Học sinh Trường tiểu học Trần Bình Trọng (Q.5, TP.HCM) tham gia buổi nói chuyện về xâm hại tình dục trẻ em - Ảnh: Như Hùng

Ông CHARLIE OAKES (người Mỹ):

Dạy về quyền cơ thể khi trẻ biết nói

Ảnh hưởng khi bị lạm dụng tình dục là một vết sẹo về tinh thần không bao giờ xóa được với trẻ. Vì vậy người lớn cần nói với trẻ sớm về cách tự bảo vệ mình - tốt nhất là ngay từ khi trẻ biết nói. Trẻ phải hiểu rõ là không ai được phép chạm vào những chỗ kín trên người mình.

Khi trẻ khoảng 6 tuổi, cha mẹ dạy trẻ tin vào trực giác của mình và cách xử lý những tình huống thực tế có thể làm con không thoải mái, như cần làm gì khi đang ở nhà bạn và có người muốn đụng vào con, làm gì nếu có người cho con xem những thứ không hay ho và sau đó muốn cùng con tái hiện những gì đã xem... Tôi nghĩ cảnh báo về những tình huống có thể xảy ra trong đời thực là rất quan trọng và đây là những điều tôi đã dạy con và cháu mình.

Tôi nói với con trai mình khi cháu 2 tuổi và tương tự với các cháu của mình rằng những bộ phận phải che đậy bằng quần áo lót là thuộc về riêng mình, không ai được phép đụng vào đó. 

Khi con lớn hơn một chút, tôi luôn nói với con rằng con không bao giờ phải sợ hay có ý nghĩ con không thể kể cho cha/mẹ nghe về một chuyện gì đó. 

Trấn an và đảm bảo điều này với con là rất quan trọng để chúng hiểu rằng mình không đơn độc khi có chuyện không hay xảy ra và con sẽ không phải sợ hãi khi kể lại cho cha mẹ, ông bà hay người chăm sóc mình. 

Tôi nghĩ quá trình chuẩn bị và khuyến khích trẻ thoải mái kể chuyện với cha mẹ được hình thành và củng cố khi trẻ còn rất nhỏ và suốt quá trình trưởng thành. Trẻ cần biết và dám nói "không" để mình không trở thành nạn nhân.

Ngoài gia đình, nhà trường, giáo viên cũng cần được tập huấn để nhận ra dấu hiệu cho thấy trẻ đang bị lạm dụng. Khi phát hiện dấu hiệu lạ, trách nhiệm của họ là phải báo ngay với phụ huynh, người giám hộ của trẻ và nhà chức trách có liên quan (ở Mỹ, chúng tôi sẽ báo với cảnh sát). Ở Mỹ, đa số trẻ được học về lạm dụng ở trường, từ khi vào lớp 1.

Ông PORITH POPO (người Pháp):

Người lớn phải bị ràng buộc hành xử đứng đắn

Lạm dụng tình dục trẻ em là điều mà người bình thường nào cũng phẫn nộ và lên án. Đáng tiếc là vẫn có những kẻ bệnh hoạn trong xã hội, thậm chí là người thân thích đã lạm dụng tình dục trẻ em. 

Điều tôi băn khoăn là cha mẹ nói chuyện với trẻ là một chuyện, nhưng trẻ có hiểu được và khi thực sự lâm vào hoàn cảnh bị lạm dụng, trẻ có thể tự vệ không lại là chuyện khác. Vì vậy, theo tôi, ngoài việc trang bị tốt nhất có thể cho trẻ trong khả năng và điều kiện của chúng ta về lạm dụng và chống lại lạm dụng, chúng ta cần có những ràng buộc xã hội được công nhận để người lớn không thể tùy tiện hành xử với trẻ.

Chẳng hạn, dù yêu quý một đứa trẻ hàng xóm đến cỡ nào, bạn không được phép nói chuyện với trẻ mà không thông báo với cha mẹ chúng, không được mời trẻ vào nhà mình hoặc đi chơi riêng mà cha mẹ trẻ không được biết. 

Bạn không thể biện minh rằng hành động của mình chỉ đơn thuần là vì yêu mến trẻ, vì đây là hành động dễ gây hiểu lầm. Khi bạn là giáo viên hoặc người đáng tin cậy của trẻ, bạn không được gặp trẻ ở nơi không có người làm chứng, vào những khoảng thời gian hoặc không gian không thích hợp. Nếu trong sáng, chẳng ai ngại sự có mặt của những người thứ ba. Nếu yêu quý trẻ, chúng ta sẵn sàng hành động vì lợi ích tốt nhất cho trẻ, không phải vì sự thuận tiện cho mình.

Tôi muốn những nguyên tắc ứng xử này phải là một sự đồng thuận xã hội mà người lớn phải tuân thủ để việc lạm dụng trẻ trở nên bất khả thi với những kẻ có ý đồ. 

Ngoài ra, nhà nước cần đảm bảo ai vi phạm sẽ không tránh khỏi hậu quả nặng nề và nghiêm khắc. Như vậy, ai dám liều lĩnh thì họ cũng biết trước cái giá phải trả là vô cùng đắt, chứ không phải chỉ là phởn phơ vài năm tù rồi lại được tự do tiếp tục đi hại đời những nạn nhân vô tội khác.

Ông FRÉDÉRIC COUT (người Canada):

Nâng cao nhận thức cho phụ huynh

Ở nước tôi, giáo dục giới tính là bắt buộc và bắt đầu lúc trẻ mới 11 tuổi, tức là khi mới bước vào cấp II, và trước khi trẻ bắt đầu nhận thấy sự thay đổi ở cơ thể mình. Việc cha mẹ có thể làm là dạy cho con mình nói "không" với tất cả những gì chúng không thích và luôn kể cho người thân khi có người khác ép mình làm điều mình không thích. Như vậy, nếu có chuyện xảy ra mới mong đứa trẻ chia sẻ.

Cha mẹ đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục con cái không trở thành nạn nhân của xâm hại tình dục. Nhưng phần đông phụ huynh, đặc biệt là tại các vùng sâu vùng xa và trong các gia đình nghèo khó, phụ huynh lại không có kiến thức. Họ tôn thờ việc cho con cái học văn hóa nhưng lại không mấy quan tâm đến kỹ năng sống. Chính vì vậy mà chính phủ, xã hội cần phải nâng cao ý thức của phụ huynh về vấn đề này.