Nghệ sĩ nhiếp ảnh Chu Chí Thành cho rằng phải tách biệt nhân thân và tài năng của nghệ sĩ - Ảnh: V.V.TUÂN

Sáng 22-8 tại Hà Nội, Bộ Văn hóa - thể thao và du lịch tổ chức lấy ý kiến góp ý dự thảo nghị định sửa đổi về xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng nhà nước về văn học nghệ thuật.

“Nên đề là đăng ký xét tặng chứ không phải xin”

Mở đầu hội thảo, ông Phùng Huy Cẩn - vụ trưởng Vụ Thi đua khen thưởng - đã nêu nhiều điểm chưa phù hợp trong quá trình xét tặng giải thưởng năm 2016 mà đơn vị này đang tìm cách khắc phục.

Theo đó, quy định các tác phẩm muốn được xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh hoặc Giải thưởng nhà nước buộc phải có giải thưởng tại các cuộc thi, liên hoan, triển lãm... là chưa phù hợp với một số trường hợp.

Nhiều tác phẩm ra đời trong giai đoạn đất nước chiến tranh, dù có giá trị đặc biệt xuất sắc nhưng thời kỳ này có rất ít các cuộc thi, liên hoan được tổ chức.

Giải pháp Bộ Văn hóa - thể thao và du lịch đưa ra là với các tác phẩm, công trình thiếu giải thưởng theo quy định phải được hội đồng các cấp xem xét và đề nghị Thủ tướng quyết định.

Sau bài phát biểu gợi mở của ông Cẩn, nhiều ý kiến sôi nổi chỉ ra những điểm bất hợp lý gây nên phản ứng của nghệ sĩ và dư luận xã hội trong quá trình xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng nhà nước về văn học nghệ thuật những năm qua.

Nhà điêu khắc Nguyễn Phú Cường góp ý: trong đơn của các nghệ sĩ chỉ nên đề là đăng ký xét tặng chứ không phải “xin” Giải thưởng nhà nước hoặc “xin” Giải thưởng Hồ Chí Minh.

“Hội đồng cấp nhà nước phải tăng thêm những người có chuyên môn lĩnh vực” - ông Cường phát biểu.

Đề xuất thành lập hội đồng nhà nước chuyên ngành

KTS Nguyễn Tấn Vạn - chủ tịch Hội Kiến trúc sư VN - còn thẳng thắn nói các hội đồng giải thưởng về văn học nghệ thuật lâu nay quá phức tạp.

Ông đề xuất: “Chỉ nên lập hội đồng cấp nhà nước chuyên môn về từng lĩnh vực và công nhận kết quả đó luôn, chứ không thể gộp tất cả mọi người ở mọi ngành vào hội đồng cấp nhà nước. Phải cải cách hội đồng này, thực chất giải thưởng mới được nâng cao”.

Đồng tình với đề xuất này, ông Phạm Anh Phương - phó chủ tịch Hội Nghệ sĩ múa VN - đề nghị: “Nếu hội đồng nhà nước gồm các hội đồng chuyên ngành gộp lại để xem xét sâu từng lĩnh vực thì giải thưởng sẽ thực chất.

Chứ trước đây tôi ngồi hội đồng cấp nhà nước, chín chuyên ngành ngồi với nhau, làm sao nắm hết được ngành khác?”.

Trong khi khá nhiều ý kiến đồng tình ủng hộ giảm tỉ lệ số phiếu thông qua tại các hội đồng xuống 75% thì GS Lê Hồng Lý - nguyên viện trưởng Viện Nghiên cứu văn hóa - lại đề xuất nên tăng tỉ lệ này lên 80% sẽ hợp lý hơn.

Còn nghệ sĩ nhiếp ảnh Chu Chí Thành đề xuất một phương án khả dĩ hơn là nên chấm điểm riêng biệt từng tác phẩm của tác giả để cộng lại mới đánh giá đúng giá trị tác phẩm.

Ông Hoàng Minh Thái - vụ trưởng Vụ Pháp chế - khẳng định bộ sẽ tiếp thu tất cả ý kiến đóng góp tại hội thảo để đưa ra những sửa đổi hợp lý nhất, khắc phục những hạn chế của việc xét tặng giải thưởng.

Tuy nhiên, ông cũng giải thích các thành viên là công an, quân đội trong hội đồng nhà nước là những người làm nghệ thuật, chứ không hẳn chỉ làm nhiệm vụ an ninh, quốc phòng.