Các chuyên gia sẵn sàng giải đáp mọi thắc mắc về ngành học và đây là cơ hội để học sinh tìm hiểu, chọn ngành phù hợp - Ảnh: T.HUỲNH

Hơn 10 năm qua, có một điểm chung ở các buổi tư vấn là nhiều câu hỏi của học sinh đặt ra "tụ" về chuyện: Ngành nào lương cao? Ngành nào "hot"? Ngành nào dễ đậu?... bên cạnh một số học sinh nghiêm túc tìm hiểu sâu về các ngành nghề, cách xác định năng lực, sở thích phù hợp với từng ngành nghề không nhiều.

Nhiều khảo sát cho thấy phần lớn học sinh cuối cấp dù sắp bước chân vào ngưỡng cửa ĐH nhưng vẫn chưa biết cách chọn ngành nghề như thế nào. Tình hình chung học sinh chọn nghề nghiệp có các xu hướng đáng lo ngại... Hậu quả của việc này đã đẩy không ít bạn trẻ rơi vào cảnh dở khóc dở cười khi mất nhiều thời gian chọn lại, lãng phí đủ đường.

TS Nguyễn Ngọc Tài (Viện Nghiên cứu giáo dục, Trường ĐH Sư phạm TP.HCM) cho biết thực tế đang có nhiều học sinh chọn sai trường, sai nghề. Có xu hướng học sinh học lực trung bình và yếu kém đăng ký vào trường ĐH nổi tiếng cho "oai" với bạn bè, nếu rớt cũng không có gì phải buồn. 

Xu hướng chọn ngành nghề thời thượng mà báo chí nhắc đến thường xuyên, chọn nghề theo yêu cầu của cha mẹ hoặc người thân trong gia đình, theo nhóm bạn chơi chung... Còn có cả xu hướng học sinh chọn các trường ĐH ngẫu nhiên trong cuốn "Những điều cần biết về tuyển sinh...".

Trong đó không ít học sinh chọn ngành, chọn trường với mục tiêu phải vào ĐH cho bằng được, không cần quan tâm ngành đó có phù hợp với mình hay không. Hằng năm, các trường ĐH đều công bố danh sách hàng trăm sinh viên bị buộc thôi học, cảnh báo học vụ do có kết quả học tập kém. 

Nhìn một cách đầy đủ, ở đây còn có nguyên nhân do sinh viên chọn ngành, chọn nghề sai. Không ít sinh viên chưa hiểu và ý thức được việc mình đang và sẽ phù hợp với nghề/ngành này nhưng lại "tự nhiên rơi" vào lĩnh vực khác. 

Lãnh đạo các trường ĐH cũng cho hay rất nhiều trường hợp sinh viên học không nổi dẫn đến bị đuổi chủ yếu do đăng ký ngành mà... cha mẹ yêu thích! Việc chọn sai ngành có nhiều hệ lụy khác nữa.

Theo ông Trần Anh Tuấn - phó giám đốc Trung tâm Dự báo nhu cầu nguồn nhân lực và thông tin thị trường lao động TP.HCM, đối với thế hệ trước đây, người lao động giỏi chuyên môn, tay nghề giỏi là có thể thành công, nhưng ngày nay hai điều đó chỉ một phần, quan trọng nhất là phải phát triển năng lực biến mình trở thành người có tư duy, sáng tạo gắn liền với công nghệ. 

Bởi thực tế các ngành nghề hiện nay đang chuyển đổi, phát triển, đòi hỏi người lao động phải sáng tạo. Vì vậy, các bạn trẻ đừng hỏi ngành nghề nào "hot", mà hãy hỏi "mình có hot không?". 

Khi đã xác định được nghề phù hợp với mình thì cần kết hợp thông tin thị trường lao động để chọn được ngành nghề học và sau đó mới chọn trường.

Cũng từng có rất nhiều chuyên gia cho rằng nếu có năng lực, điều kiện thì có thể theo học ĐH. Tuy nhiên, đừng vì chữ "ĐẠI HỌC" mà cố chọn ngành không phù hợp, chọn ngành chạy theo thị hiếu... Quan trọng nhất là phải xác định được sở thích, năng lực của bản thân để chọn ngành nghề và bậc học phù hợp (CĐ, trung cấp và sơ cấp).

Tư vấn tuyển sinh - hướng nghiệp 2019: Tăng cường tư vấn chiều sâu

TTO - Chương trình tư vấn tuyển sinh - hướng nghiệp năm 2019 sẽ khởi động với hai buổi tư vấn diễn ra trong ngày chủ nhật cuối tuần này (6-1) tại Tây Ninh và Bình Dương.