân chủ là mọi vấn đề được giải quyết?

- Báo Tuổi Trẻ cũng mới đăng ý kiến rằng “Dân chủ là đầu mối của các sợi chỉ đỏ”. Tôi cũng nghĩ vậy, và cho rằng khi mỗi người được tạo điều kiện để “chính là mình”, được cung cấp thông tin không hạn chế, công khai, minh bạch, và lại được quyền chọn lựa, bầu cử một cách công bằng... họ sẽ chọn đúng người mình cần, sẽ đóng góp bằng chính tiếng nói của mình.

Bác Hồ có định nghĩa đơn giản nhất: “Dân chủ là dân được mở miệng”, tất nhiên phải kèm theo là tiếng nói ấy được lắng nghe, được tiếp thu, được thực hiện.

Chuyên ngành sinh học của tôi đã chứng minh rằng trong tự nhiên không bao giờ có hai cá thể giống hệt nhau, và từ đó mới diễn qua quá trình chọn lọc tự nhiên để thế giới phát triển muôn màu, muôn vẻ như chúng ta được thấy, được sống và được thụ hưởng.

Tôi cho rằng xã hội cũng vậy. Các hình thái xã hội do con người đặt ra nhưng cũng tuân theo quy luật tự nhiên, cũng luôn luôn diễn ra quá trình so sánh, mâu thuẫn, đấu tranh để cái được chọn là cái mạnh hơn, tốt hơn, hợp thời hơn, phục vụ cho con người hơn. Quy luật là cuộc sống luôn biến chuyển và đi tới.

Người lãnh đạo sáng suốt là người biết thuận theo quy luật và sử dụng quy luật ấy để phục vụ cho mục đích tối thượng của mình là hạnh phúc của nhân dân.