Đặc sản Hà Nội. Ảnh tư liệu.

Là người từng đi nhiều tỉnh thành của cả nước, bản thân người viết cảm thấy quà tặng du lịch hiện nay của nước ta vẫn còn “ít lựa chọn” cho du khách, đặc biệt là du khách quốc tế. Và hầu như hiện nay quà tặng du lịch trên cả nước vẫn tập trung đẩy mạnh vào ẩm thực địa phương.

Như đi Hà Nội thì có cốm, ô mai, sấu; ghé Hải Dương mua bánh đậu xanh, vô Hà Tĩnh có kẹo cu đơ, đi Huế mua mè xửng, tôm chua; ghé Bình Định mua nem, tré chợ Huyện; Sóc Trăng có bánh pía; Bến Tre có kẹo dừa...

Tại các tuyến điểm tham quan hay chợ đêm du lịch ở các tỉnh thành, các mặt hàng chủ yếu được du khách chọn mua là móc khóa các loại. Và các loại hàng lưu niệm đó, hầu hết tuyến điểm tham quan đều có và mẫu mã tương đồng nhau từ các tỉnh phía Bắc, miền Trung đến miền Tây Nam bộ.

Rất hiếm điểm tham quan đổi mới, tìm ra những mặt hàng mang đậm dấu ấn văn hóa Việt để phục vụ du khách dẫu cho nhiều địa phương thường xuyên tổ chức hội nghị, tọa đàm với nhiều chuyên gia nhằm tìm giải pháp, sáng tạo các mẫu mã quà tặng đặc trưng cho địa phương, mang đậm nét văn hóa. Khi sản phẩm du lịch đa dạng, chất lượng, đậm nét văn hóa sẽ có nhiều sự lựa chọn cho du khách.

Từ đó doanh thu du lịch của các địa phương sẽ tăng lên. Quà tặng du lịch cũng là một yếu tố quan trọng làm hài lòng du khách và tác động không ít đến việc quay lại của du khách trong thời gian tới ngoài các sản phẩm du lịch đi kèm. Khi có sự chăm chút, đầu tư khía cạnh này, doanh thu của điểm tham quan chắc chắn sẽ tăng lên.

Một thực tế là dịch vụ quà tặng không thu hút khách nên nhiều địa phương chọn cách tăng giá vé tham quan để tăng doanh thu du lịch địa phương, khiến giá tour đội lên cao, ảnh hưởng đến tâm lý du khách.

Các địa phương có lượng khách du lịch ghé thăm nhiều như Huế, Hội An, TP.HCM, Hà Nội thì sản phẩm du lịch bán cho khách quốc tế cũng chỉ xoay quanh vải lụa, đồ đá mỹ nghệ, áo thun, tranh khảm trai...

Các vật dụng này chỉ đáp ứng nhu cầu mức độ trung bình chứ không mang đậm đặc trưng của văn hóa địa phương. Thành ra doanh thu bán hàng từ lượng khách quốc tế không nhiều so với các nước trong khu vực như Thái Lan, Singapore...

Nguyên nhân một phần chính là chất lượng mẫu mã của các sản phẩm quà tặng du lịch của nước ta quá nhàm chán, chưa tương xứng để du khách có thể bỏ tiền mua, hay các sản phẩm quà tặng du lịch cao cấp tại các tuyến điểm du lịch của ta vẫn chưa nhiều. Ngoài ra, hàng nhái, hàng kém chất lượng trộn lẫn vào các điểm bán hàng lưu niệm ngày càng nhiều.

Giá cả thường đội lên khá cao để bù vào khoản chi hoa hồng cho các cò mối hay thậm chí cả hướng dẫn viên du lịch, tài xế.

Điều đó dẫn đến chất lượng quà không tương xứng với giá tiền khách du lịch bỏ ra. Dẫn chứng đơn giản là các lò mứt ở Đà Lạt lâu nay rất nổi tiếng, nhưng để biết được lò mứt nào chất lượng thì rất khó.

Có lẽ đã đến lúc các địa phương, Tổng cục Du lịch và Hiệp hội lữ hành cùng ngồi lại, tìm ra và chấn chỉnh để nâng cao quà tặng du lịch. Đây cũng là một phần không thể thiếu của chiến lược phát triển du lịch Việt trong tương lai gần.