Kỷ niệm 2 năm thành lập Bệnh xá Đặng Thùy Trâm

Những hướng dẫn viên blouse trắng

Bác sĩ Nguyễn Văn Diệp, trưởng bệnh xá, kể: “Khách đến thăm đi thành đoàn có báo trước thì mình lo phân công y, bác sĩ đón tiếp và tất cả đều là hướng dẫn viên. Có khi chỉ một vài du khách, nhưng họ muốn hỏi thêm thì dù có bận rộn mấy cũng phải thu xếp cho họ gặp. Cứ thế, trở thành hướng dẫn viên hồi nào chẳng hay".

Phóng to

Chị Tạ Thị Ninh cùng chị Kết trồng cây trâm trước tượng Anh hùng, liệt sỹ, bác sỹ Đặng Thùy Trâm trước Bệnh xá Đặng Thùy Trâm ở xã Phổ Cường, huyện Đức Phổ, Quảng Ngãi - Ảnh: Minh Thu

Tất nhiên, bận rộn nhất và đang trở thành "hướng dẫn viên chuyên nghiệp" nhất là y sĩ Tạ Thị Ninh, người từng được chị Trâm coi như em ruột trong những năm đánh Mỹ. Ngoài việc làm công tác chuyên môn của một y sĩ, chị phải luôn đón khách, kể cho họ nghe về câu chuyện chiến trường. Chị kể: “Có hôm nghỉ việc đi làm đồng, nhưng nghe có người báo là mình vội vàng đến bệnh xá ngay. Mỗi lần tiếp khách, là một lần kỷ niệm về chị Trâm ùa về, nhìn thấy bức tượng có chiếc nón lá là mình không cầm được nước mắt”.

Ngày đó, chiến trường ác liệt, nắng gió xứ Quảng lại càng khắc nghiệt. Mùa hạ nắng dội lửa và mùa đông giá rét mưa phùn. Thương người chị đất Bắc, chị mua lá về chằm chiếc nón cho chị Trâm. Chiếc áo bà ba, chiếc nón lá và túi áo cứu thương trở thành hình ảnh gắn liền với bác sĩ Đặng Thùy Trâm, hiển hiện trên bức tượng sừng sững mà mềm mại trước sân bệnh xá, gợi nhớ một thời gian khó nhưng lãng mạn, đầy lửa của tuổi đôi mươi...

Từ hai năm nay, Bệnh xá Đặng Thùy Trâm đã trở thành điểm hẹn của những anh chị em y tá, y sĩ, những cán bộ du kích từng hoạt động ở Đức Phổ, từng công tác với chị Trâm như anh Xuất, cô Xăng, cô Nga, chị Hùng, anh Tuyên, anh Ánh... Những bạn bè của chị Trâm trên đất Bắc, những chiến sĩ của đoàn tàu không số nhận nhiệm vụ chuyển vũ khí đạn dược vào chiến trường miền Nam bị kẻ thù phát hiện đã được anh em bộ đội du kích đưa lên Trạm xá Bác Mười, được chị Trâm cùng các anh chị em cứu chữa, đùm bọc cũng tìm về. Thắp dưới tượng chị Trâm một nén hương, trao bức ảnh kỷ niệm, ôn lại những ngày gian khó, tình cảm của chị ngày nào...

Phóng to

Những hướng dẫn viên blouse trắng - Ảnh: V.Q.Cầu

Phóng to
Có một chị ở miền Bắc, sau khi thắp hương dưới bức tượng bán thân của chị Trâm, đã đặt bên tượng nào gương soi, lược... - Ảnh: V.Q.Cầu	Những dòng cảm nghĩ của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khi đến thăm Bệnh xá Đặng Thùy Trâm - Ảnh: V.Q.Cầu

Cố gắng xứng đáng với chị Trâm

Bác sĩ Nguyễn Văn Diệp, trước khi làm phó giám đốc Bệnh viện Đặng Thùy Trâm kiêm trưởng Bệnh xá Đặng Thùy Trâm là trưởng khoa Nội của Trung tâm y tế Đức Phổ. Anh kể: ”Qua những dòng nhật ký để lại, mình hiểu công việc của chị Trâm không chỉ làm nhiệm vụ của một bác sĩ mà chị còn làm tất tần tật nhiệm vụ hộ lý, chị nuôi nên khi cấp trên chọn về làm trưởng bệnh xá mình rất lo lắng. Lo là mình sẽ không xứng đáng với những gì mà cái tên Đặng Thùy Trâm chất chứa”.

Hôm khánh thành bệnh xá, bà Doãn Ngọc Trâm, mẹ chị Trâm nhắn nhủ anh: “Biết con về bệnh xá là cực. Nhưng hãy vì mọi người, vì chị Trâm mà cố gắng".

Phóng to

Y sĩ Tạ Thị Ninh - người được chị Trâm xem như em ruột, đang khám bệnh cho bệnh nhân ở Bệnh xá Đặng Thùy Trâm - Ảnh: V.Q.Cầu

Lúc đó, bệnh xá chỉ có 6 biên chế, hầu hết là y tá, y sĩ ở Trạm y tế Phổ Cường chuyển về, biên chế thiếu, năng lực cũng có hạn, thuốc men, thiết bị hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu khám chữa bệnh của bà con. Hình ảnh vất vả lo toan của bác sĩ Đặng Thùy Trâm ngày nào lại hiển hiện như chính hôm nay...

Những câu chuyện chị Trâm ghi trong nhật ký: bệnh xá Bác Mười thiếu từ bông băng đến thuốc chữa bệnh, anh chị em đi hái trái xương ma, dây ký ninh, hà thủ ô, hạt xuyên tâm liên làm thuốc, hái bông dằng (miền Bắc gọi là kim ngân) đem sao vàng sắc uống trị bệnh cảm cúm, chị Trâm bàn với địa phương chọn những thiếu niên nhanh nhẹn hướng dẫn cách tiêm thuốc, băng bó vết thương và theo dõi nhà ai bị dịch bệnh báo cho trạm biết để điều trị kịp thời... chẳng khác gì nhiệm vụ của y tế thôn, bản bây giờ.

Khi chiến trường Đức Phổ đánh lớn, thương binh cáng về trạm xá Bác Mười nhiều, chị Trâm cùng các y tá, y sĩ thức thâu đêm để phẫu thuật, chăm sóc thương binh. Chị tâm sự: “Vì chiến tranh nên chị em không có điều kiện bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn. Mai này hòa bình, phải cố gắng mà học".

Lời của chị đúng y hệt như thực tế của bệnh xá bây giờ, nên mọi nhân viên ở bệnh xá đều cố gắng học nghiệp vụ. Gặp ca sinh khó, chị em y, bác sĩ lặng lẽ đến bên tượng chị Trâm thắp nén hương, đứng bên chị giây lát để truyền thêm nghị lực.

Đến ngày giỗ chị hàng năm (22-6 âm lịch), chị em trong bệnh xá lại bày biện mâm cơm cúng. Những bệnh nhân ở Đức Phổ, người biết chị Trâm trong chiến tranh, người chỉ nghe kể về chị sau hòa bình, mỗi khi bớt bệnh hay sau khi sinh nở mẹ tròn con vuông cũng mua ít bánh trái đế`n bên bức tượng, ngắm nụ cười của chị rồi mới cảm ơn các y bác sĩ trước khi ra về.

Cứ như vậy, chị Trâm vẫn đi về trong những sớm hôm, trong lòng tất cả mọi người...

Phóng to Bác sĩ Nguyễn Văn Diệp, phó giám đốc Bệnh viện Đặng Thùy Trâm kiêm trưởng Bệnh xá Đặng Thùy Trâm, đang khám bệnh cho bệnh nhân - Ảnh: V.Q.Cầu Bác sĩ Nguyễn Văn Diệp, phó giám đốc Bệnh viện Đặng Thùy Trâm (tức Trung tâm y tế huyện Đức Phổ cũ) kiêm trưởng Bệnh xá Đặng Thùy Trâm cho biết: Từ ngày khánh thành bệnh xá (vào ngày 20-12-2006) đến ngày 30-11-2008, bệnh xá có 13 giường bệnh, đã khám cho 12.420 người bệnh, điều trị nội trú cho 1.163 bệnh nhân. Bệnh xá hiện có 12 biên chế, trong đó có 2 bác sĩ, đã phối hợp với đoàn y bác sĩ Bệnh viện Đặng Thùy Trâm và Đoàn thanh niên huyện tổ chức 3 đợt khám chữa bệnh ngoại trú ở Ba Trang, Ba Khâm (huyện Ba Tơ) - nơi từng đặt Trạm xá Bác Mười và xã Phổ Châu (huyện Đức Phổ). Qua nguồn thuốc của các công ty dược tài trợ và thuốc của Bệnh viện Đức Phổ điều phối đã có 2.000 lượt người bệnh được khám bệnh cấp phát thuốc miễn phí. Hiện ở bệnh xá còn có bếp ăn tình thương, trích từ nguồn của Bệnh viện Đặng Thùy Trâm để giúp những bệnh nhân nghèo.