Huỳnh Võ Tố Quyên - sinh viên năm nhất Trường ĐH Luật TP.HCM - Ảnh: H.KHOA

Đồng vừa đỗ vào ngành bác sĩ đa khoa Trường ĐH Y dược TP.HCM, còn Quyên là tân sinh viên ngành luật học Trường ĐH Luật TP.HCM. Họ là đôi bạn chung lớp ở Trường THPT Lý Tự Trọng. Đồng học xuất sắc các môn tự nhiên, còn Quyên giỏi các môn xã hội.

Cút côi, nghèo khó

Năm 2003, khi Quyên lên 5, em gái lên 3, hai chị em đột ngột mồ côi cha. Hôm ấy gia đình xây nhà tắm, ba Quyên phụ người lái xe ba gác chở cát kìm tốc độ xe xuống dốc, bị xe lật đè chết. Còn Đồng khi sinh ra cho đến giờ không biết cha là ai. “Khi 12 tuổi, mẹ mình bị miểng bom Mỹ làm teo cơ chân, đi lại khó khăn. Mẹ ở vậy. Và mình là kết quả mẹ “xin con” với một người đàn ông bí ẩn nào đó” - Đồng kể.

Hai mẹ con Đồng sống trong ngôi nhà tuềnh toàng ở sát vách núi của xã Hoài Sơn. Bà Nguyễn Thị Tám, mẹ Đồng, 60 tuổi, ốm yếu lại thêm nhiều bệnh nhưng vẫn lên rẫy, đi chợ, chăm sóc bốn con heo, một con bò cái, gần tết thì trồng thêm đám rau để bán, nuôi con ăn học. Từ nhỏ Đồng đã hay giúp mẹ, xong việc học là ra ruộng vườn.

Còn Quyên kể sau khi cha mất vài năm, ba mẹ con về sống nhờ nhà ngoại. Năm Quyên lên lớp 8, bà Võ Thị Để, mẹ Quyên, nghỉ việc cũ vì lương quá thấp, làm rửa chén ở quán cơm cách nhà 10km, vừa có thu nhập tốt hơn vừa có cơm canh thừa nuôi đàn heo 10 con. Ngoài lo cho hai con gái nhỏ, bà Để còn “chạy qua chạy lại” chăm sóc cho mẹ chồng và mẹ ruột đều đã ngoài 80 tuổi.

Cả hai gia đình đều là hộ nghèo có sổ do chính quyền địa phương cấp.

Nguyễn Văn Đồng tại ĐH Y dược TP.HCM - Ảnh: H.KHOA

Ước mơ không tắt

“Từ nhỏ mình đã ý thức rằng chỉ có học thật chăm, đạt kết quả tốt mới hi vọng thoát nghèo” - Quyên tâm sự. Chỉ một năm đạt danh hiệu học sinh tiên tiến vì bệnh đúng mùa thi, 11 năm còn lại Quyên đều là học sinh giỏi và từng đạt hai danh hiệu học sinh giỏi địa lý cấp tỉnh. Quyên chọn Trường ĐH Luật vì “yêu công lý, công bằng, bình đẳng”.

Đồng học bác sĩ vì muốn tự tay chữa bệnh cho mẹ và chữa bệnh cho người nghèo khó. Suốt 12 năm liền Đồng là học sinh giỏi. Bạn là lớp trưởng, đồng thời là học sinh giỏi nhất lớp 12A1 Trường THPT Lý Tự Trọng năm học rồi, từng đoạt huy chương vàng giải toán qua mạng cấp quốc gia, bốn giải học sinh giỏi toán cấp tỉnh từ lớp 9 đến lớp 12.

Bí quyết học giỏi là gì? Đồng nói nhờ... nhà nghèo, không có tiền học thêm nhiều và mua sách tham khảo nên thường lên mạng tìm các dạng bài tập, chép vào USB, đem về nhà cắm vô chiếc máy tính (do một người anh họ mua tặng hồi lớp 10) để nghiên cứu. “Mình tự học là chính, theo phương pháp sơ đồ tư duy, chỉ nắm chắc điểm chính rồi phát triển ra các ý nhỏ hơn. Cách học này giúp mình hiểu sâu, nhớ lâu” - Đồng thổ lộ.

Ngày Đồng đi nhập học, bà Tám bán bốn con heo và con nghé để con có tiền đóng học phí, trang trải sinh hoạt, sách vở bước đầu. “Tui cũng chưa biết sáu năm tới lo cho thằng Đồng thế nào. Thôi cứ để nó vào trường đã, đầu xuôi thì lây lất chắc đuôi cũng lọt” - bà Tám tự động viên.

Còn bà Để nói đầu tắt mặt tối cũng không đủ trang trải những chi tiêu tối thiểu cho gia đình, muốn làm thêm cũng không biết làm gì. Để có tiền cho Quyên nhập học, bà bán sạch chuồng heo, vét những đồng tiền dành dụm bấy lâu mới tạm đủ. Người mẹ này cũng nói: “Cứ để cháu vào trường rồi tui tính tiếp chứ tính một lần không ra”.