Với World Cup 2014, cái giá đã được thông báo từ công ty sở hữu bản quyền sự kiện này đối với thị trường Việt Nam - MP&Silva là 10 triệu USD (tương đương 21 tỉ đồng). Tất cả đều choáng với con số này khi sự kiện chỉ diễn ra trong vòng một tháng, khi mà tỉ lệ tăng giá lên đến 2,5 lần so với World Cup 2010. Thông tin hậu trường cho rằng MP&Silva mua gói bản quyền World Cup 2014 trên lãnh thổ Việt Nam với giá 7 triệu USD.

Bốn năm trước, vào thời điểm này cả làng báo chí, truyền hình cũng ầm ầm theo chuyện Công ty Dentsu bán bản quyền World Cup 2010 cho VTV với giá tròm trèm 4 triệu USD. Tuy nhiên, VTV không đủ khả năng trả tiền mặt mà trả bằng thời lượng phát sóng quảng cáo để Dentsu đi chào bán.

Hay bốn năm trước nữa, World Cup 2006 cũng ầm ĩ theo chuyện mua bán bản quyền, và lần ấy FPT là người thắng cuộc khi mua 2 triệu USD để rồi bán lại cho VTV, HTV 3 triệu USD.

Nếu bản quyền truyền hình World Cup cứ nóng bốn năm một lần, thì bản quyền bóng đá Anh nóng ba năm một lần theo gói bán của Giải ngoại hạng Anh (Premier League). Thậm chí đến cả AFF Cup cũng không kém cạnh khi thống kê cho thấy chỉ trong vòng năm năm đã tăng giá đến 12 lần.

Đã có ví von rằng không thứ gì tăng nhanh bằng bản quyền truyền hình bóng đá quốc tế tại Việt Nam. Vâng, cứ lấy chuyện World Cup 2006 có giá 3 triệu USD nhưng đến 2014 đã tăng lên 10 triệu USD thì rõ. Còn bóng đá Anh, chúng tôi từng tính toán rằng đã tăng đến hơn 17 lần trong vòng 10 năm.

Xung quanh sự tăng giá chóng mặt của bản quyền truyền hình đã có hai luồng ý kiến đối nghịch nhau: luồng thứ nhất (chiếm số đông) cho rằng chính các nhà đài của Việt Nam không đoàn kết đã giúp các công ty kinh doanh bản quyền truyền hình nước ngoài nâng giá vô tội vạ. Người ta dẫn chứng bằng hình ảnh đại diện MP & Silva cứ mỗi lần đến Việt Nam thực hiện một phi vụ nào đó là chơi trò xếp lịch tiếp đại diện các nhà đài sao cho cứ ông này vừa ra là thấy ông khác vào. Thế là ai cũng lo mình bị phỗng tay trên nên phải phóng lao!

Nhưng cũng có luồng ý kiến ngược lại cho rằng sở dĩ chúng ta sốc với giá hiện nay là vì trước đây được mua với giá quá rẻ. Những người đưa ra quan điểm này cho rằng một nước Việt Nam đã ra khỏi danh sách các nước nghèo; có hàng chục triệu dân mê bóng đá đang thu nhập ngày mỗi cao thì không thể có cái giá hữu nghị như ngày xưa. Cụ thể giá tăng không chỉ từ nhà kinh doanh, mà tăng từ Liên đoàn bóng đá thế giới (FIFA) khi World Cup 2006 FPT Media mua với giá 2 triệu USD, còn bây giờ MP & Silva phải mua với giá 7 triệu USD.

Luồng ý kiến thứ hai nghe có vẻ chối tai vì đụng chạm quyền lợi với số đông nhưng không phải không có lý. Vì vậy, điều cần nhất hiện nay là phải có những bài tính khoa học để thấy được với thị trường Việt Nam giá bao nhiêu là vừa với từng sự kiện: World Cup, bóng đá Anh, AFF Cup... Để rồi từ đó mới có một cột mốc để các nhà đài làm căn cứ khi tham gia mua bản quyền.

Ai sẽ làm điều đó?

Việc này lẽ ra là chuyện của Hiệp hội Truyền hình trả tiền hoặc cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực phát thanh truyền hình. Đáng tiếc là hai địa chỉ này đã chưa làm tròn trách nhiệm dẫn đến việc cứ đến hẹn các giải đấu lớn là ba đào lại nổi lên theo bản quyền truyền hình.

Một khi Hiệp hội Truyền hình trả tiền và cơ quan quản lý nhà nước về truyền hình chưa cầm cương được các nhà đài để tránh tình trạng cạnh tranh bằng phương thức độc quyền, và chưa có nghiên cứu nhằm trả lời cho dư luận biết giá cả bao nhiêu là phù hợp với tình hình Việt Nam hiện tại, thì rồi kịch bản sẽ giống y chang nhau: sốc với giá mới - cãi cọ, tranh luận - rồi đâu cũng vào đấy, cắn răng mà trả tiền để xem!