89 đề tài vào chung kết Euréka 2013Nhiều điểm đến cuối tuần cho bạn trẻSinh viên bình thường làm sao thành nhà nghiên cứu?

Phóng to

Các bạn sinh viên tham gia trình diễn mô hình do mình sáng tạo tại Liên hoan tuổi trẻ sáng tạo TP.HCM 2013 ngày 14-12 - Ảnh: Q.Linh

PGS.TS Từ Diệp Công Thành (phó ban khoa học và công nghệ - ĐHQG TP.HCM), PGS.TS Trần Văn Lăng (phó viện trưởng Viện Cơ học và tin học ứng dụng TP.HCM), PGS.TS Ngô Minh Oanh (viện trưởng Viện Nghiên cứu giáo dục - ĐH Sư phạm TP.HCM), thạc sĩ Đoàn Kim Thành (giám đốc Trung tâm Phát triển khoa học & công nghệ trẻ Thành đoàn) và kỹ sư Tô Thị Nhã Trầm (giảng viên ĐH Nông lâm TP.HCM) đã cùng đến để chia sẻ nhiều câu chuyện trên con đường làm bạn với khoa học.

Nuôi dưỡng tình yêu khoa học

Bạn đọc có địa chỉ email hieu@... hỏi làm thế nào một sinh viên bình thường có thể trở thành nhà nghiên cứu, có nhất thiết cần người hướng dẫn hay tự thực hiện ý tưởng của mình? PGS.TS Từ Diệp Công Thành khuyên ở giai đoạn sinh viên việc có ý tưởng là đáng quý, nhưng để ra được kết quả khoa học cần có phương pháp nghiên cứu phù hợp để tránh mất nhiều thời gian, công sức, tiền bạc, mà điều này chỉ có thể thực hiện với sự hướng dẫn của thầy cô.

PGS.TS Ngô Minh Oanh nhận được thắc mắc của bạn Lê Hồng Thủy Tiên (lehongthuytien@...): “Một số sinh viên nghĩ rằng chỉ cần học giỏi, điểm cao là ra trường có thể xin được việc, còn nghiên cứu khoa học vừa cực vừa nghèo, có khi còn ảnh hưởng kết quả học!”. Ông Oanh cho rằng việc học ở trường chính là quá trình học - nghiên cứu, giảng viên thường cung cấp kiến thức của nhiều trường phái, quan điểm khác nhau nên chỉ khi nào sinh viên chịu khó nghiên cứu mới đi đến những kết luận khoa học, và nghiên cứu chính là đang tự cập nhật kiến thức mới cho mình.

Bạn Nguyễn Thị Kim Phúc (kimphuc92@...) mong muốn cụm từ “nghiên cứu khoa học” phải gần gũi với sinh viên học sinh hơn nữa. Chia sẻ điều này, kỹ sư Tô Thị Nhã Trầm nhắn rằng đừng nghĩ nghiên cứu là phải tìm ra hay phát minh cái mới, điều chưa được thực hiện mà hãy nghĩ rằng khi các bạn có ý tưởng khả thi, có đam mê kết hợp với định hướng nghiên cứu của người đi trước là bạn đang tiếp cận với nghiên cứu khoa học.

Bạn Võ Khánh Hưng (vokhanhhung@...) tâm tư nhà khoa học trẻ sao yên tâm nghiên cứu khi họ còn phải lo trang trải cuộc sống. Đồng cảm, PGS.TS Từ Diệp Công Thành cho rằng với những chính sách hiện có và Luật khoa học công nghệ vừa được Quốc hội thông qua, hi vọng các nhà khoa học trẻ sẽ có điều kiện thuận lợi để phát huy hết năng lực nghiên cứu của mình. “Một số đơn vị hàng đầu đang đề xuất các chương trình thí điểm về trọng dụng và đãi ngộ nhà khoa học, trong đó ưu đãi đặc biệt cho các nhà khoa học trẻ” - ông Thành thông tin.

Băn khoăn tìm lối đi

Khá nhiều câu hỏi đặt vấn đề tính ứng dụng cũng như hiện thực hóa các nghiên cứu khoa học sinh viên vào thực tế. Bạn đọc Thủy Tiên thắc mắc liệu các nghiên cứu chưa tạo ra sản phẩm ứng dụng tức thời có còn được quan tâm hiện nay? Từ kinh nghiệm 31 năm làm ở viện nghiên cứu, PGS.TS Trần Văn Lăng khẳng định không có sự thiên lệch giữa nghiên cứu cơ bản và nghiên cứu ứng dụng.

Ông Lăng nói trên thế giới có những nghiên cứu rất lâu mới ứng dụng được và nhiều nhà nghiên cứu chỉ nhận được giải Nobel sau vài chục năm công bố kết quả. Ông khuyến khích: “Đất nước rất cần những nghiên cứu xuất phát từ nhu cầu thực tiễn của ngành nghề, nhưng để được chấp nhận chúng ta cần phải có phương pháp và giải pháp thực hiện đúng đắn, khả thi”.

Bạn Trúc Thanh (bach.thanh357@...) hỏi có bao nhiêu đề tài từ Euréka đã được ứng dụng vào thực tế, và nghiên cứu của sinh viên liệu có thật sự ứng dụng được không? Thạc sĩ Đoàn Kim Thành khẳng định nhiều thế hệ sinh viên, nhà khoa học trẻ hiện nay đều trưởng thành qua môi trường nghiên cứu của Euréka. Anh Thành cho biết mỗi năm có hơn chục đề tài có khả năng ứng dụng được chuyển giao, và ngay trong lễ khai mạc Liên hoan tuổi trẻ sáng tạo sáng qua đã có bốn công trình nghiên cứu của sinh viên được chuyển giao để các đơn vị triển khai thời gian tới.

Trước câu hỏi của bạn Nguyễn Quốc Cường rằng Thành đoàn có chủ trương gì để thanh niên phát huy khả năng nghiên cứu khoa học, anh Đoàn Kim Thành cho biết ngoài phát động phong trào tuổi trẻ sáng tạo, sắp tới Thành đoàn sẽ có chương trình “Tuổi trẻ TP xung kích, sáng tạo làm chủ khoa học công nghệ”. Dự kiến sẽ có nhiều hoạt động, cuộc thi phù hợp với từng lứa tuổi (dành cho người dưới 35 tuổi) và anh Thành mời gọi các bạn tìm hiểu thêm thông tin để thấy phù hợp với cuộc thi, giải thưởng nào các bạn hoàn toàn có thể đăng ký tham gia.