Cửa sang Hàn Quốc ngày càng hẹp

Tình trạng này khiến cơ hội sang Hàn Quốc của lao động VN ngày một giảm và có khả năng bị đóng cửa trở lại vào cuối năm nay.

Theo báo cáo của cơ quan chức năng VN tại Hàn Quốc, chỉ trong bốn tháng đầu năm nay đã có 428 lao động hết hạn không về nước, đẩy tỉ lệ lao động bất hợp pháp lên con số trung bình (của bốn tháng) là 50%, trong đó tháng 2 tăng đến 56% - theo lời một tùy viên sứ quán (phụ trách lao động) VN tại Hàn Quốc.

Còn nhớ ngày 31-12-2013 khi bộ trưởng bộ lao động hai nước VN và Hàn Quốc đặt bút ký kết bản ghi nhớ đặc biệt về “Thỏa thuận nối lại lao động VN theo chương trình EPS (MOU đặc biệt có thời hạn một năm)” khi tỉ lệ lao động bất hợp pháp giảm xuống dưới 40%. Theo bản ghi nhớ này, Hàn Quốc sẽ tiếp nhận lại lao động VN đã thi đậu các kỳ thi tiếng Hàn trước đó và những lao động đăng ký nhưng chưa được thi (do Hàn Quốc tạm ngưng tiếp nhận lao động VN từ ngày 29-8-2012). Với việc ký kết này, Bộ LĐ-TB&XH cho biết đây là cơ hội để 12.000 hồ sơ lao động bị kẹt trên mạng được giải tỏa, hàng ngàn lao động có cơ hội qua Hàn Quốc làm việc.

Sau ký kết MOU đặc biệt, trong bốn tháng đầu năm đã có khoảng 3.000 lao động được qua Hàn Quốc làm việc và hơn 2.000 lao động trung thành được chủ sử dụng Hàn Quốc chọn quay lại làm việc. Với những con số này, các cơ quan chức năng VN hi vọng sẽ có khoảng 4.000-5.000 lao động mới được tiếp nhận thông qua MOU đặc biệt. Và trên hết, VN hi vọng sau khi MOU đặc biệt hết hạn vào cuối năm 2014, hai bên sẽ ký kết lại MOU bình thường với điều kiện tỉ lệ lao động bất hợp pháp giảm dưới 40%.

Tuy nhiên, số lao động bất hợp pháp đang tăng trung bình 50% khiến cơ hội mở lại thị trường Hàn Quốc ngày một xa vời.

Ông Nguyễn Hải Nam, trưởng Ban quản lý lao động VN, cho biết từ đầu năm đến nay cơ quan luật pháp Hàn Quốc đã có nhiều đợt truy quét lao động bất hợp pháp. Số lượng bị bắt và trục xuất tuy phía Hàn Quốc không báo cho ban quản lý biết, nhưng theo ông Nam có khoảng 100 lao động bị trục xuất mỗi tháng. Các lao động này khi bị bắt, phía cơ quan luật pháp Hàn Quốc làm mọi thủ tục và trục xuất họ về nước mà không thông qua các cơ quan đại diện của VN (vì tính chất bảo mật thông tin cá nhân của Hàn Quốc, trừ những lao động mất hết giấy tờ).

Cũng theo ông Nam, sau khi ký kết MOU đặc biệt, phía Hàn Quốc có hứa sẽ xem xét nối lại việc tiếp nhận lao động bình thường nếu VN giảm tỉ lệ lao động bất hợp pháp dưới 40%.

Trước tình hình đó, Bộ LĐ-TB&XH VN chỉ đạo các cơ quan trực thuộc tổ chức nhiều cuộc tư vấn tại các địa phương có nhiều lao động bỏ trốn, đưa ra nhiều biện pháp giảm tỉ lệ lao động bất hợp pháp... Tuy nhiên tỉ lệ không những không giảm mà còn tăng lên. “Sau ký kết MOU đặc biệt, phía Hàn Quốc thông báo với VN là tỉ lệ tăng lên 42% và nay là 50%. Nếu tỉ lệ này không giảm, Hàn Quốc sẽ không ký lại MOU bình thường sau khi MOU đặc biệt hết hạn cuối năm 2014” - ông Nguyễn Hải Nam cho biết.

Ngoài việc lao động bất hợp pháp ngày một tăng cao, tỉ lệ lao động bị bắt, bị trục xuất do trộm cắp cũng đang báo động. Theo danh sách bị trục xuất trong bốn tháng vừa qua, có tới bảy lao động bị trục xuất với tội danh trộm cắp. Đây là những lao động thuyền viên đã “cố tình cầm nhầm” cá, mực của các chủ tàu. Một cán bộ Ban quản lý lao động VN tại Hàn Quốc nói: “Tình hình này thì phía Hàn Quốc có khả năng đóng cửa, không tiếp nhận lao động VN trở lại là rất cao khi MOU đặc biệt hết hạn cuối năm nay”.