Cuối tuần này, câu chuyện được mạng xã hội bàn tán sôi nổi là bài đăng tuyển trợ lý không lương của đạo diễn Nguyễn Quang Dũng, nhà làm phim nổi tiếng của Việt Nam với các bộ phim ăn khách như Mỹ nhân kế, Tháng năm rực rỡ, Đất rừng phương Nam.

Vị trí công việc được đạo diễn đăng tuyển là trợ lý chuyên môn cho anh trong nhiều dự án lớn sắp tới.

'Trợ lý không lương' hay người học việc may mắn

Công việc bao gồm tìm, tổng hợp tư liệu, ghi chú, hệ thống cho những buổi làm việc cùng đội ngũ sáng tạo, các nhà sản xuất. Nguyễn Quang Dũng yêu cầu nhân sự dưới 30 tuổi, xác định làm phim là nghề tương lai, thuộc chuyên ngành phim, đạo diễn, biên kịch, sản xuất, sáng tạo, mỹ thuật và ưu tiên các bạn có khả năng về AI.

Đạo diễn ghi rõ: đây là công việc bán thời gian và không lương. Nhưng quyền lợi là có thêm kinh nghiệm, cơ hội tiếp cận dự án lớn, các nhà sáng tạo, nhà sản xuất, nhà đầu tư hàng đầu thị trường.

Vì thông tin làm việc "không lương" - được nhiều người công nhận là thẳng thắn và rõ ràng, không mập mờ - bài đăng tuyển nhân sự này gây bão mạng xã hội. 

Dư luận chia làm hai luồng ý kiến chủ đạo. 

Một bên ủng hộ Nguyễn Quang Dũng vì cho rằng quyền lợi học hỏi từ các nhà làm phim hàng đầu Việt Nam là rất lớn, đây là cơ hội ít ai có được và không phải có tiền là dễ dàng được họ chỉ dạy sát sao như vậy.

Bên còn lại cho rằng "trợ lý chuyên môn cho nhiều dự án lớn" là một công việc cần nhiều thời gian, công sức và chất xám nhất định, chưa kể thời gian phát triển các dự án chưa xác định được là sẽ kéo dài bao lâu, do đó cần được trả lương.

Đặc biệt, các nhà sản xuất, đạo diễn, nhà làm phim, giới truyền thông thiên về ủng hộ đạo diễn Nguyễn Quang Dũng. Nhiều người chia sẻ trải nghiệm từng làm việc chung với đạo diễn Tháng năm rực rỡ và đã học hỏi được nhiều kỹ năng, kinh nghiệm quan trọng; kết nối được nhiều mối quan hệ quý giá vốn rất khó có được nếu không làm việc sát sao với anh.

Đạo diễn Trần Thanh Huy (phim Ròm) cho biết anh từng làm trợ lý phim Mỹ nhân kế của đạo diễn Nguyễn Quang Dũng và đó là thời gian anh được tiếp cận, học nghề đạo diễn một cách thực tế nhất. Anh lấy ví dụ các đạo diễn có tiếng khác cũng từng làm việc cho Nguyễn Quang Dũng như: Phan Gia Nhật Linh làm phó đạo diễn, Lê Bình Giang quay hậu trường.

"Ngày mới vào nghề mình cũng từng đi làm trợ lý và làm những công việc nhỏ của ngành phim và không nhận lương hoặc không quan tâm lương bao nhiêu trong suốt nhiều năm... Hãy xem công việc là cơ hội, thời gian và sức lực là học phí. Rồi khi đã đủ kiến thức, đủ mối quan hệ, đủ tài năng thì lúc đó tiền sẽ tự đến các bạn nhé" - Trần Thanh Huy viết.

Một nhà báo cho rằng yếu tố "xác định làm phim là nghề tương lai" trong bài đăng tuyển cũng quan trọng không kém chi tiết "không lương".

Vì những người muốn theo nghề làm phim vốn đã tốn nhiều tiền để học nghề, nên "không lương" không phải vấn đề lớn. Điều họ rất cần là được học hỏi những người giỏi và có tầm trong nghề. Do đó đây là cơ hội quý với những ai là đối tượng phù hợp với công việc này.

Ở phía ngược lại, nhiều người ngoài ngành cho rằng nên có sự tách bạch giữa học hỏi và lao động có trả lương.

Một cư dân mạng viết trong bài đăng của Nguyễn Quang Dũng: "Nếu anh tuyển sinh hay viết cần một người học nghề có tâm thì ổn. Đằng này rõ ràng anh tuyển trợ lý, đưa ra tiêu chuẩn nghề đàng hoàng". 

Người khác cho rằng công việc này chỉ hợp với những người đã có kinh tế hoặc sự chu cấp ổn định. Có người nói công việc làm đạo diễn điện ảnh "chỉ phù hợp với người có tiền hoặc con nhà giàu".

Nguyễn Quang Dũng cũng từng làm đạo diễn không lương

Sau khi bài đăng gây tranh luận, đạo diễn Nguyễn Quang Dũng tiếp nhận nhiều luồng ý kiến và chia sẻ lại với cư dân mạng. Anh cảm ơn những người thấu hiểu cho mình cũng như những bạn bè, đồng nghiệp đã viết bài giải thích giúp anh.

Còn với những ai không hiểu thì anh cho là bình thường, vì: "Trong cuộc sống có nhiều cái đối với người này thì có ý nghĩa, hữu ích nhưng với người khác là vô nghĩa, phi lý. Đó là cuộc sống, mỗi người có một góc nhìn riêng, sẽ chọn điều mình muốn".

Về phần mình, Nguyễn Quang Dũng kể với phim điện ảnh đầu tiên, anh chỉ nhận lương biên kịch mà không nhận lương đạo diễn. Có một phim khác hợp tác nước ngoài, anh làm trợ lý đạo diễn, nhận lương 500 USD quay trong 3-4 tháng nhưng còn đi theo hậu kỳ từ Việt Nam qua Thái Lan, Singapore đến khi kết thúc phim, tổng thời gian là 2 năm.

Dù mức thu nhập không thể so sánh với thời gian dài theo đuổi bộ phim đó nhưng Nguyễn Quang Dũng nhận lời làm trợ lý đạo diễn vì bộ phim quay từ Bắc vào Nam, anh được theo đoàn phim đi xuyên Việt. Anh thậm chí còn lùi một dự án phim do mình làm đạo diễn để theo dự án đó trước.

Nguyễn Quang Dũng nhớ ba Nguyễn Quang Sáng và thời tùy bút, tản văn

Nhân Quốc khánh 2-9, đạo diễn Nguyễn Quang Dũng nhớ ba Nguyễn Quang Sáng, kể chuyện làm kênh YouTube giới thiệu món ăn ngon cho mọi người.