Chim, hoa, cá, gái của họa sĩ Nguyễn Ngọc Đan

HOÀI PHƯƠNG

Những hình tượng 'chim, hoa, cá, gái’ vốn không được đánh giá cao trong giới mỹ thuật nhưng được họa sĩ Nguyễn Ngọc Đan đưa vào sáng tác của mình như một lời phản biện những định kiến lâu đời.

Ngược dòng là chủ đề triển lãm cá nhân lần thứ tư của họa sĩ Nguyễn Ngọc Đan, diễn ra tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM.

Nguyễn Ngọc Đan “ngược dòng” định kiến

Ngược dòng gồm 30 bức tranh sơn dầu được sáng tác từ năm 2019 đến 2023. Đa phần các bức tranh có khổ lớn.

Trong đó, có 16 bức tranh tĩnh vật chim, hoa, cá, lá; 10 bức tranh hội họa kết hợp với các bộ khung tạo nên những tác phẩm sắp đặt độc đáo và 4 bức tranh tiếp nối chủ đề Dải hẹp của bầu trời.

Bước vào không gian triển lãm, người yêu tranh cảm nhận được phong cách rất riêng của họa sĩ Nguyễn Ngọc Đan.

Màu sắc được nữ họa sĩ sử dụng không trùng lặp trong mỗi bức tranh. Chị khéo léo đưa ngôn ngữ tạo hình hiện đại để truyền tải thông điệp muốn gửi gắm.

Nguyễn Ngọc Đan mạnh dạn đi ngược lại với định kiến của dư luận về những hình tượng không được đánh giá cao trong giới mỹ thuật là “chim, hoa, cá, gái”.

Chị theo đuổi sáng tác những chủ đề này trong nhiều năm qua. Nữ họa sĩ nhấn mạnh: “Chủ đề không là yếu tố quyết định, cách thức sử dụng ngôn ngữ tạo hình để diễn đạt tư tưởng, thông điệp và triết lý mới quan trọng”.

Với series tĩnh vật, khán giả cảm nhận được sự gần gũi, thân thuộc qua những hình ảnh từng là một phần trong ký ức của mỗi người, đó là lọ hoa, chậu cá, chú chim, mèo con, ngựa gỗ, mặt nạ…

Tất cả được họa sĩ khắc họa chân thật qua từng nét vẽ, như đưa người xem trở về với ngày xưa.

Mỗi bức tranh như lưu giữ từng ký ức khó quên như: Trung thu mùa phong tỏa, Hoa cho ngày sinh nhật, Khúc mùa xuân, Trò chuyện, Giấc mơ mắc cạn, Giữa đời hư thực…

Đặc biệt là tác phẩm bức tranh Chuyện muôn thuở có cấu trúc như khung cửa sổ với ba ô cửa đại diện cho mắt, môi, tai (nhìn, nói, nghe). Tác giả cho biết mỗi ô cửa đều mang tính ẩn dụ về một giai đoạn của tình yêu.

Tái hiện sinh động lát cắt cuộc sống

Trong series Ngược dòng, họa sĩ Nguyễn Ngọc Đan chọn nghệ thuật sắp đặt để trình bày tác phẩm có kích thước lớn.

Chị chọn trưng bày các tác phẩm kết hợp với các chất liệu một cách tinh tế như khung cửa sổ, ô kính màu, hàng rào lưới mắt cáo, kẽm gai, mái chèo, bình phong cũ…

Sự kết hợp tinh tế, khéo léo này giúp nâng giá trị của tác phẩm, đồng thời tạo cảm giác thích thú cho người thưởng thức.

Mỗi bức tranh và các vật dụng đính kèm như có một sợi dây liên kết không thể tách rời, là một phần không thể thiếu.

Điển hình tác phẩm Chờ bão tan và Chờ ra khơi được tác giả lấy cảm hứng từ làng chài cổ Nam Ô, Đà Nẵng. Những chiếc thuyền thúng không được ra khơi do bão nên những mái chèo phải gác lại.

Hãy kể tôi nghe về bầu trời được Nguyễn Ngọc Đan vẽ trong thời điểm giãn cách xã hội do ảnh hưởng của dịch COVID-19.

Tác phẩm trưng bày với khung cửa sổ bao bọc tranh, những chú chim composite. Khung cửa sổ được chia đôi với góc nhìn hai chiều từ bên ngoài và từ bên trong được đưa vào tranh như một sự đối lập.

Triển lãm Ngược dòng diễn ra tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM đến hết ngày 27-11.

Họa sĩ Nguyễn Ngọc Đan tốt nghiệp thạc sĩ loại xuất sắc tại Viện Mỹ thuật Surikov - Học viện Hàn lâm quốc gia Nga năm 2005.

Chị có 9 năm làm việc tại Nga trước khi về Việt Nam hoạt động nghệ thuật.

Họa sĩ Nguyễn Ngọc Đan tổ chức triển lãm đầu tiên tại Indonesia năm 2015 với chủ đề Desolation (Cô đơn).

Đến năm 2018, nữ họa sĩ tổ chức triển lãm cá nhân mang tên Dải hẹp của bầu trời tại Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM.

Triển lãm tranh tĩnh vật

TT - Sau triển lãm chủ đề Người Sài Gòn năm ngoái, ngành hội họa TP.HCM vừa chọn chuyên đề "Tranh tĩnh vật" để tổ chức triển lãm thường niên của mình. Triển lãm diễn ra từ 27-6 đến 5-7-2009 tại Hội Mỹ thuật TP.HCM (218A Pasteur, Q.3).

HOÀI PHƯƠNG