Người dân ở bãi biển tại Sousse, Tunisia nắm tay cầu nguyện cho các nạn nhân bị khủng bố - Ảnh: Reuters

Giới tình báo quốc tế đánh giá hàng loạt vụ tấn công khủng bố xảy ra khắp thế giới, như ba cuộc tàn sát cùng ngày tại Pháp, Tunisia và Kuwait, cho thấy IS đang thực hiện rất thành công chiến dịch tuyển mộ trên mạng những người “tử vì đạo” ở bên ngoài Syria và Iraq.

Báo USA Today dẫn lời chuyên gia Michael Leiter, cựu giám đốc Trung tâm Chống khủng bố Mỹ, khẳng định hiệu quả tuyên truyền và tuyển mộ của IS vượt xa Al-Qaeda.

“Chiến dịch tuyên truyền của Al-Qaeda ở Pakistan là phiên bản 1.0 với chiến thuật tung video có hình ảnh ông trùm Osama Bin Laden. Chi nhánh Al-Qaeda trên bán đảo Ả Rập (AQAP) là phiên bản 2.0 với giáo sĩ người Mỹ Anwar al-Awlaki sử dụng đồ họa và tạp chí mạng Inspire tiếp cận công dân nước ngoài muốn cải đạo và nổi loạn. Và cách tuyên truyền của IS có thể xem là phiên bản 3.0” - ông Michael Leiter so sánh.

“Thú săn mồi” tấn công kẻ cô đơn

Báo New York Times vừa công bố các nội dung trao đổi trên mạng xã hội giữa một cô gái trẻ 23 tuổi sống ở vùng nông thôn bang Washington (Mỹ) và một phiến quân IS người Anh.

Qua đó, người ta càng hiểu hơn cách thức IS lôi kéo thành viên mới khắp nơi trên thế giới. Một ngày, cô trông trẻ Alex - 23 tuổi, một con chiên Thiên Chúa giáo - gây bất ngờ khi tuyên bố với các bạn trên mạng Twitter là cô đã cải sang đạo Hồi.

Suốt sáu tháng, những người đạo Hồi rất nhiệt tình chỉ dẫn cho Alex cách cầu nguyện và thực hiện các quy định của đạo Hồi. Và trong số đó có cả thành viên IS. Chúng gửi tiền và quà tặng cô, lôi cuốn cô bằng tình cảm, tận dụng cả tâm lý tò mò của cô gái trẻ.

Alex sống từ nhỏ cùng ông bà ở nông thôn. Mẹ cô nghiện ma túy khi cô mới 11 tháng tuổi. Càng lớn Alex càng cảm thấy cô đơn. Ngoài những lúc đi làm và dạy giáo lý Thiên Chúa, cô dán mắt vào tivi và nghiện mạng xã hội.

Những “người bạn” đạo Hồi vẽ ra một thiên đường của IS ở Iraq và Syria. Một người tên Faisal liên tục trò chuyện với Alex qua Twitter, Skype và thư điện tử. Và Alex bắt đầu xa lánh bạn bè cũ và mơ về một cuộc sống với các tay súng IS ở Trung Đông.

Tuy nhiên, nhờ sự phát hiện kịp thời của gia đình, Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) đã kịp can thiệp trước khi Alex có hành động dại dột.

“Tất cả chúng ta đều có những “bức tường lửa” tự nhiên trong trí não giúp ta tránh khỏi những tư tưởng xấu xa. Tuy nhiên bọn chúng (IS) sẽ tìm kiếm các điểm yếu trên bức tường đó rồi tìm cách xuyên thủng” - chuyên gia Trung Đông Nasser Weddady, người đang nghiên cứu về các biện pháp chống lại thủ đoạn tuyên truyền của những kẻ cực đoan, bình luận.

Giáo sĩ Qari Asim, người đứng đầu nhà thờ Hồi giáo Makkah ở Leeds (Anh), nhận định những người tuyển dụng của IS luôn tiếp cận “con mồi” theo kiểu rủ rỉ tâm tình, dùng cảm xúc và đức tin để mê hoặc những người đơn độc, dễ tổn thương.

Ông Asim cho rằng chiêu thức này không khác gì hành vi dụ dỗ của những con “thú săn mồi” ấu dâm.

Cực kỳ hiệu quả

Chính phủ Mỹ cho biết tính đến tháng 1-2015, ít nhất 100 công dân nước này đã đến Syria và Iraq gia nhập IS. Tổng cộng có gần 25.000 người từ 100 quốc gia, bao gồm 4.000 công dân phương Tây, đã rời bỏ quê hương xứ sở để trở thành những người “tử vì đạo” của IS.

Một quan chức Mỹ thừa nhận: “Chiến dịch chiêu mộ của IS không đơn thuần chỉ là tuyển người, mà giống như một công cuộc tiếp thị toàn cầu, vượt xa những gì Al-Qaeda đã làm”.

Theo tình báo Mỹ và phương Tây, các chuyên gia tuyển dụng của IS sử dụng những sản phẩm truyền thông đa phương tiện và mạng xã hội cực kỳ hiệu quả. Mới đây tại bang Minnesota, nhà chức trách ngăn chặn người trốn sang Syria đầu quân IS.

Công tố viên Minnesota Andrew Luger đánh giá IS đang sử dụng chiêu thức tuyển dụng rất khó lường. Đó là chiến thuật “đồng đẳng”, gần gũi như bè bạn, anh em với nhau.

Một nhóm nghi phạm có cùng tư tưởng nổi loạn sẽ tập hợp lại với nhau thành một hội kín, cổ vũ, khuyến khích nhau. Theo điều tra của Viện Brookings (Mỹ), hiện có tới 46.000 tài khoản Twitter chuyên cổ vũ IS, mỗi tài khoản có trung bình 1.000 người theo dõi. Giới chuyên gia cho rằng FBI và hệ thống tình báo Mỹ đang thất thế trước IS trên mặt trận Internet.

Thủ tướng Úc Tony Abbott so sánh lực lượng tuyển dụng của IS như quái vật Hydra nhiều đầu, chặt đầu này thì đầu khác mọc lên. Hiện Cảnh sát châu Âu (Europol) đang hợp tác với nhiều công ty Internet để truy lùng các chuyên gia tuyển dụng trên mạng của IS.