Bộ trưởng Thương mại New Zealand David Parker phát biểu với báo giới trong cuộc họp báo liên quan tới CPTPP tại Wellington, New Zealand, ngày 21-2 - Ảnh: REUTERS

Theo hãng tin Reuters, hôm nay (21-2), dự thảo cuối cùng của hiệp định thương mại quan trọng bậc nhất nhằm gỡ bỏ các rào cản thương mại giữa 11 nền kinh tế tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương CPTPP đã được công bố.

Đây được xem là tín hiệu rõ ràng và xác quyết nhất cho tới thời điểm này, khẳng định sự tồn tại và khả năng hiện thực hóa cao nhất của TPP sau khi Mỹ tuyên bố rút khỏi.

Đã có hơn 20 điều khoản hoặc bị tạm treo hoặc đã được thay đổi trong dự thảo cuối cùng của hiệp định trước lễ ký kết chính thức dự kiến diễn ra trong tháng 3 tới. 

Trong số đó, có những điều khoản liên quan tới việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ vốn được đưa vào ban đầu theo yêu cầu của Washington.

CPTPP (trước đây là Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương - TPP) với 12 thành viên ban đầu đã rơi vào thế bế tắc và tưởng như đã "chết" trong năm ngoái khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố rút khỏi hiệp định này để ưu tiên bảo vệ việc làm cho người lao động Mỹ.

Tuy nhiên sau đó, 11 quốc gia thành viên còn lại, với sự dẫn dắt của Nhật Bản, đã hoàn tất một hiệp định thương mại sửa đổi khác trong tháng 1 năm nay, đổi tên TPP thành CPTPP và dự kiến sẽ ký chính thức tại Chile trong ngày 8-3.

"Những thay đổi lớn nhất với TPP 11 là việc đình lại một loạt các điều khoản của thỏa thuận. Họ đã tạm treo nhiều điều khoản gây tranh cãi, nhất là các điều khoản liên quan tới lĩnh vực dược phẩm", bà Kimberlee Weatherall, giáo sư luật tại Đại học Sydney, nhận xét.

Rất nhiều trong số những thay đổi của CPTPP đã từng được đưa vào văn bản hiệp định TPP 12 ban đầu theo yêu cầu của phái đoàn đàm phán Mỹ, chẳng hạn những quy định nhằm tăng cường bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ của dược phẩm, cũng là vấn đề khiến một số chính phủ và các nhà hoạt động lo ngại sẽ đẩy cao giá thuốc.

Động thái công bố dự thảo cuối cùng của CPTPP được giới quan chức tại Nhật Bản và nhiều quốc gia thành viên khác ca ngợi như một giải pháp quan trọng để ứng phó với chủ nghĩa bảo hộ gia tăng của Mỹ. 

Bên cạnh đó, 11 thành viên cũng vẫn kỳ vọng Washington sẽ suy nghĩ lại và tái gia nhập hiệp định này.

Tháng trước tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới tại Thụy Sĩ, ông Trump tuyên bố Washington có thể sẽ tham gia trở lại nếu họ có được một thỏa thuận tốt hơn.

Tuy nhiên Bộ trưởng Thương mại New Zealand, ông David Parker, cho rằng khả năng Mỹ tham gia trở lại CPTPP trong một vài năm tới là "rất khó khả thi", và ngay cả khi Washington bày tỏ mong muốn tham gia trở lại, cũng không có gì đảm bảo là các quốc gia thành viên sẽ rút bỏ những điều khoản đang tạm treo đó.

Bộ trưởngTthương mại New Zealand cho biết CPTPP dự kiến có hiệu lực vào cuối năm 2018 hoặc nửa đầu năm 2019.

11 quốc gia đang tham gia CPTPP gồm Úc, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore và Việt Nam.