Bệnh nhân thủy đậu nguy cơ mắc thêm zona thần kinh khi về già và dễ gặp biến chứng

Cách đây khoảng 1 tháng, ông H.T.N. (65 tuổi, Phú Thọ) bị zona ở vùng bụng, lưng, mông trái và đã được điều trị ổn định. Dù các vết loét do zona đã khô, bong vảy nhưng ông vẫn còn cảm giác đau rát, châm chích như kiến cắn, kèm những cơn đau giật từng đợt...

Các bác sĩ chẩn đoán ông N. bị biến chứng đau dây thần kinh sau zona.

Theo bác sĩ Nguyễn Thị Thu Huyền (khoa y học cổ truyền và phục hồi chức năng, Trung tâm Y tế khu vực Cẩm Khê), zona là bệnh do vi rút Varicella-zoster (VZV) - cùng chủng với vi rút gây thủy đậu. 

Sau khi mắc thủy đậu (chủ yếu ở lứa tuổi nhỏ), vi rút vẫn tồn tại "ngủ yên" trong các hạch thần kinh. Khi hệ miễn dịch suy yếu, vi rút có thể tái hoạt động và gây bệnh zona.

Zona thần kinh do vi rút zona - Varicelle gây nên, có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng gặp nhiều hơn ở nhóm từ 50 tuổi trở lên. Bệnh không chỉ gây đau mà còn gây các biến chứng nặng nề như đau dây thần kinh (kể cả khi đã khỏi bệnh), nhiễm trùng da do vi khuẩn xâm nhập.

Đặc biệt nếu gặp các nốt sẩn nước ở trán và mũi, bệnh có thể gây tổn thương vào dây thần kinh thị giác làm giảm thị lực, thậm chí gây mù mắt, hoặc nhiễm trùng, loét...

Ở giai đoạn đầu, các mụn nước căng lên và có dịch trong. Sau vài ngày sẽ chuyển màu đục dần rồi hóa mủ, rồi mụn bị vỡ, hình thành nên các vảy và bong dần sau khi khô, để lại sẹo trên da. Các triệu chứng hay gặp ở người bệnh là:

- Người mệt mỏi và mất ngủ.

- Đau trước, trong và sau khi tổn thương da.

- Ngứa, rát bỏng hoặc rối loạn cảm giác vùng da bị tổn thương.

- Mụn nước, bọng nước thành đám.

Chăm sóc người bệnh bằng món ăn

Lương y Nguyễn Hữu Toàn, Hội Đông y Hải Phòng, nhấn mạnh, khi bị bệnh, ngoài việc điều trị thì chế độ ăn uống là rất quan trọng, nó có thể giúp làm giảm cảm giác đau rát hoặc khó chịu do bệnh gây ra. Tốt nhất là bổ sung các chất có tác dụng giúp bệnh phục hồi như:

- Lysine: Có thể được tìm thấy trong sữa, một số loại thực phẩm hoặc uống bổ sung. Amino acid này có thể làm chậm hoặc giảm sự tăng trưởng của vi rút. Nó cũng có thể làm giảm mức độ đau và giảm sự phát triển của bệnh, hỗ trợ trong chữa bệnh và ngăn chặn bùng phát dịch. Lượng lysine cần thiết cho một ngày là 1.250mg.

Các thực phẩm có chứa nhiều lysine như cá, các loại đậu, pho mát, sản phẩm sữa và thịt gà. Đặc biệt, lysine phát huy tác dụng tốt với các thực phẩm có chứa kẽm và các loại thực phẩm giàu vitamin như: các loại trái cây họ cam quýt, xoài, sung, vả, thịt cừu, tôm hùm, gà tây và trai...

- Cam thảo: Là loại thảo dược được sử dụng cho nhiều bệnh. Cam thảo có tác dụng chống vi rút, chống viêm cũng như chữa lành các màng nhầy của hệ hô hấp và tiêu hóa.

Ngoài ra, cam thảo cũng tăng cường chức năng tuyến thượng thận. Chức năng thượng thận thích hợp cho phép một cá nhân đối phó với sự căng thẳng và giúp tối ưu hóa hệ miễn dịch. Điều này có thể đặc biệt hữu ích để ngăn ngừa bệnh zona, bởi vì căng thẳng và khả năng miễn dịch bị tổn thương làm tăng nguy cơ kích hoạt lại vi rút gây ra bệnh zona.

- Vitamin B6, B12: Vitamin B6 giúp hỗ trợ hệ thống miễn dịch và chữa lành vết thương do vi rút zona gây nên. Hãy bổ sung vitamin B6 ba lần một ngày hoặc kết hợp ăn nhiều các thực phẩm có chứa nhiều B6 như: chuối, khoai lang và khoai tây.

B12 giúp các chức năng thần kinh hoạt động tốt. Các dây thần kinh cần B12 để tạo ra một vỏ myelin bảo vệ xung quanh dây thần kinh để cách nhiệt. Vitamin B12 có nhiều trong sò, gan, cá, ngũ cốc, cá ngừ, cá, sữa và sữa chua. 

Cần tránh thực phẩm nào?

Khi bị bệnh cần tránh các loại thực phẩm như sô cô la, lúa mì, bánh mì trắng, yến mạch, men bia, một số loại hạt vì thực phẩm này chứa arginine - tác dụng tái tạo và làm vi rút zona mạnh hơn. Bên cạnh đó cần tránh:

- Ngũ cốc tinh chế: Ngũ cốc tinh chế là loại thực phẩm đường huyết cao có chứa đường mà cơ thể dễ dàng hấp thụ, làm tăng nguy cơ đột biến lượng đường trong máu. Lượng đường trong máu cao có thể được liên kết với chất lỏng và rối loạn điện giải và gia tăng nguy cơ các bệnh nhiễm trùng, làm các vết thương do vi rút zona gây nên lâu lành hơn.

- Chất béo trans fast: Khi kết hợp với vi rút herpes zoster làm cho tình trạng viêm trở nên trầm trọng hơn. Herpes zoster có thể gây viêm xung quanh mắt, ảnh hưởng đến giác mạc và mống mắt và làm tăng nguy cơ đục thủy tinh thể và tăng nhãn áp. Vì thế nên hạn chế các loại thực phẩm được chế biến dưới dạng chiên, rán.

- Rượu: Cần phải được hạn chế vì thực phẩm và đồ uống chứa cồn có thể ngăn chặn hệ thống miễn dịch và làm cho vi rút herpes zoster lây lan nhanh hơn.

Viêm não do vi rút zona thần kinh dễ tử vong nhanh

90% những người trưởng thành đều mang vi rút herpes trong cơ thể. Nhiều người biết đây là loại vi rút gây bệnh zona thần kinh mà chưa biết viêm não do vi rút herpes.