Steve Jobs (trái) đã sớm ngưng dùng thuốc gây ảo giác khi làm việc - Ảnh: Reuters

LSD là hoạt chất kích thích thần kinh cực mạnh được nhà khoa học Thụy Sĩ Albert Hofmann tìm ra năm 1943 từ một loại nấm ngũ cốc.

Ông Hofmann hi vọng nó sẽ đóng góp nhiều cho việc chữa trị các căn bệnh về thần kinh, nhưng cánh “dân chơi” lại phát hiện đó là... một loại ma túy tuyệt vời. Do thuốc gây ảo giác nhanh và gây nghiện, nhiều quốc gia trên thế giới phải cấm LSD.

Riêng ở Thung lũng Silicon, loại ma túy này có một lịch sử khá lâu. Nó là công cụ “vạn năng” cho các tín đồ công nghệ khi họ cần tìm ý tưởng mới, giải quyết một vấn đề hay chỉ đơn giản là… giải trí.

Từng làm việc ở Thung lũng Silicon hồi thập niên 1980, nhà sản xuất truyền hình Mike Judge nói tại đây luôn tồn tại một văn hóa sử dụng chất gây nghiện kỳ quái. “Tôi có cảm giác dân mọt vi tính cho rằng họ phải làm gì đó để chứng tỏ mình không phải… mọt” - ông nhận xét.

Một liều cho phát minh

“Này, tôi không sử dụng LSD để chơi bời như người khác nhé” - anh kỹ sư công nghệ Kevin Herbert nhăn nhó khi trả lời phóng viên Erica Fink của đài CNN.

“Tưởng tượng tôi đang ở một buổi diễn nhạc rock, “phê” với LSD… và lập tức một ý tưởng công việc xuất hiện ngay trong đầu” - anh mơ màng giải thích.

Herbert làm việc cho Tập đoàn Cisco ở Thung lũng Silicon, anh là một cựu binh thực thụ với mấy chục năm kinh nghiệm.

Đối với Herbert, thế giới công nghệ và thuốc kích thích đã trở thành hai thứ không thể tách rời từ khi mới trưởng thành: liều LSD đầu tiên được pha chế trong phòng thí nghiệm của trường đại học, Herbert thử nghiệm nó ngay trong một buổi hội thảo về khoa học viễn tưởng!

Trong mắt Herbert và những người đồng chí hướng, Thung lũng Silicon ngày nay mang lại một chút dư âm nổi loạn của thập niên 1970. Herbert xài LSD ba hay bốn lần trong năm, vì cho rằng nó giúp giải quyết những gút mắc trong công việc - một cách “ăn gian” giới hạn não bộ theo như anh gọi.

“Có lần tôi suy nghĩ về một vấn đề hơn cả tháng mà chưa giải quyết được. Tôi “phê” một cái và lập tức nhận ra: Chờ đã, vấn đề nằm ở phần cứng chứ không phải phần mềm!” - Herbert nhớ lại.

Một chuyên gia phần mềm cao cấp (không muốn nêu tên tuổi) tiết lộ với đài CNN rằng thời cuối thập niên 1990, ông dùng LSD chỉ với mục đích công việc.

Một dịp đi dã ngoại cuối tuần, ông đã nghĩ ra ý tưởng thiết kế, tính năng và cải tiến cho một phần mềm mà ngày nay hàng triệu người sử dụng, trong lúc đang “ảo”.

Tim Ferris, một nhà đầu tư ở Thung lũng Silicon, khẳng định ông biết nhiều doanh nhân thành đạt ở đây nghiện LSD. “Những tỉ phú tôi biết đều xài thuốc gây ảo giác thường xuyên. Họ cố để trở nên khác thường khi đối mặt với các vấn đề và đặt ra những câu hỏi hoàn toàn mới” - Tim nói.

Hiện tượng “suy nghĩ bằng thuốc” này bị loạt phim hài Silicon Valley của Mike Judge, mới ra mắt tháng 4-2014, châm biếm khi mô tả một nhân vật chính phải dùng đến LSD để vắt óc ra cái tên cho công ty khởi nghiệp.

Steve Jobs dừng kịp lúc

Daniel Kottke là một người bạn thời sinh viên của Steve Jobs - nhà sáng lập Hãng máy tính Apple. Khi hồi tưởng về những năm tháng còn ngồi giảng đường, Kottke mô tả khá là bình thường: một căn phòng chứa đầy sách về tâm linh, nhạc Pink Floyd luôn mở, khuôn viên ký túc xá theo kiểu đồng quê và cuối cùng là… thuốc gây ảo giác.

Kottke kể tình bạn của ông với Steve Jobs bắt đầu từ một cuốn sách tựa là Be here now, nội dung nói về tâm linh và các loại thuốc gây ảo giác.

“Chúng tôi là những kẻ tập tành làm thầy tu” - Kottke giải thích. Ông kể hai chàng thanh niên bốc đồng bắt chước các thầy tu Tây Tạng đi theo sứ mệnh tìm hiểu ý thức con người.

“Chúng tôi như ở trong… cõi thiền. Một phần do chúng tôi bị nhiễm quá nhiều sách về năng lượng tâm linh” - Kottke nhớ lại.

Ngày đó họ sử dụng một hợp chất giống LSD gọi là Orange Sunshine để tạo nên trạng thái lờ đờ kiểu xuất thần. Kottke thì có nguồn cung cấp LSD, còn Jobs cũng là một tay đam mê cảm giác ảo.

Họ đã trải qua một thời tuổi trẻ như thế, cùng đọc sách, đi lang thang, dạo chơi trong các khu vườn của Trường Reed College. Người ta kể lại Steve Jobs chọn cái tên Apple cho công ty của mình xuất phát từ khoảng thời gian làm việc trong một trang trại trồng táo của một người bạn trong nhóm.

Vào thời điểm Apple chuyển từ nhà để xe lên văn phòng mới năm 1977, thói quen xài LSD cho các chuyến phiêu lưu nhỏ của nhóm cũng dần mất đi.

“Khi Apple chính thức khởi động, Steve tập trung mọi năng lượng của mình để giúp công ty thành công. Và anh ấy không cần đến thuốc gây ảo giác cho chuyện đó. Steve Wozniak cũng vậy, bộ óc của anh ta luôn làm việc một cách hoàn hảo mà không cần đến LSD” - Kottke nhớ lại.

Kottke và Jobs sau đó đường ai nấy đi. Chỉ vài năm trước khi nhà sáng lập Apple qua đời, cũng chính LSD khiến Kottke liên lạc lại với người bạn cũ.

Nhà khoa học Albert Hofmann đã nhờ Kottke giới thiệu với Steve Jobs để xin tài trợ cho các nghiên cứu khoa học về LSD, tuy nhiên không rõ sau đó ông chủ Apple có góp xu nào không.