Phóng to

Karaboué ngày càng chán nản trên con đường đi tìm thiên đường - Ảnh: Spiegel

Tìm miền đất hứa

Karaboué, 18 tuổi, đến từ Bờ Biển Ngà. Tháng 12-2008, một người môi giới, tự giới thiệu là Jean-Michel, đến gặp anh ở Abidjan và hỏi anh liệu có muốn chơi bóng ở châu Âu hay không. Anh nói: “Tôi rất ngạc nhiên và sung sướng”. Anh kể chuyện đời mình.

Jean-Michel nói với Karaboué là cần trả cho anh ta 1.850 USD. Karaboué mượn số tiền này từ bạn bè. Người môi giới mua vé máy bay và kiếm cho anh giấy thông hành giả, trong đó ghi anh lớn hơn hai tuổi so với tuổi thật. Tại sân bay, anh biết mình sẽ không bay qua châu Âu vì hộ chiếu ghi là đi Dubai. Tuy nhiên anh vẫn lên máy bay.

Anh hoàn tất thời gian tập luyện thử ở Dubai. Câu lạc bộ bóng đá ở đó muốn ký hợp đồng với anh, nhưng Jean-Michel không đạt thỏa thuận với người Ả Rập nên họ khăn gói ra đi.

Chặng dừng kế tiếp là Tripoli, thủ đô của Libya. Một lần nữa, Karaboué phô trương khả năng chơi bóng của mình, dù được khen nhưng cũng không được đề nghị ký hợp đồng!

Sau đó, Jean-Michel đưa anh đến thành phố Casablanca của Morocco. Trong hai tuần, Karaboué tập luyện với một câu lạc bộ mà tên tuổi anh cũng không rành nhiều lắm. Người Morocco thích anh, nhưng người môi giới lại không đồng ý. Người này giải thích rằng đang có kế hoạch lớn hơn cho Karaboué.

Ngày 4-1-2009, hai người đến châu Âu, tại sân bay Orly, Paris (Pháp). Người môi giới đưa anh đến ở một khách sạn, lấy hộ chiếu của anh và nói hai ngày nữa ông sẽ trở lại. “Đó là lần cuối cùng tôi gặp ông ấy”, Karaboué nói. Khi đó anh mới 16 tuổi và chỉ còn hơn 20 euro trong túi áo.

Tuy vậy, Ibrahim Karaboué không mất tích. Anh chơi cho một đội bóng thi đấu ở giải hạng 8 tại Les Clayes-sous-Bois. Sân bóng với bề mặt rải tro đỏ nằm bên ngoài thành phố. Đa số cầu thủ là học sinh cấp III hoặc công nhận tập sự, một số khá mập và hầu như ai cũng hút một điếu thuốc trước khi tập dượt. Huấn luyện viên là một tài xế lái xe chuyển hàng hóa.

Karaboué đã ghi 15 bàn thắng trong mùa bóng này và CLB có hi vọng được thăng hạng cao hơn trong mùa tới, nhưng cuộc sống của anh không như anh tưởng khi rời Bờ Biển Ngà.

“Không có tôi, Boka đã đi đánh giày”!

Ngồi bên chiếc máy tính xách tay tại văn phòng ở Nhà Xanh (Bamako), Jean-Marc Guillou phừng phừng tức giận khi nhắc tới những người chỉ trích ông. Giọng ông gằn lên, đầy bực bội: “Tôi đang làm nhiều việc có ích cho bóng đá châu Phi hơn cả. Với trẻ em châu Phi, bóng đá là tất cả. Nếu không có tôi, Arthur Boka có thể đang bán giày ở vệ đường nào đó”, ông nói. Đó là hậu vệ Bờ Biển Ngà đang chơi cho VfB Stuttgart.

Mấy năm gần đây, việc xuất khẩu cầu thủ châu Phi sang châu Âu đang trở nên khó hơn. Nhiều sứ quán của các quốc gia châu Âu không còn cấp thị thực như đã làm trước đây. Nhưng Guillou đang mở rộng hoạt động của mình.

Ông đang xây phần mở rộng của trường bóng đá Bamako. Phần này sẽ có thêm sáu phòng, tổng cộng 24 giường, có nhà hàng trên tầng mái.

Trong 2-3 năm tới, khi lứa học trò đầu tiên của Mali tốt nghiệp, Guillou dự kiến đầu tư tiếp vào một câu lạc bộ khác ở châu Âu. Một câu lạc bộ hạng 2 ở Pháp có thể là lựa chọn tốt. “Tốt hơn là ở Île-de-France”, ông nói, vì khu vực xung quanh Paris rất dễ tiếp cận với các nhà môi giới và những người đi tìm tài năng khác.

Ông cảm thấy tự tin sẽ tìm được câu lạc bộ. “Vì tôi không quăng tiền ra như một vài tỉ phú Nga. Tôi xuất hiện với các chân sút tốt, chẳng tiêu tốn gì của câu lạc bộ và giá trị cả đống tiền”.

“Tôi có một lương tâm sạch sẽ”, Guillou nói khi đứng trên bancông của trường mình tại Bamako. Ông cho rằng mình không vi phạm quy định hay luật pháp nào, vì ông không bán trẻ em cho câu lạc bộ. Bên cạnh đó, ông nói cha mẹ chúng cũng đã đồng ý. “Và những cú sốc văn hóa cũng không phải là vấn đề. Người Phi có thể thích nghi dễ dàng ở mọi nơi”.

Nhưng nhiều người không nghĩ như Guillou, thậm chí có những chính trị gia đã gọi Guillou là tay buôn người. Có những quan chức tại Liên đoàn Bóng đá thế giới (FIFA) cũng nghĩ không tốt về ông và cáo buộc ông hút châu Phi khô kiệt.

Với Lennart Johansson, cựu chủ tịch Liên đoàn Bóng đá châu Âu (UEFA), công việc kinh doanh với tài năng bóng đá châu Phi của Guillou là “bắt cóc trẻ em và chỉ là bắt cóc trẻ em mà thôi. Cho dù làm gì đi nữa cũng không thể chấp nhận việc lôi một đứa trẻ ra khỏi cha mẹ chúng, điều ấy rất có hại cho tương lai đứa trẻ, cho xã hội”.

Nhưng Guillou trước sau như một: “Nói gì thì tôi cũng còn khá hơn FIFA. Hãy xem FIFA có giúp gì cho bóng đá châu Phi không?”.

“Khai thác thuộc địa kiểu mới”

Jean-Claude Mbvoumin, 42 tuổi, đến từ Cameroon, từng tám lần khoác áo đội tuyển quốc gia. Anh đã sống ở Pháp 16 năm. 10 năm trước anh lập ra tổ chức phi chính phủ Foot Solidaire (Bàn chân đoàn kết), nhằm hỗ trợ những nạn nhân trong các thương vụ mua bán cầu thủ châu Phi. Anh quá quen với các giấc mơ tan vỡ, những tay môi giới tham lam và chuyện a tòng của các câu lạc bộ.

“Có lần ở đại sứ quán Cameroon, tôi nhìn thấy toàn những cậu bé tầm 14 tuổi đã bị công ty môi giới bỏ rơi - anh kể - Khi đó, tôi thấy có một sự thúc đẩy trong tôi phải làm điều gì đó”.

Anh tin anh sẽ có nhiều việc phải làm hơn sau World Cup 2010. “Châu Phi sẽ bùng nổ. Thậm chí còn có nhiều người muốn tới châu Âu hơn vì bóng đá”.

Kể từ năm 2001, khi FIFA nới rộng các quy định về chuyển nhượng, trong đó bao gồm một mục về “bảo vệ những trẻ vị thành niên”, ít nhất cầu thủ phải 18 tuổi mới được chuyển nhượng tới nước khác, trừ phi có cha mẹ đi cùng.

Nhưng các câu lạc bộ thường xuyên phá vỡ quy định. Ví dụ, câu lạc bộ chơi ở giải hạng nhất của Đan Mạch FC Midtjylland đã thử đưa thêm sáu cầu thủ Nigeria vào đội hình, tất cả mới chỉ 16, 17 tuổi. Các em được đưa đến Đan Mạch theo dạng trao đổi sinh viên.

Mbvoumin nói: “Các trường dạy bóng đá ở châu Phi là vấn đề lớn nhất hiện nay, vì những đứa trẻ được người ta hứa hão, vì những người nước ngoài lợi dụng sự nghèo đói của các em và vì những chân sút bị khai thác như là vật liệu thô”.

__________________

Ngay bóng đá VN cũng là một thiên đường của những thanh niên châu Phi mong đổi đời bằng đá bóng

Kỳ tới: “Lương tôi 100 đô, được không?”