Ngày 15-11, sự kiện Cyber Peace 2025 được tổ chức tại Trường phổ thông Song ngữ Liên cấp Quốc tế Wellspring, tiếp nối chiến dịch quốc gia "Không một mình - Cùng nhau an toàn trực tuyến" và Công ước Hà Nội 2025.

Chương trình quy tụ đại diện các bộ, ban, ngành, các tổ chức quốc tế như UNICEF, UNDP, UNESCO Việt Nam, cùng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (A05, Bộ Công an), Liên minh Niềm Tin Số, Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia Việt Nam, Liên hiệp các Tổ chức Hữu nghị Việt Nam (VUFO), IOGT Việt Nam và đại diện các trường học, nhằm hướng tới bảo vệ trẻ em trên không gian mạng, thúc đẩy vai trò của học sinh chủ động đối thoại, lên tiếng và kiến tạo giải pháp cho một không gian mạng an toàn và nhân văn.

Mô hình ba lớp bảo vệ

Ông Vũ Quang Minh, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, chỉ ra thực tế các đối tượng xấu thường lợi dụng tâm lý, lòng tham hoặc nỗi sợ vi phạm pháp luật để lừa đảo, dụ dỗ trên không gian mạng, nhắm vào nhóm thiếu kiến thức, kỹ năng như người già và trẻ em.

Do đó, bên cạnh hoàn thiện hành lang pháp lý và sự vào cuộc nghiêm minh của các cơ quan thi hành pháp luật, việc nâng cao nhận thức và thúc đẩy niềm tin trong xã hội là vô cùng quan trọng.

TS Nguyễn Vĩnh Sơn, Tổng hiệu trưởng Trường phổ thông Song ngữ Liên cấp Quốc tế Wellspring, đề xuất mô hình ba lớp "lá chắn" để bảo vệ trẻ em trên không gian mạng.

Lớp đầu tiên là lá chắn kỹ thuật, bao gồm các công cụ chính sách và pháp luật. Lớp thứ hai là làm chủ công nghệ thông qua trang bị kiến thức, kỹ năng số cho các em.

"Nhưng vấn đề đặt ra là cần lớp lá chắn của vòng tay từ người gần gũi nhất với các em, người thân, gia đình; đến sự chung tay, đồng hành của nhà trường, các tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp, truyền thông... để vòng tay bảo vệ đó ngày càng lớn" - TS Nguyễn Vĩnh Sơn nhấn mạnh về lớp lá chắn thứ ba.

Trao quyền cho trẻ em

Chị Vũ Kim Chi, cán bộ giáo dục về chuyển đổi số của UNICEF, nhấn mạnh trẻ em vừa là chủ thể cần được bảo vệ, hỗ trợ, giáo dục về an toàn trên không gian mạng, vừa là trung tâm của giải pháp. Vì vậy, việc tạo điều kiện, thúc đẩy và "trao quyền" cho trẻ em chủ động đưa ra các sáng kiến, sáng tạo cũng rất quan trọng.

Khi ngày càng nhiều trẻ em tham gia không gian số với tần suất và mức độ cao, việc trang bị kiến thức và kỹ năng số là điều thiết yếu. Những kỹ năng này không chỉ giúp các em tự bảo vệ mình trước rủi ro, mà còn giúp các em biết cách ứng xử tôn trọng và thấu cảm với người khác, góp phần xây dựng môi trường trực tuyến an toàn và tích cực hơn.

Trong những năm qua, UNICEF Việt Nam đã hợp tác với Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng và phát triển khung năng lực số, năng lực AI cho học sinh và giáo viên, các chương trình đào tạo kỹ năng và an toàn số, đồng thời hỗ trợ, thúc đẩy cơ hội học tập, khám phá và phát triển của các em trong bối cảnh chuyển đổi số.

Trước đó, Cục A05 đã phối hợp các đơn vị phát động chiến dịch "Không một mình" nhằm bảo vệ trẻ em và thanh thiếu niên trước các hành vi dụ dỗ, thao túng, lừa đảo, "bắt cóc" trên không gian mạng và Ngày hội an toàn trực tuyến.

Nạn 'bắt cóc online' và 'bản lĩnh số' của sinh viên

Gần đây nhiều câu chuyện lừa đảo nổi lên. Điều này cho thấy, sinh viên am hiểu công nghệ thôi chưa đủ, cần rèn bản lĩnh ứng xử trước tình huống bất thường.