Nếu chưa tìm hiểu quá trình làm phim dễ chừng khán giả nghi ngờ "trình độ quay phim" của đoàn Left-Handed Girl - Cô bé tay chiêu.

Những khung hình đôi khi nhòe, ánh sáng tai tái trông có vẻ thiếu "chất điện ảnh". Nhưng chính điều đó, ở trường hợp cá biệt của Cô bé tay chiêu, lại chính là thứ làm nên chất điện ảnh. Một thứ điện ảnh chân thật, cận nhân tình, lướt đi giữa hư cấu và tài liệu.

Left - handed girl: Nhìn thế giới qua chiếc điện thoại

Được quay bằng điện thoại thông minh, phim là hành trình của những con người nhỏ bé, chật vật tồn tại trong lòng xã hội hiện đại, bị giằng xé giữa những tư tưởng phong kiến đã ăn sâu bám rễ, giờ còn rơi rớt lại.

Bên còn lại là cuộc sống hiện đại nơi truyền thống gia đình, thứ từng cố kết các cá nhân, thuộc nhiều thế hệ lại với nhau, bất chấp những mâu thuẫn không ngừng dày lên xung quanh họ.

Nữ đạo diễn Trâu Thời Kình ấp ủ dự án làm phim Cô bé tay chiêu từ đầu những năm 2000 và phải mất 20 năm để đưa ý tưởng lên màn ảnh.

Sau 20 năm, thay vì làm phim theo những lối truyền thống với từng cảnh được gọt giũa đến trơn nhẵn, thiếu sinh khí, Trâu Thời Kình chọn thử thách bản thân, tự đặt cho mình những giới hạn, hệt như những nhà làm phim mới vào nghề, tập tành quay phim ngắn bằng điện thoại.

Việc quay phim bằng điện thoại không làm mất đi "chất điện ảnh", trái lại nó đem được cái gồ ghề của đời sống, cái giới hạn trong góc nhìn cá nhân, phản ánh một cách trung thực, chân xác mà vẫn mơ mộng trong lúc điện ảnh đang trượt đi giữa những hào nhoáng của con số kinh phí đầu tư và các kỹ xảo tân kỳ nhấn mạnh vào "mãn nhãn".

Điều đó làm lãng quên rằng điện ảnh không chỉ chiều con mắt, không phải là những sắp đặt đèm đẹp giống quán cà phê hay chạy theo "đời" để làm sao cho giống "đời", làm những phim "đời"...

Nhưng khán giả đến rạp đâu cần thiết phải xem cái vỏ đời sống mà mình có thể chạm tay vào? Khán giả cần thấy một đời sống được bóc tách ra như người ta bóc vỏ hành, càng bóc càng cay xè con mắt nhưng tay không thể dừng bóc được.

Trâu Thời Kình không phải người mới của nghệ thuật thứ bảy. Cô đã chắt chiu mấy mươi năm lăn lộn với nghề để làm một bộ phim trả điện ảnh lại cho ngôn ngữ thô ráp, giản dị nhưng thấu suốt. Thứ ngôn ngữ nói được cho khán giả nghe vì sao chúng ta cần xem phim, để cho mình bị bộ phim cướp đi trong gần trăm phút chứ không phải loáng thoáng nghe tóm tắt cốt truyện trong vòng vài phút.

Đường đến kinh đô điện ảnh

Phim Cô bé tay chiêu lấy trung tâm là cô bé 5 tuổi, sống trong một gia đình tan vỡ chỉ có mẹ và chị gái. Dẫu có một đại gia đình gồm ông bà ngoại, các dì, các cậu thì gia đình nhỏ của ba mẹ con vẫn lạc lõng, chật vật như những đứa con thừa thãi của dòng họ.

Cô bé thuận tay trái, dưới nhãn quan của ông ngoại, đó lại là việc "trái lẽ". Ông gọi tay trái của đứa cháu là đôi tay quỷ vì chỉ ma quỷ mới làm mọi chuyện bằng tay trái, còn tay phải (có lẽ) là tay chính đạo chăng?

Bị áp đặt quan điểm đó, cô bé dần sa vào "con đường tội lỗi" kiểu con nít. Cô bé tập sử dụng tay phải một cách vụng về, rồi có khi còn định hủy tay trái... Giữa những "dằn vặt" của một cô nhóc là thế giới người lớn đang quay cuồng xung quanh.

Đó là những con người tất tả với cuộc mưu sinh nhưng cuộc đời luôn thử thách họ. Đó là những tuổi trẻ bị hoài phí, đánh mất tương lai và không tìm được một thiên đàng sáng sủa nào khả dĩ giải thoát họ khỏi bùn lầy hiện tại.

Ở đó có những bí mật được nuôi dưỡng bằng sự đồng lõa. Là nỗi đau được giải quyết chóng vánh vì người ta còn phải tiếp tục sống. Là những vấn đề xã hội phức tạp, âm ỉ vẫn luôn chi phối những con người sống trong xã hội đó.

Bộ phim không chất vấn, không đưa ra cao kiến gì. Trâu Thời Kình chỉ đơn giản bày biện ra đây những cuộc đời. Đấy, hãy xem cách họ sống! Và đến lượt khán giả cũng đang nghĩ về cách chúng ta sống.

Cái giản dị của Cô bé tay chiêu là cái giản dị của người đã hiểu hết các thủ thuật để khước từ làm dáng bằng các thủ thuật. Nó cho thấy ngôn ngữ kể chuyện vẫn là thứ tiên quyết, hơn là vài ba cơn thẩm mỹ dễ dãi và dễ dàng dựng lên để khêu được đôi ba lời khen.

Nó cho thấy khả năng độc lập của các nhà làm phim khi có trong tay những công cụ hạn chế, giản kiệm để tạo nên một tác phẩm đủ sức làm thỏa mãn cả những cây bút phê bình khó tính. Trâu Thời Kình cùng Cô bé tay chiêu đã giành một vé vào vòng rút gọn của giải Oscar, hạng mục phim quốc tế xuất sắc.

Trường hợp Cô bé tay chiêu làm ta nhớ đến phim Gia tài của ngoại của điện ảnh Thái Lan và cũng làm chúng ta nhớ đến rất nhiều phim với chủ đề gia đình, thế hệ... được sản xuất ở ta hằng năm.

Những bộ phim mà thay đổi bối cảnh, tên nhân vật và đặt vào không gian của chúng ta thì cũng vừa khít như nàng Tấm mang lại được chiếc hài đánh rơi. Chỉ tiếc là điện ảnh của chúng ta hiện thiếu những cô Tấm quyết tâm đi tìm lại đôi hài đã mất của mình.

Disney vượt 6 tỉ USD trong năm 2025

Đây là lần thứ năm Disney cán mốc 6 tỉ USD và là lần đầu tiên kể từ đại dịch COVID-19, trước đó hãng đạt được thành tích này vào các năm 2019, 2018, 2017 và 2016.