Cùng chung số phận với chiếc cúp của đạo diễn Đặng Nhật Minh còn có nhiều cúp, giải thưởng, kỷ niệm chương, huy hiệu mà các thế hệ nghệ sĩ của Hãng phim truyện Việt Nam (VFS) đã nhận được ở các liên hoan phim trong và ngoài nước.

Tất cả từng được trưng bày rất trang trọng tại phòng giám đốc, đồng thời cũng là phòng truyền thống của hãng. Hiện phòng này đang được các công nhân quét sơn mới song họ không hề có biện pháp che chắn các hiện vật đang có tại đây khi đang thi công.

NSƯT Bùi Trung Hải nói với Tuổi Trẻ Online, nghệ sĩ hãng đã phản ánh (bằng miệng) vụ việc với Cục Điện ảnh và "mong cục can thiệp để di dời số hiện vật trên đi chỗ khác không lại mất mát hoặc hỏng hết".

Thật đau lòng!

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, ông Đặng Nhật Minh kể, năm 1994, ông không đến Liên hoan phim châu Á - Thái Bình Dương.

Chiếc cúp này do ông Bùi Đình Hạc - cục trưởng Cục Điện ảnh khi đó - đi dự và mang về đưa lại cho Hãng phim truyện Việt Nam, để hãng trao cho đạo diễn phim Trở về.

Ban giám đốc hãng đã giữ lại trưng bày trong phòng truyền thống.

Vì sợ chiếc cúp hỏng nên cách đây một năm, đạo diễn Đặng Nhật Minh muốn xin về phục chế và tự tay bảo quản.

"Tuy nhiên, ông Nguyễn Danh Thắng - chủ tịch hội đồng quản trị Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển phim truyện Việt Nam, phó tổng giám đốc Tổng công ty vận tải thủy Vivaso (Vivaso) - nói sẽ cho người tìm hiểu xem cúp này người ta trao cho hãng hay cho nghệ sĩ. Nếu trao cho hãng thì hãng phải có trách nhiệm bảo quản", đạo diễn Đặng Nhật Minh nhớ lại.

Theo đạo diễn, từ bấy đến giờ ông cũng không nhận được thêm bất cứ phản hồi nào, cho tới khi xem tấm ảnh.

"Thật đau lòng, họ không xem giá trị tinh thần của nghệ sĩ làm ra là cái gì cả", nghệ sĩ gạo cội chia sẻ.

Đặng Nhật Minh kể Trở về đoạt giải Đặc biệt của ban giám khảo tại Liên hoan phim châu Á - Thái Bình Dương tại Sydney (Úc) năm 1994.

Trở về được quay từ Nam chí Bắc, phản ánh cuộc sống kinh tế thị trường của Việt Nam những năm sau Đổi mới với sự thay đổi chóng mặt của con người trước sự hấp dẫn của đồng tiền.

Tác phẩm kêu gọi sự trở về với những giá trị cốt lõi. Trở về là một trong những bộ phim điện ảnh quan trọng trong sự nghiệp của Đặng Nhật Minh.

Các giải thưởng là giá trị tinh thần

Dựng phim Nguyễn Thị Ngọc Nga là con của hai nghệ sĩ Nguyễn Quang Tuấn (quay phim) và Vũ Minh Tân (dựng phim) - đều thuộc thế hệ đầu tiên của điện ảnh Việt Nam.

Gia đình chị có một bức ảnh gốc rất quý, chụp cảnh Bác Hồ đến thăm các nghệ sĩ của hãng, trong đó có bố mẹ chị.

Năm 2015, hãng mượn ảnh này để in một bản khác treo tại đây.

Song, sau khi cổ phần hóa hãng phim, phòng truyền thống rơi vào tình trạng hiện tại, chị muốn mang bức ảnh đó về vì "để tấm ảnh giữa đống đổ nát, hoang tàn đó thì rất đau lòng, xót xa".

"Có thể nó không là gì cả với người khác nhưng đây là kỷ niệm rất quý với gia đình tôi", chị Nga tâm sự.

Năm 2000, phim Đời cát (đạo diễn Nguyễn Thanh Vân) được trao giải Phim hay nhất tại Liên hoan phim châu Á - Thái Bình Dương và Giải thưởng OCIC, Giải Chú ý đặc biệt tại Liên hoan phim Amiens (Pháp).

Vài năm trước, khi nhìn thấy tương lai quá u ám của hãng phim, NSND Nguyễn Thanh Vân từng ngỏ ý muốn mang chiếc cúp mà ông nhận được từ bộ phim này về để bảo quản nhưng không được hãng chấp nhận.

Đạo diễn Nguyễn Thanh Vân cho rằng với nghệ sĩ, đó là những kỷ niệm tinh thần vô giá trong sự nghiệp của họ. Tốt nhất, nên trao lại cho các cá nhân có giải thưởng để họ bảo quản.

"Giả dụ, có một tương lai (mịt mù) nào đó, nếu có một bảo tàng điện ảnh ra đời, nghệ sĩ đương nhiên sẵn sàng đóng góp", ông nói.

Ông Vân cũng chia sẻ thêm, Hãng phim truyện Việt Nam - một cánh chim đầu đàn của điện ảnh cách mạng Việt Nam - "nếu còn lại điều gì đó có giá trị về mặt tinh thần, chính là cái phòng truyền thống đó, còn lại tan nát hết rồi".

Trả lời Tuổi Trẻ Online, sáng 15-12, ông Vi Kiến Thành - cục trưởng Cục Điện ảnh - trao đổi, "quá trình cổ phần hóa đã xong, giờ việc này thuộc về trách nhiệm của Vivaso".

Trong khi đó, ông Nguyễn Danh Thắng, đại diện Vivaso, thông tin thời gian qua đúng là có việc có một số nghệ sĩ của hãng trình bày nguyện vọng muốn nhận lại các cúp giải thưởng về để bảo quản.

Tuy nhiên, "theo tìm hiểu của Vivaso, đây không phải là giải thưởng của cá nhân. Nếu của cá nhân, công ty sẵn sàng trả lại", ông Thắng nêu quan điểm.

Trước câu hỏi của Tuổi Trẻ Online về hiện trạng phòng truyền thống và các hiện vật đang bị ẩm mốc, hư hại, đại diện Vivaso cho hay phòng truyền thống bị dột, gây nên tình trạng ẩm mốc nên công ty đang cho sửa lại.

Về phát biểu của lãnh đạo Vivaso, đạo diễn Đặng Nhật Minh nói "họ không hoạt động trong ngành điện ảnh nên họ không hiểu. Trên thế giới, chẳng có liên hoan nào trao giải cho hãng sản xuất cả".

Một số hình ảnh tại phòng truyền thống của Hãng phim truyện Việt Nam:

Thanh tra Chính phủ kiểm tra việc thực hiện kết luận thanh tra về Hãng phim truyện Việt Nam

Sau 5 năm, hai kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ về công tác cổ phần Hãng phim truyện Việt Nam đến nay vẫn chưa được giải quyết, Thanh tra Chính phủ vừa ban hành quyết định kiểm tra việc thực hiện hai kết luận thanh tra này.