Ảnh: K.M.Sơn

Cuốn sách tập trung vào cống hiến của GS Trần Quốc Vượng cho khoa học xã hội và nhân văn qua 4 chủ đề:

- Theo dòng lịch sử

- Việt Nam: Khảo cổ học

- Văn hóa Việt Nam: Tìm tòi và suy ngẫm

- Việt Nam: Cái nhìn địa - văn hóa.

Bốn chủ đề này được gợi ý từ 4 cuốn sách nổi tiếng của GS Trần Quốc Vượng, trong đó có 3 cuốn trở thành cụm công trình được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học và công nghệ (2012).

Là một trong tứ trụ huyền thoại của lịch sử Việt Nam hiện đại (Hà Văn Tấn - Trần Quốc Vượng - Đinh Xuân Lâm - Phan Huy Lê), GS Trần Quốc Vượng (1934 - 2005) đã dành toàn bộ cuộc đời và sự nghiệp nghiên cứu lịch sử và văn hóa nước nhà.

PGS.TS Trần Kim Đỉnh đánh giá "GS Trần Quốc Vượng: Người đi đầu đổi mới tư duy sử học", PGS.TS Hán Văn Khẩn gọi ông là "người khai sơn phá thạch ngành khảo cổ học ở Việt Nam".

TS Nguyễn Quốc Tuấn bình luận về GS Trần Quốc Vượng là "người rất sớm nhìn thấy tôn giáo (ở) Việt Nam là dòng chảy nội tại của lịch sử và văn hóa Việt Nam".

Còn GS.TS Nguyễn Văn Kim nhận thấy ở GS Trần Quốc Vượng "là một trong những học giả tiêu biểu, sớm chú tâm nghiên cứu về biển và sớm có được nhiều bài viết, chuyên luận sâu sắc, thông tỏ, khách quan trong việc định vị các nền văn hóa và truyền thống văn hóa biển Việt Nam theo cách tiếp cận địa - văn hóa, liên ngành".

"Thầy Trần Quốc Vượng sẽ còn mãi với khoa học lịch sử"

Giáo sư Trần Quốc Vượng qua đời để lại tiếc thương sâu sắc không chỉ trong giới sử học và những thế hệ học trò của ông. Nhà sử học Dương Trung Quốc - Tổng Thư ký Hội khoa học Lịch sử - một học trò của Giáo sư Trần Quốc Vượng, đã chia sẻ với chúng tôi tâm trạng đó: