Phóng to

Y tế hải quân Mỹ lên tàu Dai Hong Dan cứu chữa các thủy thủ bị thương - Ảnh: AFP

Kể từ năm 1991, hải phận Somalia trở thành nỗi kinh hoàng của các tàu biển trên toàn thế giới. Tuy vậy, không phải con tàu nào cũng chịu đầu hàng trước súng đạn của các hung thần vịnh Aden.

Theo các chuyên gia thuộc Cục Hàng hải quốc tế (IMB), Somalia hội tụ đủ các yếu tố “thiên thời, địa lợi, nhân hòa” để nạn cướp biển bùng phát mạnh mẽ. Đó là sự sụp đổ của nhà nước Somalia đầu thập niên 1990, sự thiếu vắng chính quyền trung ương đủ mạnh, vị trí của Somalia ở vùng Sừng châu Phi.

Những tên cướp biển - ngư dân

Khi nhà nước sụp đổ, an ninh vùng biển gần như bằng không, các con tàu đánh cá bất hợp pháp thường xuyên xuất hiện ở hải phận Somalia. Ban đầu, mục tiêu của bọn cướp biển là bảo vệ lãnh hải. Phần lớn cướp biển từng là ngư dân, họ cho rằng các tàu nước ngoài đe dọa cuộc sống của họ khi đánh cá ở hải phận Somalia.

Tuy nhiên, khi nhận ra nguồn lợi từ việc đánh cướp tàu, đặc biệt là các chủ tàu thường trả tiền chuộc, ngày càng có thêm nhiều người trở thành cướp biển. Quan trọng hơn, các thủ lĩnh quân sự ở Somalia bắt đầu hỗ trợ tài chính, nhân lực cho hoạt động cướp biển để chia sẻ lợi nhuận cướp được. Chính quyền Somalia đã có nhiều nỗ lực trong việc chống lại nạn cướp biển, trong đó có việc cho phép tàu chiến nước ngoài can thiệp và thậm chí được đi vào vùng biển Somalia. Tuy nhiên, các tàu chiến nước ngoài vẫn thường phải bỏ cuộc khi tàu cướp biển chạy vào hải phận Somalia.

Số lượng vụ tấn công các con tàu chở hàng lớn bắt đầu bùng phát dữ dội từ năm 2005. Theo số liệu của IMB, từ năm 2005 đã có hàng trăm tàu chở hàng lớn của rất nhiều quốc gia trở thành nạn nhân của cướp biển Somalia. Đặc biệt, từ đầu năm 2008 đến nay, cướp biển Somalia đã tấn công 62 tàu, bắt giữ làm con tin hơn 300 thủy thủ. Nhiều hãng tàu đã phải trả hàng triệu USD để lấy lại tàu và người. Tuy nhiên, cũng có những thủy thủ đoàn dũng cảm chống lại súng đạn của bọn cướp biển và thành công.

“Súng âm thanh” chống cướp biển

Phóng to

Một mảnh đạn súng cối găm trên vỏ tàu Seabourn Spirit - Ảnh: wikipedia

Gần 6g ngày 5-11-2005, tàu du lịch năm sao Seabourn Spirit chở 302 hành khách đang phiêu du trên vùng biển cách bờ biển Somalia khoảng 115km. Bất ngờ, hai chiếc canô cao tốc như từ đáy biển chui lên lao thẳng về phía con tàu. Một số hành khách kể lại mỗi canô có 5-6 tên cướp biển và chúng nổ súng ngay. Hành khách người Anh Norman Fisher hãi hùng thuật lại: “Chúng lăm lăm súng máy và súng phóng lựu bắn về phía chúng tôi”.

Vỏ tàu dính nhiều vết đạn, một quả đạn rơi đúng vào một phòng khách đang có cặp vợ chồng ẩn nấp nhưng rất may không phát nổ. Khi đó, thuyền trưởng tàu Seabourn Spirit quyết định ngăn chặn không cho bọn cướp biển lên tàu bằng bất cứ giá nào. Thuyền trưởng dồn toàn bộ hành khách vào một phòng khách lớn và thông báo hoàn cảnh bị tấn công.

Trước đó, thuyền trưởng đã rất tinh ý không sử dụng còi báo động để hành khách không chạy lên boong tàu và có thể hứng đạn của bọn cướp biển. Thủy thủ đoàn đã có quyết định hết sức táo bạo là sử dụng thiết bị phát sóng âm thanh tạo ra những âm thanh vang dội hướng về phía hai chiếc canô của bọn cướp biển, khiến chúng tưởng tàu Seabourn Spirit đang bắn trả. Khi điều khiển thiết bị tạo âm thanh, một thành viên thủy thủ đoàn là Michael Groves, người Anh, đã bị trúng đạn. Tuy nhiên chiến thuật này tỏ ra hiệu quả khiến bọn cướp biển gặp rất nhiều khó khăn.

Khi một chiếc canô của bọn cướp biển áp sát tàu, thuyền trưởng đã lái con tàu đè lên nhấn chìm nó. Nhờ sự dũng cảm và thông minh của thủy thủ đoàn, tàu Seabourn Spirit đã chạy thoát khỏi vùng biển Somalia. Theo AP, năm 2007 Groves và một thủy thủ người Anh khác trên tàu đã được Nữ hoàng Anh Elizabeth II tặng thưởng huân chương tôn vinh lòng dũng cảm của họ.

Lật ngược thế cờ

Tuy nhiên, xét về mức độ gay cấn và nguy hiểm, cuộc đào thoát của tàu Seabourn Spirit còn thua xa cuộc chiến trên chiếc tàu chở hàng của CHDCND Triều Tiên MV Dai Hong Dan tối 29-10-2007. Khi đó, tàu Dai Hong Dan vừa dỡ hàng chở từ Ấn Độ xuống cảng Mogadishu và thả neo ngoài khơi bờ biển Somalia. Bất thình lình một nhóm tám tên cướp biển phóng canô tới và ào lên tàu. Sau này, chính quyền Somalia xác định đó chính là những kẻ thuộc nhóm vũ trang có trách nhiệm bảo vệ con tàu.

Được trang bị vũ khí tận răng, bọn cướp biển đã dễ dàng chiếm lĩnh cầu tàu bất chấp sự kháng cự mạnh mẽ của 22 thủy thủ. Các thủy thủ bị đẩy lùi về phía buồng lái và cố thủ tại đó. Tưởng như đã chiếm lĩnh con tàu thành công, bọn cướp biển đòi Liên minh châu Phi tại thủ đô Mogadishu món tiền chuộc 15.000 USD. Tuy nhiên, trong đêm các thủy thủ trú ẩn trong buồng lái đã gửi tín hiệu cấp cứu và tàu khu trục Mỹ USS James E. Williams ở gần đó đã nhận được tín hiệu.

Sáng 30-10, tàu James E. Williams có mặt tại hiện trường và cử trực thăng áp sát khu vực tàu Dai Hong Dan đang neo đậu. Qua loa phóng thanh, hải quân Mỹ ra lệnh cho bọn cướp biển hạ vũ khí và đầu hàng khiến bọn cướp biển luống cuống. Được sự hỗ trợ tinh thần từ bên ngoài, nhóm thủy thủ tàu Dai Hong Dan quyết định phản công. Một cuộc giao chiến dữ dội diễn ra.

Nhờ lòng dũng cảm và lợi thế thông thuộc cấu tạo con tàu trong khi bọn cướp biển bị phân tâm vì mối đe dọa từ tàu chiến Mỹ, 22 thủy thủ dù không có súng đạn đã khống chế thành công tám tên cướp biển. Kết quả là hai tên cướp biển bị giết, năm tên đầu hàng. Tuy nhiên, phía thủy thủ đoàn có ba người bị thương rất nặng và được đưa lên tàu James E. Williams. Quan chức quân đội Mỹ khẳng định đây là lần đầu tiên trong vòng nửa thế kỷ qua quân đội Mỹ và người CHDCND Triều Tiên “hợp tác”.

Bọn cướp biển bắn giết lẫn nhau Trong hoàn cảnh bị “thập diện mai phục”, bọn cướp biển trên con tàu chở vũ khí Faina đã trở mặt và bắn giết lẫn nhau. Ngày 30-9, Hiệp hội Hàng hải Đông Phi (EASA) cho biết gần 50 tên cướp biển có mặt trên con tàu Faina đã cãi cọ với nhau về việc liệu có nên trả tự do cho con tàu hay không trong hoàn cảnh bị tàu chiến Mỹ USS Howard và các tàu khác bao vây. Hãng tin Reuters dẫn lời ông Andrew Mwangura thuộc EASA cho biết 50 tên cướp biển phân hóa thành hai nhóm, nhóm cực đoan và nhóm ôn hòa. “Những kẻ quá khích trên tàu không muốn nghe ai cả, trong khi những kẻ ôn hòa muốn rút lui. Người Mỹ ở sát bên và tất cả đều căng thẳng”. Ông Mwangura cho biết cuộc cãi cọ căng thẳng đến mức khiến bọn cướp biển rút súng bắn lẫn nhau làm ba tên thiệt mạng. Reuters cho biết EASA theo dõi vụ việc qua thông tin từ người thân của bọn cướp biển và thủy thủ đoàn. Trước đó, AP dẫn tuyên bố của Hải quân Mỹ cho biết tàu chiến USS Howard và các tàu khác đang vây hãm bọn cướp biển đã cho phép chúng được nhận tiếp tế thực phẩm. Nguồn tin tình báo Mỹ khẳng định số vũ khí trên tàu không phải được chuyển đến Kenya mà địa điểm thực tế là Sudan. AP dẫn lời một quan chức giấu tên tại Washington cho biết Kenya chỉ là một địa điểm trung chuyển của tàu Faina.

Cướp biển Somalia hoành hành: Cướp luôn tàu chở... xe tăng! Nga đưa tàu chiến đến vùng biển Somalia chống hải tặc Tàu Ukraine chở xe tăng bị cướp: hải tặc Somalia đòi 35 triệu USD tiền chuộc Somalia: hải tặc cướp tàu Ukraine bị 3 tàu chiến bao vây Đối đầu cướp biển Somalia: Khó tránh khả năng nổ súngSomalia: nổ súng trên tàu chở xe tăng bị cướp